Modern dünyada, kozmetik ve bakım ürünlerinin çeşitliliği ile birlikte bu ürünlerin içeriklerine ve çevresel etkilerine dair farkındalık da giderek artıyor. Temiz güzellik (clean beauty) hareketi, sadeleştirilmiş, toksik kimyasallardan arındırılmış ve çevre dostu ürünlerle kendimize ve doğaya zarar vermeden bakım yapmayı hedefliyor. Temiz bakım ürünlerinin ne anlama geldiğini, bu ürünleri seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve rutininizden kolaylıkla çıkarabileceğiniz bazı ürünleri sizin için anlattık!
Temiz bakım ürünleri ne demek?
Temiz bakım ürünleri, içeriğinde zararlı kimyasalları, tahriş edici maddeleri ve doğaya zarar verebilecek bileşenleri bulundurmayan kozmetik ve bakım ürünleridir. Genellikle aşağıdaki kriterlere uyarlar:
- Tehlikeli kimyasal bileşen içermez: Parabenler, sülfatlar, sentetik koku (parfüm) ve renklendiriciler gibi maddelerin kullanılmaması bu anlayışın temel taşlarından biridir. Bunun yanı sıra ambalajlama, üretim süreci ve hayvan deneyleri gibi etik faktörler de temiz bakım kapsamında değerlendirilir.
- Doğal ve organik içerik: Temiz bakım ürünlerinde genellikle bitki bazlı, organik veya doğal yöntemlerle elde edilmiş maddeler kullanılır ve sentetik kimyasal bileşenler içermemesine özen gösterilir.
- Minimal ambalajlama: Bu tür markalar çevre dostu ambalajlar kullanmaya çalışır ve bu alanda sürekli iyileştirme yapmaya çaba gösterirler. Unutmamak gerekir ki güzellik alanında kullanılan plastikler genellikle geri dönüştürülemezler. Dolayısıyla minimal ambalajlama oldukça önemlidir.
Temiz bakım sadece bireysel sağlığı korumakla kalmaz, aynı zamanda gezegenimizi de düşünerek doğaya olan etkimizi azaltmamızı sağlar. Ancak şunu göz ardı etmemek gerekir ki her ürün doğaya bir iz bırakır. Ham maddelerin elde edilmesi, üretim ve nakliye süreçleri de çevresel etkiler yaratabilir. Bu nedenle çoğunlukla temiz bakım ürünleri içeren markalar lokal olarak benimsenmiş ve global markalara göre daha küçük ölçekli markalar olabilir. Siz de kendi yaşadığınız çevrede temiz bakım konusunda girişimleri bulunan markaları araştırarak onlara destek olabilirsiniz.
Ürün alırken nelere dikkat edilmeli?
Kozmetik reyonlarının çeşitliliği karşısında bilinçli bir tüketici olmak bazen zor olabilir. Ancak, aşağıdaki ipuçları, temiz ve bilinçli seçimler yapmanızı kolaylaştırabilir.
- İçerik listesini inceleyin: Ambalajın arkasındaki bileşenlere göz atın. Paraben, sülfat, sentetik koku ve parfüm bileşenlerinden uzak durun. Bu kimyasallardan büyük çoğunluğunun endokrin bozucu özelliklerine ve kanser ile ilişkilerine dair birçok çalışma bulunuyor.
- Çevre dostu sertifikalar arayın: Bu alanda geçerli sertifikaları araştırıp ürün almadan önce etiket üzerinde ilgili sertifika logosunun olup olmadığına bakabilirsiniz.
- Ambalajları kontrol edin: Plastik miktarını azaltmaya çalışan, cam ambalaj kullanan markaları tercih edin.
- Marka şeffaflığına bakın: Çoğu temiz bakım markası, tüm içeriklerini ve üretim süreçlerini açık bir şekilde paylaşmaktan kaçınmaz. Markanın çevre politikaları, ambalajlama ve üretim süreçleri hakkında bilgi edinin. İçindekiler listesinde yalnızca öne çıkarılan içerikleri değil, tüm listeyi inceleyin.
- Minimalizm yaklaşımını benimseyin: Daha az ama daha kaliteli ürün kullanarak hem kendi sağlığınızı hem de çevreyi koruyabilirsiniz. Bunun için özellikle hem yatıştırıcı hem de nemlendirici etkisi olan bir krem gibi çok yönlü ürünler denenebilir.
- Kendi önceliklerinizi belirleyin: Cildinizin ihtiyacına uygun ürünlere yönelin. Örneğin, hassas bir cildiniz varsa alkol ve esansiyel yağ içeren ürünlerden kaçınabilirsiniz.
Temiz bakımda Yeşil Badana “Greenwashing” tehlikesi nedir?
Yeşil badana bir markanın çevre dostu gibi görünmek için pazarlama taktikleri kullanarak tüketicileri yanıltması anlamına gelir. Kozmetik endüstrisinde bu uygulama epey yaygındır. Ürün ambalajında yeşil renklerin kullanılması, “doğal” ya da “organik” gibi net tanımı olmayan ifadelerin belirtilmesi, aslında çok da çevreci olmayan ürünleri çevre dostu gibi gösterebilir. Bu nedenle tüketicilerin, ürün içeriklerini ve markanın sertifikasyon bilgilerini dikkatle incelemesi gerekir.
