Ramazan ayında oruç tutmak, her anlamda derin bir arınma sürecidir. Kişi, kendine daha yakın hisseder, sabır, şükür ve irade duygularını geliştirir, ruhsal dengesini güçlendirir. Oruç, hem bedeni hem de ruhu dinginleştirir. Zihinsel olarak, oruç tutmak, sabır ve öz disiplin gerektirir. Bu durum zihnin daha sakin kalmasına ve odaklanmasına yardımcı olur. Fiziksel olarak ise vücut dinlenir, sindirim sistemi rahatlar. Uzun süreli açlık, hücre yenilenmesini destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Kökeni Hindistan’a dayanan 5000 yıllık bütüncül tıp ve doğal şifa sistemi olan Ayurveda ise Sanskrit dilinde yaşam bilimi anlamına gelir ve bütünsel sağlığı esas alır. Ayurveda, sadece fiziksel sağlığa odaklanmak yerine, duygusal, zihinsel ve ruhsal sağlığın öneminin de altını çizer ve her üç bedende de (fiziksel, zihinsel, ruhsal) sağlıklı olunduğu zaman bütünsel sağlığın tamamlandığını savunur. Oruç tutmak, zihni sakin tutmaya, bedenle ruhu hafifletmeye ve arındırmaya yönelik bu dengeyi sağlamak için bize imkan verir. Sizin için Ayurveda ve Ramazan ayının ortak faydaları üzerine oruç tutarken bedeni her alanda dengelemek ve desteklemek için Ayurvedik öneriler yazdım.
Farkındalıklı beslenme
Ramazan sofralarının zenginliği ve uzun süren açlık, bazen gereğinden fazla yemek yemeye neden olabilir. Bu yüzden Ramazan’da porsiyon kontrolüne dikkat ederek farkındalıkla yemek yemeye özen gösterin.
- ‘‘Nasılsa oruç tutuyorum, daha az öğün yiyorum’’ diye düşünüp beslenme alışkanlıklarınızın dışına çıkmayın.
- Düzenli bir ilaç kullanıyorsanız, sahur-iftar saatlerine göre düzenlemelerinizi yapın ve sağlığınızı ihmal etmeyin.
- Sindirim ateşinizi (Agni) canlı tutmak ve dengelemek, sağlıklı bir sindirim süreci için oldukça önemlidir.
- Yavaşça ve aşırıya kaçmadan kontrollü porsiyonlar halinde yemek, sindirimi daha kolay hale getirebilir.
- Lif bakımından zengin sebze ve meyveler tüketerek sindirim sisteminizi rahatlatarak uzun süren açlık süresine daha iyi uyum sağlayabilirsiniz.
- Mevsim sebzelerini ve yeşil salataları tüketerek önce karnınızı, sonra gözünüzü doyurun.
- Ayurveda’da baharatlar, sindirimi kolaylaştırmak için kullanılır. Özellikle kimyon, kişniş, rezene, zencefil gibi sindirimi destekleyen baharatları tercih edebilirsiniz.
- Tatlı ihtiyacınızı karşılamak için yemekten sonra biraz beklemelisiniz. Tatlılar, kan şekerinde ani dalgalanmalar yaşanmasına sebep olabilir. 1-2 saat sonra hala canınız tatlı çekiyorsa şerbetli, hazmı zor, ağır tatlılar yerine kontrollü bir şekilde taze ve kuru meyve ya da az şekerli sütlü tatlılar tercih edebilirsiniz.
Sahurda dikkat edilmesi gerekenler
Sahur, gün boyu enerjinizi korumak, kan şekeri seviyelerini dengelemek için çok değerli bir öğündür.
- Zengin bir kahvaltı sofrası hafif ama besleyici bir seçenek olabilir.
- Bu öğünde enerji veren gıdaları tercih edebilirsiniz: Badem, ceviz gibi sağlıklı yağlar içeren kuru yemişler, hurma gibi enerji veren ve aynı zamanda tatlı ihtiyacınızı da karşılayacak kuru meyveleri kontrollü bir şekilde tüketebilirsiniz.
- Gün boyunca sizi tok tutacak besinlere ağırlık vermelisiniz: Tam tahıllı ekmek, yulaf, tahıl, bakliyat içeren besinlerden ekmek, börek gibi yaratıcı fikirler oluşturabilirsiniz.
- Protein açısından zengin yumurta, mercimek veya nohut içeren besinlere öğününüzde yer verebilirsiniz.
İftarda dikkat edilmesi gerekenler
Tüm gün süren açlığın ardından orucunuzu açmadan dikkatinizi bedeninize getirin. Bedenin ihtiyacına göre hareket edin. Sindirimi zorlamadan vücudu yavaşça uyandıran besinleri tercih etmeye özen gösterin.
- Tercihen ılık bir bardak su, bir kase çorba gibi sıvı gıdalarla orucunuzu açın ve ardından ana yemeğe geçin.
- Ana yemek olarak zeytinyağlı sebzeleri, sulu yemekleri, besleyici bakliyatları, ızgaraları ve hamur işleri yerine basmati pilavı tercih edebilirsiniz.
Su tüketimi ve sıvı ihtiyacı
Günün büyük kısmı oruçlu geçtiği için sıvı alımına dikkat etmek önemlidir.
- Bedenin gün boyu kuru kalmaması ve elektrolit dengesinin korunması için suya limon dilimi ve biraz Himalaya tuzu ekleyebilir veya soda içebilirsiniz.
- Bitki çayları, sindirim sistemini rahatlatmak ve vücudu dengelemek için idealdir. Rezene çayı veya nane çayı gibi sindirimi kolaylaştıran bitki çayları tercih edebilirsiniz.
- Ayurveda, sıcak su yudumlamayı önerir çünkü, sıcak su, sindirimi kolaylaştırır ve bedeni ısıtarak rahatlatır.
- Susuzluğu artıracak tuzlu, yağlı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmaya özen gösterin.
Uyku düzeni
Ramazan ayında iftar ve sahur saatleri sebebiyle uyku düzenimiz değişiyor. Bu nedenle Ramazan ayında, normal düzenimizden 1-2 saat daha erken uyuyarak bu sürece hazırlanabilir ve bu sayede sahura daha kolay kalkabilirsiniz. Kafein içeren içecekler(siyah çay, yeşil çay, kahve) yerine bitki çayı içmek sindirimi desteklemenin yanında uyku kalitenizi de artırır. Ayrıca, yatmadan önce sıcak su yudumlamak, bedeni rahatlatır, sindirimi destekler.
Zihinsel ve ruhsal denge
Ayurveda, zihinsel huzurun da fiziksel sağlık kadar önemli olduğunu vurgular. Ramazan ayında zihinsel sakinliği ve ruhsal dengeyi korumak için sabırlı olmak ve açlıkla oluşan stresle başa çıkmak büyük önem taşır. Nefes çalışmaları, meditasyon ve hafif yoga akışları bedeni ve zihni rahatlatır, stresi azaltır ve oruç tutma sürecini kolaylaştırır.
Herkese sağlıklı, dengede ve bereketli bir Ramazan ayı dilerim.
Tüm bu öneriler tavsiye niteliğindedir. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa oruç tutmadan önce doktorunuza danışın.
