Eminim ki sizin de sosyal medyanız kullandıkları saç takviyeleri sayesinde saçlarının kökten uca değiştiğini, gürleştiğini, kalınlaştığını anlatan influencerlar ile doludur. Jelibon gibi formlarından ilginç şekillerine, rengarenk paketlerinden marka yüzü olan ünlü isimlerine kadar saç takviyeleri kozmetik piyasasının yeni yıldızı olarak her geçen gün popülerleşiyor. Peki gerçekten de bu “sihirli haplar” iddia ettikleri tüm faydaları sağlayabiliyor mu? Saç takviyeleri kullanmak gerçekten de saç sağlığını ve görünümünü iyileştirmeye yeterli gelebiliyor mu? Sizin için bu güzellik akımının bilimsel olarak destekli olup olmadığını araştırdık.
Saç takviyeleri nelerden oluşur?
Saç takviyeleri, genel saç sağlığını ve sentezini desteklemek üzere tasarlanmış özel besin takviyeleridir. Amaçları saç dökülmesini ve zayıflamasını önlemek, saç tellerinin dayanıklılığını ve elastikiyetini arttırmak hatta yeni saç oluşumunu tetiklemektir. Bu nedenle içerik listeleri saç tellerinin daha güçlü, saç derisininse daha sağlıklı ve dengeli olmasını sağlayan birtakım vitamin ve minerallerden oluşur. Bu takviyelerde sıklıkla rastlanan besin değerleri aşağıdaki gibi listelenebilir:
- Biotin (B7): Saç tellerini oluşturan temel proteinin, yani keratinin üretimine katılır. Biotin eksikliği oldukça nadir görülen bir durumdur. Toplumun büyük bir kısmı ihtiyaç duyduğu biotini sadece dengeli ve gerçek besinlerden oluşan bir beslenme izleyerek karşılayabilir.
- Demir: Saç köklerine oksijenin taşınmasını sağlar. Demir eksikliğinin bir belirtisi de saçların incelip seyrekleşmesidir.
- D vitamini: Saç köklerinin sağlığını korumasına yardımcı olur. D vitamini eksikliğinin bir belirtisi de saç dökülmesidir.
- Çinko: Saç dokusunun onarım ve yenilenme sürecine katılır.
- Kolajen ve keratin: Saç tellerinin dayanıklılığını ve elastikiyetini arttırmaya yardımcı iki protein tipidir.
- Omega-3 yağ asitleri: Anti-enflamatuar özelliği sayesinde saç derisi sağlığını destekler.
Saç takviyeleri gerçekten etkili mi?
Kağıt üzerinde saç takviyelerinin, aynı diğer besin takviyeleri gibi, etkili olmamaları için herhangi bir neden yok gibi gözükebilir. Nitekim farklı olarak saç takviyelerinin etkinliği çok çeşitli faktörlere bağlıdır. Bu faktörlerin başında kişinin gerçekten o besin değeri takviyelerine ihtiyacı olup olmadığı gelir. İkinci olarak da saç takviyelerinin etkinliği bilimsel araştırmalarla yeterli ölçüde desteklenmemiştir. Öyle ki hiçbir klinik çalışma, bir besin değeri eksikliği yaşamayan kişilerin saç takviyeleri ile saç sağlıklarını ve büyümesini destekleyebildiğini, saç dökülmesini engelleyebildiğini göstermemiştir.
Az sayıda araştırma ise saç takviyelerinin gerçekten de etkili olduğunu söylemektedir. Plasebo etkisinin de ölçüldüğü bir araştırmada 180 gün sonra her gün saç takviyesi kullanan bir grup kişinin gerçekten de saç büyümesinde artış kaydedilmiştir. Ancak her saç takviyesi böylesi ciddi bir bilimsel araştırma sürecinden geçerek tasarlanmadığı için bu az sayıda araştırmanın yeterli olduğu düşünülmemektedir.
Uzmanlara göre saç sağlığını desteklemek için hemen takviyelere başvurmak yerine altta yatan herhangi bir sağlık probleminin olup olmadığına bakmak gerekir. Saç sağlığının aniden düşmesine neden olan nedenlerin başında spesifik olarak bazı besin değeri eksiklikleri (örneğin, demir eksikliği) gelir. Bu durumda da içerisinde ihtiyaç olmayan birçok vitaminin ve mineralin de olduğu bir takviyeyi almak yerine mono tedavi yapmak yani sadece uzman kontrolünde o eksikliğin takviyesini almak, hem genel sağlığın hem de saç sağlığının yükseltilmesinde çok daha etkilidir.
Saç takviyelerinin yan etkileri bulunur mu?
Dermatologlara göre saç takviyelerini fazla kullanmak yarardan çok zarar verebilir çünkü bazı besin değerlerini ihtiyacın üzerinde almak, daha çok fayda sağlamak yerine ters bir etki yaratabilir. Bu listenin başında saç takviyelerinin içerisinde de sıklıkla bulunan A vitamini gelir. Saç sağlığını arttırmak için çok uzun süre A vitamini içeren bir saç takviyesi kullanmak, bu vitaminin seviyelerini normalin üzerine çıkararak saç kaybına neden olabilir. Bu nedenle saç takviyelerinin de aynı diğer tüm takviyeler gibi uzman kontrolünde ve kan tahlilleri sonucunda kullanılmaya başlanması gerekir.
Saç sağlığına daha bütüncül bir şekilde nasıl yaklaşabiliriz?
Sonuç olarak saç takviyeleri, saç sağlığı için kritik bazı besin değeri eksiklikleri yaşayan kişiler için belirli bir süre faydalı olsa da herkes için etkili bir çözüm oluşturmaz. Saç sağlığını ve görünümünü iyileştirmenin yolu bir sihirli haptan değil, bütünsel bir bakım ve beslenme rutininden geçer. İçerisinde doğal olarak demir, biotin ve diğer tüm vitamin ve mineralleri barındıran gıdalardan bolca tüketmek, temiz içerikli saç bakım ürünleri kullanmak, yüksek ısı ve sert şekillendirme metotlarından kaçınmak, saç problemlerinin temeline bir uzman eşliğinde inip doğru tedavileri tercih etmek saç sağlığını desteklemede çok daha etkilidir.
