Büyük şehrin temposunda her zaman çevre dostu adımlar atmak, sürdürülebilir tercihler yapmak kolay olmuyor. Sürekli hareket halinde geçen yaşam, yoğun iş koşulları ve belki de en önemlisi çevre farkındalığı konusunda yüksek bilince sahip olmayan birçok kurumun sürdürülebilirlik adımlar atmaması, gün içinde plastik çatal bıçakla öğlen yemeği yememize, yürüme mesafesindeki yerler için taksiye binmemize veya hayvansal gıda içermeyen bir seçenek bulamadığımız için beslenme alışkanlıklarımızı “esnetmemize” neden oluyor. Tüm bunlar bir yana, İstanbul başta olmak üzere birçok şehirde, sürdürülebilirlik çevresinde yeni oluşumlar çıkmaya, umut verici gelişmeler yaşanmaya başladı. Bizler de bu umudun bir parçası olmak, bu sene teması “Dünya’yı Onarmak” olan 22 Nisan Dünya Günü için normal şehir yaşantılarımıza döneceğimiz zaman çevre bilinci yüksek, eskisisine göre daha iyi seçimler yapan, sürdürülebilirlik savunucusu bireyler olmak istiyoruz.
İşte, İstanbul’daki herkesin hayatını biraz daha kolaylaştırmak için hazırladığımız İstanbul’da sürdürülebilir bir gün rehberi!
Ulaşım: Yayan veya toplu taşıma
Kentlerdeki karbon salımının, hava kirliliğinin çok büyük bir kısmı ulaşım araçlarından geliyor. Kişisel karbon ayak izini düşürmenin en kolay ve pratik yolu da başta şahsi araçlar olmak üzere tüm ulaşım araçlarını mümkün olduğunca az kullanmak.
Öneri: Tam da bu nedenle sürdürülebilir İstanbul günümüzde mümkün olduğunca toplu taşıma kullanmaya öncelik veriyoruz. Bir noktadan diğerine en hızlı hangi toplu taşımaları kullanarak gidilebileceğini, yolun ne kadar tutacağını detayları ile gösteren City Mapper uygulamasını kullanabilirsiniz. Sadece araba ile gidilebileceğinizi düşündüğünüz birçok yere vapur keyfi yaparak ya da gizli kalmış ara sokakları keşfederek varabilirsiniz!
Kahvaltı
Endüstriyelleşmiş küresel hayvancılığın iklim krizi başta olmak üzere orman alanı tahribatı, su kıtlığı gibi birçok çevresel krize neden olması bitkisel bazlı beslenmeyi en çevre dostu yemek yeme stiline çeviriyor. Tüketilen besinlerin mevsime uygun olması, lokal üretime dayanması ve sürdürülebilir tarım koşulları altında, zehir kullanılmadan üretilmesi doğanın korumasına hatta tekrardan canlanmasına yarıyor. Bu nedenle gün içindeki tercihimizi vejeteryan ve vegan opsiyonlu, organik ve doğal ürünler kullanan lokal işletmelerden yana kullanıyoruz.
• Bi Nevi Deli
Kullanılan bütün gıdaların işlenmemiş olduğu ve besin değerleri korunarak hazırlandığı Bi Nevi Deli, İstanbul’un ilk bitkisel bazlı restoranlarından. Odağına meyve, sebze, tahıl, tohum ve kuruyemişleri koyarak vegan, çiğ, glütensiz, paleo beslenen herkes için leziz bir mekan.
• GabFoods
Glütensiz, şekersiz ve süt ürünsüz bir restoran olan GabFoods gıdayı en iyi biçimde kullanarak lezzetli tarifler yaratıyor. Vegan, paleo ve glütensiz beslenen herkes için uygun olan GabFoods aynı zamanda müthiş bir boğaz manzarasına da sahip.
• Gram
Yerel üreticiyi ve mahsullerini korumak, iyi gıdaya ulaşımı kolaylaştırmak ve mevsime uygun beslenmeyi yaygınlaştırmak adına kurulan Gram İstanbul’un üç farklı lokasyonu ve eve sipariş özelliği ile kahvaltı, öğle ve akşam yemekleri için lezzetli bir seçenek.
• Le Fika
Bitkisel bazlı, rafine şekersiz, glütensiz ve laktoz içermeyen fakat bir o kadar da lezzetli bir mutfağa sahip olan Le Fika kullanılan gıdaları besin değerlerini optimize etmek için ya düşük ısıda hazırlıyor ya da hiç pişirmiyor. Tüm gün kahvaltı felsefesini benimseyen bu mekan lezzetli el yapımı ezme ve sosları ile tanınıyor.
