FOTOĞRAF: JO MATSEN SCOTT
Uzun süre yatakta yattığınız ve hiçbir şey yapmadığınız günler oldu mu? Elbette hepimiz dinlenmek için böyle boş günlere ihtiyaç duyabiliyoruz ancak sosyal medyada bu aktivite farklı bir konumda bulunuyor. Tiktok’un yeni trendi “bed rotting”, Türkçesi ile “yatakta çürüme”, bir öz bakım yöntemi olarak görülüyor. Peki özellikle Z jenerasyonu tarafından ilgi gören bed rotting gerçekten bizi iyi hissettiren bir bakım yolu mu? Sizler için bu trendin yararlarını ve zararlarını araştırdık.
Bed rotting nedir?
New York Post’a göre yalnızca TikTok’ta 305 milyon izlenme alan trend “bed rotting”, çoğunlukla Z jenerasyonu tarafından tercih edilen bir kişisel bakım yöntemi. Bu trende göre bütün gün yatakta uyuyarak, herhangi bir şey izleyerek, telefonla meşgul olarak veya hiçbir şey yapmayarak geçiriliyor. Bed rotting’i benimseyen kullanıcılar, tüm günü yatakta “dinlenerek” geçirmenin stres, kaygı ve depresyon gibi rahatsızlıklarla başa çıkmakta yardımcı bir yol olduğunu iddia ediyor.
Bed rotting günümüzdeki üretkenlik dayatmasına bir başkaldırı mı?
Kaygı ve depresyonun bir salgın haline geldiği günümüzde bed rotting gibi bir trendin çıkmış olmasına şaşmamak gerek. Özellikle genç yaştaki kesim arasında popüler hale gelen bu yöntem aslında günümüzdeki üretkenlik kültürüne karşı bir başkaldırı niteliğinde. Dinlenmeye zaman ayırmayı odağına alan bu trend ile etrafta olan bitenden uzak, iş ve okul gibi stres faktörleri olmadan huzurlu bir ortam oluşturulmak isteniyor. Kullanıcılar TikTok hesaplarında kendilerini uzun süre yatakta eforsuz aktiviteler yaparken çektikleri videolarla tüm gün üretkenlik adına hiçbir şey yapmayarak geçirmeyi normalleştirmeye çalışıyorlar.
Bed rotting yararlı bir aktivite mi?
Sağlıklı bir yaklaşım olarak yatakta uzun vakit geçirmek, bir noktaya kadar kabul edilebilir bir kişisel bakım yöntemi olarak değerlendirilebiliyor. Bu hususta öncelikle yatarak vakit geçirmeye ve dinlenmeye neden ihtiyacımız olduğunun farkında olmamız önemli hale geliyor. Örneğin, bed rotting’i gerçekten dinlenmeye ihtiyacınızın olduğu zorlu zamanlardan sonra ya da hafta sonlarında kendinize verdiğiniz bir ara olarak kullanabilirsiniz.
Bu yöntemi kullandığınız zamanlarda aşırıya kaçmamak ise en iyisi. Bed rotting’i bir alışkanlık haline getirmemek için ona ayırdığınız vakti sınırlamanız gerekiyor. Yarım gün veya daha kısa bir süreyi yatakta geçirerek dinlenebilir ve bu süreyi hiçbir şey yapmadığınız sessiz bir zaman olarak değerlendirebilirsiniz.
Bed rotting’in potansiyel zararları nedir?
Konfor alanında hiçbir şeyi dert etmeden boş vakit geçirmek elbette kulağa cazip geliyor. Ancak bed rotting, isminden de anlaşıldığı gibi olumsuz sonuçları beraberinde getirebiliyor. Sağlıklı sınırlar ve farkındalıkla yapılmadığında bed rotting’in fiziksel ve zihinsel etkileri sağlığınız üzerinde kendini gösteriyor.
