BESLENME

Probiyotik, Prebiyotik ve Postbiyotik Nedir?

Sağlıklı yaşam adına her geçen gün yeni terimlere rastlıyoruz. Kendi bedenimize ve bütünsel sağlığımıza iyi gelecek beslenme rutinleri hakkında daha geniş çapta bir farkındalık geliştirebilmek de günden güne önem kazanıyor. Sık sık bahsi geçen probiyotikler hakkında neler biliyoruz? Peki ya prebiyotikler? Örneğin, probiyotik ve prebiyotik farkı nedir? Tüm bu sorulara cevap olması için probiyotik, prebiyotik ve postbiyotik nedir, hangi besinlerde bol miktarda bulunur sizin için yazdık!

Probiyotik nedir?

Vücudumuzda 100 trilyondan fazla denilebilecek bir sayıda bakteri bulunmakta. Bu bakteriler arasında “iyi bakteriler” olarak bilinen bakteriler, insan sağlığı için oldukça faydalı. İyi huylu bakteriler, sağlıklı bir sindirim sisteminin yapı taşları iken kötü bakteriler sindirim problemlerine sebep olabiliyor. Yalnızca sindirime yardımcı olmakla kalmayan sağlıklı bakteriler; obezite, Alzheimer, kalp rahatsızlıkları ve hatta depresyona bile iyi geliyor.

Tam olarak bu noktada, probiyotik tüketmek çok önemli bir mesele halini alıyor. Doğal olarak fermente olan gıdalarda; örneğin yoğurt, kefir, tempeh (Endonezya mutfağına ait bir yemek) ya da kimchide (Kore mutfağına ait bir yemek) bol miktarda probiyotik bulunuyor. Ayrıca ek ürünlerle de probiyotik takviyesi yapabiliyoruz. Pro ve biota kelimelerinden türeyen probiyotikler, sindirim ve bağışıklık sistemimize fayda sağlayan, genel sağlığımız için önem arz eden canlı mikroorganizmalardır.

Probiyotik besinler

Yoğurt
Kefir
Lahana turşusu ve diğer turşu çeşitleri
Kombucha
Kimchi
Sauerkraut
Pastörize edilmemiş sütten yapılan bazı peynir çeşitleri
Tereyağı yapımında ortaya çıkan yayık altı suyu

Prebiyotik nedir?

Probiyotiklerin faydalı olabilmesi için öncelikle uygun bir ortam yaratmak gerekiyor. Uygun koşulları yaratabilmek adına bu noktada prebiyotikler devreye giriyor. Kısaca prebiyotikler; probiyotikleri elverişli hale getirmeye yarayan yiyecekleri kapsıyor. Bağırsaklar düzgün çalışabilmek için prebiyotik liflere sahip gıdalara ihtiyaç duyarlar. Bol lifli bir yapıya sahip olan prebiyotikler, yararlı bakterilerin mide, bağırsak, yutak gibi bölgelerde aktivite göstermesine yardım eder.

Prebiyotik gıdalara örnek olarak; yeşil yapraklı sebzeler, meyveler, tahıllar ve tohumlar, yüksek lifli yiyecekler sıralanabilir. Beslenme ve Diyetetik Akademisi’nin araştırmalarına göre; muz, soğan, sarımsak, soya fasulyesi ve pırasa prebiyotik besinler için en iyi seçenekler arasında.

Prebiyotik besinler

Yeşil yapraklı sebzeler
Meyveler
Tahıllar
Kuru baklagiller
Tohumlar gibi yüksek lifli yiyecekler

Postbiyotik nedir?

Sindirimden sonra devreye giren kısımda da postbiyotiklerin rolü büyük. Postbiyotikler huzursuz bağırsak sendromu (*), iltihabi bağırsak hastalıkları (**) ve bağırsak yangısı (***) gibi rahatsızlıkların tedavisinde görev alıyorlar.

Postbiyotikler; probiyotik ya da prebiyotikler gibi ek gıda ya da takviye hap şeklinde piyasada satışta bulunuyor. Hem probiyotik hem prebiyotik tükettiğinizde ve sindirim sisteminizi sağlıklı koşullar altına aldığınızda doğal olarak postbiyotik bir sürece olanak tanımış oluyorsunuz.

Doktor Ali Webster’a göre, probiyotikleri ya da prebiyotikleri vücuda en iyi katma yöntemi besinlerle gerçekleşiyor. Ek takviye haplar ya da ilaçlar kullanıp beslenmenize dikkat etmezseniz bu alanda herhangi bir başarı elde etmeniz söz konusu olmayabilir. Bu nedenle her zaman sebze, meyve ve tahıl tüketerek bol su içmeye odaklı bir beslenme düzeni oluşturmaya dikkat etmelisiniz.

İlginizi çekebilir!

Kaynakça (sırasıyla):

(*) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28410580

(**) https://www.researchgate.net/publication/233999264_Postbiotics_What_else

(***) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3575601/

Science Daily, Science Direct, Healthline, Medical News Today

(*) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15479682

(**) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14557292

Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır. Profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini almaz veya olması amaçlanmamıştır. Bir sağlık sorununuz varsa veya böyle bir sorununuz olduğundan şüpheleniyorsanız, mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.