Öğle Yemeği
Bolca yürümek sağlığımıza iyi geldiği gibi karnımızı da acıktırıyor. Öğle yemeği için kahvaltımız ile aynı felsefeyi takip ederek birbirinden lezzetli bitkisel bazlı mutfakları tercih ediyoruz. Kahvaltı rotalarımızın gün boyu servis verdiklerini de başka bir zaman için aklımıza yazıyoruz.
• Helvetia
İstanbul’un en tarihi ve keyifli bölgelerinden birisi olan Tünel’in hemen yakınlarında bulunan Helvetia, eskiden İsveç birahanesi olan küçük bir dükkanda konumlanmış. Vegan ve vejeteryan beslenen herkes için uygun, çok lezzetli, uygun fiyatlı ve taze yemek seçenekleri sunan tarihi bir yer.
• Limonita
Türkiye’nin ilk vegan kasabı Limonita’nın aynı zamanda birbirinden lezzetli ve yenilikçi “kasap” ürünlerini hazırladığı bir lokantası da bulunuyor. Moda’da gizli saklı bir bahçe içinde vegan sosisli, tantuni hatta kokoreç yemek isteyenlere duyurulur!
• Wren&Spoon
Türkiye’nin ilk fleksiteryan mutfağı olan Wren&Spoon haftanın her günü bitkisel bazlı beslenmek istemeyen fakat yeme alışkanlıklarının çevreye etkisini azaltmak isteyenler için en ideal adres. Her hafta taze sezonluk meyve, sebze ve organik ürünler ile yeni bir menü çıkaran Wren&Spoon yenilen her besinin lokal olarak, en iyi biçimlerde üretilmiş ve aynı özenle hazırlanmış olmasına özel olarak dikkat ediyor.
• Yuzu Taste of Nature
Konu Asya mutfağına gelince onca lezzetli yemeğin içinden vegan hatta vejeteryan alternatifler bulmak zor olabiliyor. Uzakdoğu tatlarına, dokularına, yemek kültürüne düşkün olup beslenmesinde daha sürdülebilir tercihler yapmak isteyenlerin imdadına Yuzu Taste of Nature koşuyor. Tamamiyle vegan Asya mutfağında uzmanlaşan Yuzu, aklınıza gelebilecek her tür vegan alternatifi; tempeh, tofu, vegan sushi ve daha nice uzakdoğu yemeğinin veganlaştırılmış versiyonlarını menüsünde bulunduruyor.
Öneri: Her daim vegan/vejeteryan opsiyonları olan bir restorana gidip yemek yemek mümkün olmuyor. Böyle durumlarda gidilen restorandaki sebze, meyve, tahıl oranı en yüksek yemekleri veya organik yumurta, yoğurt, tavuk eti ve taze balık ürünleri içeren seçenekleri tercih edebilirsiniz. Eve, ofise yemek sipariş edeceğiniz zaman plastik çatal bıçak takımı istemediğinizi belirterek plastik çöpünüzü azaltabilir, sipariş vereceğiniz yer yakın ise yürüyerek gidip hazırlanmış yemeğinizi alabilirsiniz. Böylelikle kurye servisinin karbon salınımı da azaltmış olursunuz.
Sürdürülebilir alışveriş
Hızlı moda, doğaya zarar veren materyalleri kullanarak müthiş bir hızda, küresel çapta, birçok kişinin emeği çiğnenerek, yaşam ömrü kısa, atık dönüşümü sıfır tekstil üretimi yapmaya deniyor. Bu nedenle de birçok çevresel krizin tetikleyicisi olarak görülüyor. Hızlı modaya karşı ise zamansız, ihtiyaca yönelik, sürdürülebilir şekillerde üretilmiş veya ikinci el tüketimi savunan yavaş moda akımı çıkıyor. Shop Live to Bloom’da yer alan tekstil markalarının çevreye saygılı üretim yapıyor olmalarını aklımızın bir köşesine koyarak İstanbul’un ikinci el alışveriş cennetine doğru yolculuğa çıkıyoruz.
• Feriköy antika pazarı
Türkiye’nin en büyük antika pazarı olan Feriköy pazarı her Pazar sabah 9 ile akşam 6 arasında Bomonti’de kuruluyor. Sürdürülebilir alışverişin sadece kıyafetlerle sınırlı kalmadığını, ev eşyalarına kadar uzandığını hatırlatan bu Pazar sadece çevre bilinci yüksek kişileri değil, gerçek antika tutkunlarını da çok mutlu ediyor.
Alışverişimiz eşya ve kıyafette bitmiyor. Çevre dostu tüketim yediğimiz, içtiğimiz besinleri de kapsıyor. Organik üretimden onarıcı ve yenileyici tarıma kadar gıda alışverişini doğaya zarar vermeyen hatta iyi gelen bir kaynaktan yapmak mümkün. Besin değeri yüksek, sezonluk, taze gıdaya ulaşım aynı zamanda lokal üretimi desteklemeyi, çoğunluğu kadın olan küçük üreticileri kalkındırmayı da sağlıyor.
