Siz de uykunuzu almanıza rağmen yataktan yorgun mu kalkıyorsunuz? Genellikle uyku süresiyle ilişkilendirilen ve sadece hafta sonuna ayrılmış bir özellik gibi görülen dinlenme aslında hepimizin her gün farklı çeşitlerine farklı miktarlarda ihtiyaç duyduğumuz bir aktivite. İşte The Sacred Rest kitabında kendinde ve hastalarında gözlemlediği yorgunluk hissini araştıran Dr. Saundra Dalton-Smith’in bahsettiği 7 dinlenme tipi!
Dinlenme tipleri nasıl ortaya çıktı?
Yorgunluk genellikle yeteri kadar ve kaliteli uyuyamamakla ilişkilendiriliyor. Dr. Saundra Dalton-Smith seneler önce çok yoğun bir döneminde neden bu denli yorgun hissettiğini araştırırken cevabın uykuda olmadığını anladı. Bütün hastaları yorgunluktan şikayet etmesine rağmen bunu detaylandıramıyordu. Daha sonra hem kendine hem hastalarına bunun ne tür bir yorgunluk olduğunu sormaya başladı ve bulduğu cevapların hep aynı 7 alan etrafında toplandığını gördü. 10 yıldan fazla süren bu araştırmanın sonucunda herkesin en iyi halinde kalmak için farkında olması gereken 7 dinlenme türünü belirledi ve The Sacred Rest kitabında okuyucularıyla paylaştı. İşte en çok hangi dinlenme tipine ihtiyacınız olduğunu ve hangi türde gerçekten dinlenebilmek için neler yapmanız gerektiğini bulmanıza yardımcı bir rehber!
7 Dinlenme Tipi
1. Fiziksel Dinlenme
Genellikle uyumakla bütünleşmiş olan fiziksel dinlenme aslında iki bileşenden oluşur: Aktif ve pasif dinlenme. Pasif bileşen uyku “şekerleme” olarak bilinen kısa uykulardan oluşur. Aktif dinlenme ise kaslardaki kan akışını hızlandıran, stresi azaltan ve vücudun iyileşmesini hızlandıran yoga, esneme veya masaj terapisi gibi hafif aktiviteleri içerir. Vücut ağrıları, bacak ve ayaklarda şişkinlikler ve sırt ağrılarından şikayetçiyseniz, yeterince aktif fiziksel dinlenme yapmadığınızı düşünebilirsiniz.
2. Zihinsel Dinlenme
Günlük hayatın koşturmacasında eksikliğini en fazla hissettiğimiz dinlenme tahmin edersiniz ki zihinsel dinlenmedir. Gece uykuya dalmaya çalışırken zihninizi susturamadığınız için bir türlü uyuyamıyorsanız ya da konsantrasyon ve unutkanlık problemi yaşıyorsanız, yeterince zihinsel dinlenme yapmadığınızı düşünebilirsiniz. Zihninizi boşaltmak için gün boyunca veya yatmadan önce düşüncelerinizi yazıya dökebilir, meditasyon yapmayı deneyimleyebilirsiniz. Birçok kişinin aslında fiziksel olarak aktifken başarılı bir zihinsel dinlenme deneyimleyebildiğini söyleyen Dr. Dalton-Smith, tatile çıkmak gibi kısa vadeli çözümler yerine fiziksel aktivitelere yoğunlaşmayı öneriyor. En basit örneğiyle, koşarken kafanızdaki binlerce düşünce yerine nefesinize ve adımlarınıza odaklandığınızı fark ettiğinizde zihninizin dinlenmeye başladığını hissedebilirsiniz.
3. Sosyal Dinlenme
Ancak etrafınız size iyi hissettiren ve vakit geçirmekten keyif aldığınız kişilerle çevrili olduğunda deneyimleyebileceğiniz sosyal dinlenme, günlük hayatta iletişimde olmak zorunda olduğumuz birçok çeşit insandan dolayı deneyimlenmesi bir hayli zordur. Çoğunuz zamanınızın büyük bir kısmını sosyal enerjinizi aşağı çeken insanlarla geçirmek durumunda kalıyorsunuzdur. Her anlamda hep kendinizden veriyor, karşınızdakilerden bir şey alamadığınızı hissediyorsanız sosyal dinlenme eksikliği yaşadığınızı düşünebilirsiniz. Dr. Dalton-Smith’e göre sosyal dinlenme eksikliği, “bizi canlandıran ilişkiler ile bizi yoran ilişkiler arasında ayrım yapamadığımızda” ortaya çıkıyor. Verimli bir sosyal dinlenme için hayatınızda sizden sürekli bir şey istemeden sadece yanınızda olmak isteyen kişilerle vakit geçirmeyi önceliklendirin.
