FOTOĞRAF: SPORTY & RICH
Yürümek mi koşmak mı? Spor dünyasının en Shakespearevari sorusunun maalesef ki tek bir doğru cevabı yok! Hem yürüyüş hem de koşu bütünsel sağlık üzerinde çok faydalı iki egzersizdir. Düzenli yapıldığı zaman her ikisi de yüksek tansiyon, kolesterol, diyabet ve kalp hastalıklarına yakalanma riskini düşürür. Hem kısa hem de uzun vadede ruh durumunun iyileşmesini sağlarlar. Aynı zamanda zihinsel sağlığın korunmasına yardımcı olurlar. Öte yandan bedende farklı etkiler bıraktıkları için uzun ve kısa vadede farklı faydalar da getirirler. Beslenmemiz gibi kendi bedenimiz, isteklerimiz ve hedeflerimiz doğrultusunda şekillendirmemiz gereken egzersiz planlarımızda da hangi egzersizin tam olarak neye yaradığını bilmek daha iyi bir yol çizmemizi ve daha etkili sonuçlar almamızı sağlar. Sizin için spor dünyasının en çekişmeli karşılaştırmasını bütünsel sağlık üzerindeki faydaları ışığında masaya yatırdık!
Yürümenin faydaları
Sağlıklı yaşam süreleri çok uzun olan kişilerin yoğunlaştığı Mavi Bölge‘lerde tarihsel olarak en dominant hareket biçimi yürüyüştür. Bütünsel sağlığın korunmasında çok etkili olan yürüyüş aynı zamanda her yaştan ve fiziksel güç seviyesinden kişi için erişilebilir, uygulanabilir, ücretsiz ve pratik bir egzersiz formudur.
Yaratıcılığı besler
Yürüyüş yapmak sadece bedensel değil aynı zamanda zihinsel bir egzersizdir! Yapılan bir araştırmaya göre yürüyüş yaparken “yaratıcı düşünme” becerisi oturma haline göre yüzde 60 artar. Bu iyileşme, hem dış hem de iç mekanda yapılan yürüyüşler için geçerlidir çünkü atmosferden çok yürüme hareketinin kendisi bu beceriyi destekler. Yaratıcılık ile yürüyüş arasındaki nedensel ilişki ise hala araştırılmaktır.
Kemik ve eklem sağlığını korur
Yürüme çok iyi bir düşük etkili egzersizdir. Beden üzerinde daha az baskı yarattığı için eklem ve kemik sağlığını korumada koşmadan daha başarılıdır. Bunun sebebi yürürken her daim bir ayağın yere basması, koşarken ise iki ayağın da hiç yere değmemesidir. Koşmadaki bu düzenli sıçrama hareketi özellikle eklemlere önemli ölçüde bir güç uygular. Araştırmalara göre düzenli koşan kişilerin, düzenli yürüyen kişilere göre ayaklarına bağlı problemler yaşamaları daha olasıdır. Aynı zamanda yaralanma riskleri daha büyüktür. Bunu önlemek için koşucuların egzersiz öncesinde ve sonrasında iyi bir esneme rutini izlemeleri, doğru ayakkabı seçimi yapmaları ve koşu şiddetini kademeli olarak arttırmaları gerekmektedir.
Öte yandan her iki egzersiz de kemik yoğunluğunu arttırmada başarılıdır. Bu özellikle ileri yaşlarda önemli bir risk faktörü haline dönüşebilen düşmeleri, kırılmaları, burkulmaları önlemek ve dengeyi arttırmak için çok faydalıdır.
Aktif iyileşme egzersizidir
Spor rutininde iyileşme günlerine yer vermek en az egzersizin kendisi kadar önemli ve gereklidir. Nitekim iyileşme günleri her zaman hareketsiz kalmak anlamına gelmez. Pasif iyileşme sırasında bedene hiçbir ekstra güç bindirilmez; tam bir dinlen-onar halidir. Masaj, foam rolling, sauna, sıcak-soğuk duş gibi rahatlama pratikleri pasif iyileşmeye örnektir. Aktif iyileşme ise düşük etkili egzersizler ile bedeni hala hareket ettirerek dinlendirmek ve kas yenilenmesini tetiklemektir. Yürüyüş de en iyi aktif iyileşme metotlarından biridir. Bununla beraber geçmişinde sakatlanma ve yaralanma yaşamış, yüksek etkili egzersizler yapmaması gereken kişiler için de en iyi egzersiz biçimlerinden biri yürümektir.
Koşmanın faydaları
Koşmak da yürüyüş gibi uzun yaşam ile yakından ilişkilidir. Yapılan bir araştırmada erkek koşucuların koşmayanlara göre 3.8 yıl, kadın koşucuların ise koşmayanlara göre 4.7 yıl daha uzun yaşadıkları görülmüştür. Öte yandan koşu bedensel kabiliyet, belirli bir seviye atletik performans gerektiren, öncesi-sonrası ve frekansı ile doğru şekilde yapılması önem taşıyan bir egzersiz biçimidir.
Kısa sürede yüksek kalori yakımı sağlar
Yürüyüş yaptığımız esnada yaktığımız kalori miktarının neredeyse iki katını koşarken yakarız. Bunun en büyük sebebi kalp ritminin koşma esnasında çok daha hızlı olmasıdır. Kısa bir süre içinde yüksek kalori yakılması ve diğer sağlık faydalarından yararlanılması hedefleniyorsa koşu, yürüyüşten daha etkilidir.
Zihinsel sağlığı destekler
Koşma sırasında nefes alış verişi ve kalp ritmi artarken dolaşım da hızlanır. Organlara daha hızlı bir şekilde temiz kan ulaşır. Buna beyin de dahildir. Yapılan bir araştırmaya göre koşu esnasında beyindeki dolaşımın hızlanması zihinsel sağlığın desteklenmesini; stres seviyelerinin düşürülmesini, anksiyete-depresyon semptomlarının hafifletilmesini sağlar.
Postürü düzeltir, çekirdek gücü (core strenght) yükseltir
Yürüyüş esnasında beden neredeyse hep aynı pozisyonunu korur. Koşu ise çok daha dinamik ve değişkendir. Beden kendini sürekli olarak farklı hızlarda ve durumlarda bulur. Tüm bu değişkenlere karşı bedeni dengede tutabilmek de kendi içinde bir egzersizdir. Omurga boyunca kasların kuvvetlenmesini, postürün düzelmesini sağlar. Zıplama hareketi sırasında bedene hakim olmak karın ve sırt kaslarını güçlendirir, çekirdek gücü (core strenght) yükseltir.
Sizin için hangisi daha uygun?
Bir kişiye iyi gelen egzersiz, diğer kişiye iyi gelmeyebilir. Spor rutini bedenin istek ve ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde tasarlanmalıdır. Aynı zamanda spor ile amaçlanan hedefler belirlenmeli, sportif performans seviyesine uygun şekilde başlanılmalı ve kademeli olarak şiddetlendirilmelidir. Tüm bunların ışığında size hangisinin uygun olacağına karar vermek için aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurabilirsiniz.
- Egzersiz yapmaya yeni başladıysanız, geçmişinizde yaralanma/sakatlanma yaşadıysanız, sporu kendinize ayıracağınız, düşüncelerinizi toplayacağınız bir vakit olarak görüyorsanız yürüyüş yapmak,
- Herhangi bir fiziksel kısıtlamanız yoksa, kalori harcamanızı arttırmak, bedeninizi güçlendirmek, atletik performansınızı geliştirmek istiyorsanız koşu yapmak sizin için daha uygun olabilir.