• Feriköy organik pazarı
Antika pazarından bir gün önce yani her cumartesi 9:00’dan 18:00’a kadar kurulan Feriköy organik pazarı Türkiye’nin bütün köşelerinden gelen organik tarım üreticilerini ağırlıyor. Bir haftanın meyve sebze ihtiyacını o dönemin en taze seçenekleri ile uygun fiyatlara karşılamak mümkün. Bizim tavsiyemiz erkenden gitmeniz!
• Orfa The Standard Vegan
Suadiye mahallesinde yeni açılan Orfa The Standard Vegan birçoğumuzun alışık olabileceği Orfa marka vegan peynirlerin, etlerin, sosların ve daha nice yeni ürünün satıldığı bir mağaza. Tadı gerçek peynirlerden ayırt edilemeyecek kadar lezzetli vegan cheddar, mozzerella, parmesan, rokfor otlu peynir almak isteyenler hayalinizdeki tüm peynirlerin vegan alternatiflerini burada bulabilirsiniz.
• Yom Organik
Yerli Organik Manav yani Yom tamamı sertifikalı gıda, temizlik, kozmetik, bebek bakımı konularına geniş bir organik ürün yelpazesine sahip “iyi kalpli” bir mağaza. İçinde katkı maddesi, kimyasal bulunmadan temiz olarak hazırlanmış ürünleri direkt olarak gidip üreticisinden alan Yom Organik, ürünlerin karbon ayak izlerini büyüten taşımacılık aşamasını en aza indiriyor. Levent’te çok sevimli bir mağazaları olan Yom Organik aynı zamanda eve sipariş ile de çalışıyor.
• TazeDirekt
Hızlı şehir temposunda zamandan tasarruf etmek isteyenler için organik ürünleri sipariş üzerine kapıya getiren Taze Direkt’e göz atabilir! Türkiye genelinde organik tarım yapan üreticileri bir çatı altında buluşturarak geniş bir ürün yelpazesi sunan TazeDirekt ürün ve tüketici arasındaki gereksiz bütün aracıları elimine ederek bitkilerin de sahip olduğu karbon ayak izini en aza indiriyor. Üreticilere saygı gösteren ve şeffaflığa önem veren TazeDirekt ekolojik yönü ile olduğu kadar etik üretime katkısı ile biliniyor.
• Kırk Ambar
Beşiktaş’da bulunan Kırk Ambar organik, doğal ve yerel üretilmiş gıda, kozmetik, aromaterapi gibi birçok alanda ürün seleksiyonu olan çevreye saygılı dükkanlardan birisi sayılıyor.
• Atıksız Yaşam Dükkanı
Kadıköy Belediyesi’nin girişimi ile açılan Atıksız Yaşam Dükkanı adından da anlaşılabileceği gibi sıfır atık felsefesi ile çalışıyor. İçeride satılan tüm ürünler ambalajsız, yerel ve organik olan Atıksız Yaşam Dükkanı’nda uzun ömürlü ekolojik yaşam ürünleri, kuru gıda, kozmetik ve daha nicesini satılıyor. Salı’dan Cumartesi’ye saat 10:00 ile 19:00 arası açık olan bu dükkanı kendi kavanoz, bez, çantalarınız ile ziyaret edip toplu bakliyat, un alışverişinizi yapabilir ve günlük yaşamınızı kolaylaştıracak birçok sıfır atık eşyasını bulabilirsiniz.
• Kooperatifler
Kar amacı gütmeden katılan herkesin eşit derecede yarar sağladığı kooperatifler yerel, küçük üreticiye ve el yapımı, doğal ürünlerine ulaşmak için en ideal alışveriş yöntemlerinden biri. İstanbul’un birçok semtinde bulunan gıda kooperatiflerinden Anadolu Yakası’nda bulunan Yeryüzü Kooperatifi, Kadıköy Gıda Topluluğu, Avrupa Yakası’nda bulunan Büyükdere Gıda Topluluğu, Beşiktaş Kooperatifi bunlardan sadece birkaçı. Üretici ile tüketici arasındaki bütün aracı kuruluşları kaldırmayı hedefleyen bu kooperatifler, üreticilerin fiziksel olarak ürünlerini sattıkları bir dükkan görevi görüyor. Temiz ürünler almanın yanı sıra üretim hikayesini dinlemenin, üreticisi ile tanışmanın mümkün olabileceği bu kuruluşlar birçok semt için eve servis hizmetine de başladı.