4. Spiritüel Dinlenme
Spiritüel dinlenmeyi tanımlamak herkesin spiritüel ihtiyaçları ve inançları farklı olduğu için daha zor olsa da ortak olan 3 ihtiyaç vardır: bir hayat amacı, sevilmek ve aidiyet duygusu. Eğer kendinizi yaptıklarınızın bir önemi ve anlamı olmadığını, bir fark yaratamadığınızı düşünürken buluyorsanız spiritüel dinlenmeye ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Bir şeye ait olma ve katkıda bulunduğunu hissetme ihtiyacı çok doğaldır. Bu nedenle ister işiniz ister inancınız ister bir topluluk aracılığıyla aradığınız anlam arzusuyla bağlantı kurmanın bir yolunu bulabilirsiniz. Şükür meditasyonu aracılığıyla kendi inançlarınızla temasa geçmek iyi bir başlangıç olabilir.
5. Duyusal Dinlenme
Gün içinde farkında olmadan bir sürü duyusal girdiye maruz kalıyoruz; korna sesleri, telefon bildirimleri, mavi ekranlar… Siz farkında olsanız da olmasanız da bu aşırı duyusal girdi yüklenmesi bedeninizi ve bilinçaltınızı yoruyor. “Çoğumuz duyusal yüklü ortamların duygularımızı, kişiliğimizi ve hatta enerjimizi nasıl etkileyebileceğinin farkında değiliz.” diyor Dr. Dalton-Smith. Eğer gün içinde bir şeylere aşırı tepki verme, öfke ve rahatsızlık hissediyorsanız duyusal dinlenme yetersizliği yaşıyor olabilirsiniz. Gün bittiğinde eve tamamen sessizlik içinde dönmek ve gözlerinizi kapatıp birkaç dakika kendinizle baş başa kalabileceğiniz sessiz bir alan bulmayı deneyebilirsiniz.
6. Duygusal Dinlenme
Duygusal dinlenme özellikle kendinizi ifade ederken ve duygularınızı paylaşırken sansürsüz olabileceğinizi hissettiğinizde deneyimlenir. Birçoğumuz duygularımızı ifade edip açığa çıkarmaktan çekindiğimiz için bir “yük” olarak taşıyoruz. Başkalarıyla konuşurken bir şeylerin üstünü örtme gereği duyuyorsanız, duygularınızı her zaman kontrol altında tutmak zorunda olduğunuzu düşünüyorsanız ya da hayır demekte zorlanıyorsanız, kendi istek ve ihtiyaçlarınızı önceliklendirmede problem yaşıyorsanız, duygusal dinlenme yetersizliği yaşıyor olabilirsiniz. Dr. Dalton-Smith, TED konuşmasında duygusal olarak dinlenmiş birinin basit bir “Nasılsın?” sorusuna kolayca “İyi değilim.” diyebileceğini, yani duvarlara ve maskelere ihtiyaç duymadan iletişim kurabildiklerini söylüyor. Başkalarıyla iletişime geçerken ve duygularınızdan bahsederken gerçekten dürüst olmayı denemek iyi bir başlangıç olabilir. Eğer bunu yapmak için güvenli bir ortam arıyorsanız terapi almayı düşünebilirsiniz.
7. Yaratıcı Dinlenme
Yaratıcı olmak ressam olmak veya sanatla uğraşmayı gerektirmez. Her birimiz biraz yaratıcıyız ki günlük hayatta beyin fırtınası yapabiliyoruz, sorunlara çözümler getirebiliyoruz. Bunları yapmakta zorlandığınız noktada yaratıcı dinlenmeye ihtiyaç duyduğunuzu anlayabilirsiniz. Dr. Dalton-Smith, doğanın, sanatın veya müziğin güzelliğini takdir ettiğinizde yaratıcı dinlenmeyi deneyimleyebileceğinizi söylüyor çünkü bazen sadece dinlenmek ve etrafınızdaki güzelliklerin tadını çıkarmak gerekir. Bu bir ağaç gibi doğal bir güzellik de olabilir veya sanat, müzik gibi yaratılmış bir güzellik de olabilir. Eğer yeniliklere yeterince açık olmadığınızı düşünüyorsanız ya da beyin fırtınası yapmakta zorlanıyorsanız yeterince yaratıcı dinlenmeye ihtiyacınız olduğunu anlayabilirsiniz.
