Market sepetini tamamen doldurduğumuz günler geride kaldı, şimdi her market alışverişini şaşkınlıklar içinde geçirdiğimiz günlerdeyiz. Ülkemizde ve dünyada enflasyonun yoğun olarak gıda fiyatlarını etkilemesi, market bütçemizin her geçen gün artmasına neden oluyor. Besleyici gıdaları daha tasarruflu kullanmanızı sağlayacak ve market bütçenizi düşürecek 10 öneriyi sizler için derledik.
1. Alışverişe çıkmadan önce plan yapın
Haftalık yemek menüsünü belirleyerek market alışverişine çıkın. Alışverişe çıkmadan önce buzdolabınızı ve gıda kilerinizi kontrol edin. Evde mevcut olan gıdaları tekrar almayın. Öncelikle tazeliğini yakın zamanda yitirecek olan gıdaları tüketin. Örneğin buzdolabınızda geçtiğimiz haftadan kalan domatesler var ise önce onları tüketin. Planlı liste ile alışveriş yapmak, gereksiz alışverişlerden kaçınmanızı sağlar.
Araştırmalar, hanelerin satın aldıkları gıdanın yaklaşık %30’unun çöpe atıldığını tahmin ediyor. Haftalık bir yemek menüsü planlayarak eve düzenli alışveriş yapmanız evde yemek yeme sıklığınızı da artırır. Buzdolabınızda taze gıda bulundurarak dışarıdan verilecek yemek siparişlerinin de önüne geçebilirsiniz.
2. Gıda israfının önüne geçmek için gıdaların uzun süre tazeliğini koruyacak önerileri değerlendirin
Aşağıda paylaştığım birkaç basit yöntem ile gıdaların tazelik sürelerini uzatma yollarını deneyimleyin. Böylece hem gıda israfının önüne geçer hem de gıdaların tazeliğini koruyarak besleyiciliklerini artırabilirsiniz.
- Maydanoz, dereotu, roka gibi yeşillikleri içi su dolu cam kavanozda buzdolabında saklayın.
- Limonları içi su dolu cam kapta, buzdolabında saklayın.
- Buzdolabınızın meyve ve sebze saklama sıcaklıklarını kontrol edin, uygun nem ve derecede sakladığınızdan emin olun.
- Yarım kalan avokadonuzun üzerine limon sıkarak hava geçirmesini, kararmasını önleyin.
- Yeşil sebzelerin tazeliğini korumak için sebze saklama poşetlerini kullanabilirsiniz.
- Meyveleri mutfak tezgahında tutmak yerine buzdolabında uygun sıcaklıklarda uzun süre taze saklayın.
- Buzdolabında yumuşayan tazeliğini yitirmeye başlayan sebzeleri, hemen yemeklerin içine doğrayarak değerlendirin.
- Ev tipi vakumlama makinası ile peynir, şarküteri ürünlerini vakumlamayı deneyin.
3. Mevsiminde satın aldığınız sebze ve meyveleri dondurucuya atın veya konserveleyin
Beslenme uzmanı olarak günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmemiz gerektiğini savunuyorum. 5 porsiyonun, en fazla 2 porsiyonu meyve olmalı, 3 ve üzeri porsiyon da sebze tüketmeliyiz. Sebze ve meyveleri mümkün ise mevsiminde ve taze tüketmenizi öneriyorum.
Taze tüketimin mümkün olmadığı durumlarda uygun koşullarda dondurulmuş, konserve edilmiş veya kurutulmuş meyve ve sebzeleri de tercih edebilirsiniz. Örneğin kış boyunca taze ve lezzetli domates bulma şansımız olamayacağı için evinizde domates konserveleri hazırlayabilirsiniz.
Mevsiminde aldığınız sebze ve meyveleri uygun koşullarda dondurabilirsiniz. Yaz sonu domates, bamya, barbunya, taze fasulye gibi sebzeler veya şeftali, vişne, frambuaz gibi meyveler dondurucuya atmak için uygundur. Ayrıca taze sebze veya meyve satın almak yerine dondurulmuş market ürünlerini tercih ederek de tasarruf edebilirsiniz.
4. Alışverişe çıkmadan önce veya alışveriş esnasında market fiyatlarını değerlendirin
Online satışın yaygınlaşması ile fiyat bilgisine erişimimiz kolaylaştı. Market reyonlarında alışverişinizi yaparken kolaylıkla rakip marketteki ürünlerin fiyatlarına erişebilirsiniz. Reyonda gözünüze yüksek gelen fiyatları araştırın ve alternatif markette daha uyguna sunulan bir fiyat teklifi var ise değerlendirin.
5. Ürünlerin sadece fiyatlarını değil gramajlarını da kıyaslayın
Enflasyon ile birlikte birçok ürünün gramajı da düşürüldü. Standartta 1000 gram olarak sunulan paketli ürünler 800-900 grama indirildi. Reyonda fiyat kıyaslaması yaparken ürünlerin gramajlarını da kontrol edin.
6. Ürünlerin birim fiyatlarını kontrol edin
Birim fiyatlar size ağırlığına göre maliyetini gösterir. Büyük paketlere göre küçük ürün gramajları daha maliyetlidir. Örneğin düzenli yulaf ezmesi tüketiyorsanız, daha büyük bir paket tercih ederek birim maliyeti düşürebilirsiniz.
7. Protein kaynaklarınızı yeniden değerlendirin
Et, yumurta, süt ürünleri, kümes hayvanları, deniz ürünleri gibi protein açısından zengin gıdalara market bütçenizin büyük bir kısmını ayırıyor olabilirsiniz. Hayvansal protein kaynakları yerine kuru baklagiller, tofu veya tempeh gibi bitkisel protein kaynaklarını da değerlendirin. Et yemeklerini sade yemek yerine sebzeler veya tahıllar ile harmanlayan yeni tarifleri deneyebilirsiniz.
8. Farklı zincir marketleri de deneyin
Discounter olarak tanımlanan indirim marketleri de değerlendirin. Özellikle gıda haricinde temizlik, deterjan gibi ürünler daha uygun fiyatlı ise indirim marketlerinden satın alabilirsiniz.
9. Lokal market markalarını satın alın
Lokal market ürünlerinin çoğunun dolumu tanınmış markalar tarafından yapılıyor. Ürünlerin içeriği aynı olmasına rağmen üzerine X markasının paketi yerine lokal market markasının paketinde sunuluyor. Etiketleri okuyun, dolum yapan marka bildiğiniz ve güvendiğiniz bir marka ise lokal market markasını satın alın. Özellikle bakliyat, hububat, UHT Süt gibi ürünleri lokal market markası ile de tercih edebilirsiniz.
10. “Rahatlık” kavramınızı yeniden değerlendirin
Günümüzde bizlere sunulan sınırlı kaynakları tasarruflu kullanmak hepimizin sorumluluğu. Farklı marketlere gitmeye, çevrenize uygun fiyatlı ürünler konusunda soru sormaya çekinmeyin. Gelecekte kaynakların daha da kısıtlı olacağının farkına varmamız gereken öğretici bir süreçten geçtiğimize inanıyorum. Bugünden bilinçlenerek kısıtlı kaynaklarımızı tasarruflu kullanmayı öğrenebilirsek, gelecekte bizi bekleyen zor günlere daha kolay adapte olabileceğimiz kanısındayım.