Temiz bakım için rutininizden çıkarabileceğiniz ürün çeşitleri neler?
Bazı kimyasalların henüz kozmetik ile ilgili regülasyonlara tabi tutulmadığı için sağlığımıza ve çevreye etkileri tam anlamıyla bilinmeyebilir. Su geçirmeyen makyaj malzemeleri daha önce yapılan çalışmalarda riskli kategoride gösterilip içerdiği PFAS kimyasalları sebebiyle büyük bir yankı yaratmıştı. Su geçirmeyen makyaj malzemeleri bu noktada uzak durmamız için bize sinyal veriyor çünkü genellikle bu kimyasallar suyu sevmeme özellikleri nedeniyle diğer birçok endüstride kullanılıyor: yanmaz yapışmaz tavalarda, leke ve su tutmayan kumaşlarda vb.
Son yıllarda özellikle parıltı “glitter” içeren makyaj malzemelerine ya da banyo bakım ürünlerine ilgi epey artmış durumda. Bu parıltılar genellikle plastik bazlı olup suda mikro plastik oluşumuna göz ardı edilen bir etkisi bulunmaktadır. Bu nedenle parıltı içeren ürünlerle vedalaşmak için bir adım atabilirsiniz.
Güneş kremleri cildimizi güneşin negatif etkilerine karşı korumak için kullandığımız ve rutinimizde yer alması gereken bir ürün. Ancak kimyasal bazlı güneş kremleri hem sağlığımız hem de çevre için zararlı bileşenler içeriyor. Hawaii ve başka eyaletlerde bu alanda kullanılan kimyasalların bir kısmı mercanlar üzerindeki etkileri nedeniyle yasaklandı fakat bu kimyasallarla ilgili herhangi bir uluslararası regülasyon bulunmuyor. Siz de güneş kremi için mineral (çinko oksit) bazlı olanları tercih ederek hem sağlığınızı hem de çevreyi koruyabilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da nanoparçacık olmayan mineral bazlı ürünleri tercih etmek. Bunun sebebi ise henüz nanoparçacıkların insan sağlığına ya da çevreye olan etkileri ile ilgili yeterli veri bulunmaması.
Sentetik parfümler ve bileşenleri (bu gruba parfüm ürünleri hariç şampuan, duş jeli, kremler de dahil edilmeli) endokrin sistemi üzerine olan etkileri ve alerjen olabilmeleri sebebiyle temiz içerikli ürünlerde yer almaması gereken bileşenlerdir. Parfüm ve ürünlerde kullanılan sentetik kokular genellikle onlarca farklı kimyasal içerir ve markalar bileşenleri ticari nedenlerle asla açıklamazlar. Dolayısıyla içeriğinde bulunan tehlikeli bileşenlerin çevreye ya da insan sağlığına etkilerini gösterebilmek oldukça zordur. Ancak siz de basit bir deneyle üzerinizdeki etkisini test edebilirsiniz. Yalnızca 1 hafta parfüm kullanmadığınız takdirde yeniden parfüm sıktığınızda alerji semptomlarına benzer semptomlar gösterip göstermediğinize bakabilirsiniz. Örneğin baş dönmesi, mide bulantısı, hapşırma ya da boğazda yanma.
Temiz bakım rutininize ekleyebileceğiniz adımlar neler?
Artık temiz bakım felsefesini hayatınıza dahil etme vakti. Bazı basit önerilerim şu şekilde:
- Yüz temizleyici: Nazik bir bitki bazlı temizleyici ile cildinizi tahriş etmeden temizleyin.
- Nemlendiriciler: Antioksidan açısından zengin ve sentetik kimyasal içermeyen kremlere yönelin.
- Vücut yağı: Kuru ciltler için Hindistan cevizi yağı veya tatlı badem yağı kullanabilirsiniz.
- Doğal parfüm: Sentetik kokular yerine esansiyel yağlarla yapılan temiz kokuları deneyin.
Kendinizi ve doğayı önemsiyorsanız, seçimlerinizle fark yaratın.
Temiz güzellik bir trendden öte, kendinize ve doğaya olan sorumluluğunuzu yansıtan bir yaşam tarzıdır. Bir dahaki sefere alışverişe çıktığınızda hem cildinize hem de çevreye fayda sağlayan ürünleri tercih ederek bu harekete destek olabilirsiniz. Bu sırada evde kendi doğal maskenizi veya yağ karışımlarınızı yapmayı da deneyebilirsiniz. Kendinize ve doğaya iyi gelen güzellik rutininizi oluştururken rehberliğe ihtiyaç duyarsanız, riskli içerikleri tanımanız, minimalizm ve sürdürülebilirlik ilkeleriyle uyumlu bir rutin tasarlamanız için size yardımcı olabilirim. Cilt bakımı, kişisel bakım ve makyaj malzemeleri seçerken aynı zamanda sağlığınızı korumanız ve çevre dostu kararlar almanız konusunda destek almak isterseniz benimle iletişime geçebilirsiniz.
