Uzunca bir süredir tüketicilerde ortaya çıkan çevre, sağlık ve etik konulardaki kaygılar gıda sektöründeki yenilikleri de beraberinde getiriyor. Yakın zamanda süpermarketlerde ve restoranlarda görmeye başlayacağımız yeni et alternatifi olan laboratuvar ortamında üretilen “yapay et” daha piyasaya çıkmadan adından söz ettirmeye başladı bile. Alternatifler arasında oldukça revaçta olan bu yeni etler adından da anlaşılacağı gibi laboratuvar ortamında yetiştiriliyor ve et sektöründe radikal bir değişime gitmeyi amaçlıyor. İşte laboratuvar ortamında üretilen yapay et hakkında merak ettiklerimiz!
Yapay et tam olarak nedir?
Kültür eti, temiz et ve hücresel et gibi isimlerle de adlandırılan bu et, hayvanlardan alınan bir kas veya yağ dokusunun laboratuvar ortamında bioreaktörler yardımıyla büyütülmesinden elde ediliyor. Yani tek bir canlıdan alınan tek bir hücre örneği ile neredeyse sonsuz et üretilebiliyor!
Aslında bu endüstri 20 yıllık bir geçmişe sahip. Günümüzde ikinci dalgasını yaşamaya başlamış olmasının nedeniyse et tüketicilerinin sağlık, ekoloji ve etik konularında yeni beklentilerinin ortaya çıkması ve yenilikçi “start up” firmaların bu beklentileri yaratıcı şekillerde çözüme ulaştırmaya çalışması olarak gösteriliyor.
Vegan köftelere göre daha besleyici ve sağlıklı olan aynı zamanda düşük karbon diyetine uyum sağlayan bu alternatif etler henüz ar-ge aşamasında.
Uzmanlar, oldukça büyük yatırımlar alan laboratuvar eti sektörü için şehir tarımından bile daha büyük bir gelişme olacak şeklinde konuşuyor. Bahsedilen şehir tarımı ise dikey bahçeleri, yeraltı tarımını ve su tarımını kapsıyor.
Laboratuvar etlerini üreten firmalar, yakın bir zamanda bu sektörün melezleşeceğini yani bitki ve hayvan proteinlerinin beraber kullanılacağını da söylüyor. Et alternatifleri arasında hem çevresel hem sağlık hem de etik olarak oldukça büyük vaatler veren laboratuvar etlerinin piyasadaki et fiyatlarını da aşağı çekmesi ön görülüyor.
İlginizi çekebilir: Düşük Karbon Diyeti ve İklim Krizi
Yapay et vs vegan burger
Piyasaya çıkar çıkmaz yaygın hale gelen bitkisel köftelere karşı zamanla oluşan tepkiler laboratuvar etlerini bir kere daha gündeme getirdi. Ultra işlenmiş, yüksek sodyumlu ve soya ürünü içeren vegan köfteler, sağlık konusunda verdikleri vaatleri yerine getiremeyince laboratuvar etleri konusundaki çalışmalar hızlandı.
Avrupa et piyasasının en büyük ve yenilikçi firmalarından olan Mosa Meat’in operasyon müdürü, labaratuvar etine getirilen yeni regülasyonlarla beraber 2022 yılında restoranlarda olmayı planladıklarını belirtti. Özellikle Avrupa’da bu etlerin market raflarında görülmeye başlama tarihi ise 2022 yılı olarak öngörülüyor.
İlginizi çekebilir: Yeni Un Alternatifi: Muz Unu