Günümüzde oldukça yaygın görünen ve sağlığı olumsuz yönde etkilediği bilinen insülin direnci, beyin fonksiyonlarını da doğrudan etkiliyor ve Alzheimer hastalığı ile ilişkilendiriliyor. İşte Alzheimer hastalığı ve insülin direnci hakkında bilinmesi gerekenler.
İnsülin direnci nedir?
Metabolik bir sendrom olan insülin direnci kas, yağ ve karaciğer hücrelerinin bazılarının insüline doğru şekilde tepki veremediği ve enerji için kandaki glikozu kullanamadığı bir durum olarak açıklanabilir.
Bedenimizdeki en önemli hormonlardan bir tanesi olan insülinin başlıca görevi hücrelerin glikozu absorbe etmesini ve kullanmasını sağlamaktır. İnsülin hormonunun olmadığı durumlarda hücreler, başlıca enerji kaynağı olan glikozu kullanamazlar. Bu durumun sonucu olarak kandaki glikoz seviyesi artış gösterir ve artan glikoz seviyesini dengelemek için pankreas sürekli olarak daha fazla insülin üretir ve zamanla kan şekeri seviyesi yükselir.
İnsülin direncinin temel nedenleri arasında ise;
- Basit karbonhidrat ve şeker tüketimi,
- Kandaki serbest yağ asitlerinin fazla olması,
- Aşırı kalori alımı, kilo artışı ve obezite,
- Karın bölgesindeki yağlanma,
- Enflamasyon ve oksidatif stres,
- Bedensel hareket eksikliği,
- Düzensiz ve yetersiz uyku,
- Bağırsak sağlığı gösterilir.
Diyabet türleri
Bedenin şekeri enerjiye dönüştürmekte problem yaşaması olarak açıklanabilen diyabet 3 farklı tipte karşımıza çıkar:
- Tip 1: Pankreasın yeterince insülin hormonu üretememesi ve bunun sonucunda kan şekerinin artması olarak açıklanır.
- Tip 2: Bedenin insülin direnci geliştirmesi sonucu kan şekerinin aşırı yükselmesi olarak açıklanır.
- Gebelik diyabeti: Gebelik süresince annenin kan şekerinin yüksek olması olarak açıklanır.
Bazı bilimsel bulguların sonucunda araştırmacılar, Alzheimer hastalığının da bir tür (tip 3) diyabet hastalığı olarak sınıflandırılması gerektiğini söylemektedir. Tıp camiasında geniş çapta kabul görmese de tip 3 diyabet sınıflandırmaları yapılmaktadır. Beyindeki insülin direnci Alzheimer hastalığının gelişimiyle ilişkili olarak gösterilmektedir.
Beyinde gelişen insülin direnci, şeker hastalığından bağımsız olarak da ortaya çıkabildiği için Alzheimer hastalığı tip 3 diyabet ile ilişkilendirilmektedir.
Alzheimer hastalığı ve insülin direnci arasındaki ilişki
MRI, PET Scan ve metabolik/genetik analiz yöntemleri ile detaylı bir şekilde analiz edilmeye başlanan Alzheimer hastalığı hakkında günümüzde oldukça fazla şey söylenebilir.
Yapılan çalışmalar insülin direnci olan bireylerin beyin fonksiyonlarında düşüş meydana geldiğini ve bu şekilde Alzheimer hastalığına daha açık hale geldiklerini ortaya koyuyor. Benzer şekilde Alzheimer hastalığı olan bireylerde de insülin direnci görünme oranı yükseliyor. Beyindeki insülin hareketliliği hafızanın oluşması üzerinde etki gösteriyor.