Ruh sağlığı problemlerini tetikliyor
Bed rotting günümüzde çoğunluğun muzdarip olduğu, kaygı, stres ve depresyon gibi ruh sağlığı sorunlarını tetikleyebiliyor. Esasen stresi ve kaygıyı azaltmak için tercih edilen bu teknik ironik olarak bu problemleri daha kötü bir seviyeye taşıyabiliyor. Yatakta uzun süre kalmaktan kaynaklanan sosyal izolasyon, doğal ışık almamakla birleştiğinde, bu psikolojik sorunların gelişmesi veya yoğunlaşması için elverişli bir ortam yaratıyor.
Uyku kalitesini düşürüyor
Bed rotting bir alışkanlık haline geldiğinde uyku düzenini ve kalitesini de etkiliyor. Gün içerisinde yatakta uzun süre uyumak veya zamanı pasif bir şekilde geçirmek uyku döngülerini bozabiliyor. Hareketsiz kalınan bu günlerde gece uykuya dalmada zorluklar yaşanabiliyor ve gece yarısı uyanma gibi zorluklar kendini gösterebiliyor. Uyku döngüsünde yaşanan zorluklar aynı zamanda depresyonu tetikleyebiliyor ve stres seviyelerini de artırabiliyor.
Kas sağlığını olumsuz etkiliyor
Bed rotting’in fiziksel açıdan da negatif etkileri olabiliyor. Yoğun bakım hastalarında yapılan bir çalışmada uzun süre hareketsiz kalmanın kas kütlelerindeki ve kemiklerdeki mineral miktarında hızlı azalmalar görüldü. Kas gücündeki bu düşüş ile günlük aktiviteler için güç bulmak zorlaşıyor. Yatakta hareketsiz geçirilen uzun sürelerde bu sorunların yanı sıra kan akışında bozulmalar da meydana gelebiliyor. Dinlendiğiniz zamanlarda bile ara sıra kalkıp yürümek, kan akışınızı düzenleyerek vücudunuzda oluşabilecek olası sorunların önüne geçmenize yardımcı olabiliyor.
Bed rotting‘in önüne nasıl geçebiliriz?
İşlerimizin çok fazla olduğu, oturmaya bile fırsat bulamadığımız yoğun zamanlardan sonra dinlenmek bizim de hakkımız. Böyle zamanlada bed rotting gibi alışkanlık haline gelmeye eğilim gösteren bir aktivite yerine sağlıklı seçimler yapmamız da mümkün. Bu seçimleri yapmak, öncelikle sağlıklı bir rutinin olmazsa olmazlarına dikkat etmekten geçiyor:
- Uyku düzenimiz gün içerisinde yoğun tempoda çalışıyorsak çok önemli bir noktada kendini gösteriyor. Kaliteli bir uyku, gün içerisinde daha enerjik ve zinde hissetmemizi sağlıyor.
- Egzersiz yapmanın bedenimiz ve sistem sağlığımız üzerinde büyük etkileri var. Her gün kısa yürüyüşler, koşu veya fitness aktivitesi yapmak kardiyovasküler sistemimizi destekliyor ve yoğun zamanlarda fazla yorulmamızın önüne geçiyor.
- Beslenme düzeninde ise işlenmiş gıdalardan ve düzensiz bir diyetten uzak durulması gerekiyor. Gün içinde kan şekerinin dengesizliğiyle oluşan uyku atakları veya yorgunluk yaşamamamız için düzenli bir diyet benimsememiz gerekiyor.
Her gün yapabileceğimiz 10-20 dakikalık farkındalık egzersizleri, bed rotting yerine tercih edebileceğimiz bir yöntem olabiliyor. Kendimize ayırdığımız zamanı yoga, nefes egzersizleri veya günlük tutma gibi etkinliklerle değerlendirmek, hem vücudumuz hem de zihnimiz için beraberinde pozitif değişiklikler getirebiliyor.
