FOTOĞRAF: AMY ADAMS
Kış mevsiminin ve soğuk havaların kendini göstermesiyle birlikte siz de gri gökyüzünün, yağmur bulutlarının, hava durumunun ruh halinize yansıdığını hissedenlerden misiniz? Sıcak havalardan sonra heyecanla her yeri bembeyaz karın kapladığı bir anı ya da güzel bir yağmurlu günü hayal etsek de kış mevsimi çoğunlukla yaz aylarının güneşli, ışıl ışıl ve canlı ruhunu taşımıyor. Soğuyan ve erken kararan hava, bünyemize melankolik bir hava taşırken uzun süreli yorgunluklara, evden çıkmama isteğine, bir nevi uyuşukluğa ve mod düşüklüklerine de sebep olabiliyor. Bu mevsimin yalnızca güzel yanlarını yaşayabilmeniz için kış aylarında düşebilen ruhsal iyi olma halini desteklemenin yollarını araştırdık!
Neden kış aylarında ruh halimiz düşüşe geçiyor?
Psikolog Jennifer Carter kış aylarında iyi olma halinin düşmesinin sebeplerinden birini şöyle açıklıyor; “Güneş ışığı, iyi hissettiren bir beyin kimyasalı olan serotoninin açığa çıkmasını uyarabilme potansiyeline sahiptir. Daha az güneş ışığı ile bireyler depresif ruh hallerine daha yatkın hale gelir.” Ek olarak güneş ışığı, uyku hormonu olan melatoninin de üretimini durdurarak uyanmamıza yol açar. Üretilen yüksek melatonin uyuşukluk ve yorgunluk hissine sebep olabileceği gibi daha uzun akşamlar ve daha kısa sabahlar bedenimizin sirkadiyen ritminde de etkili olarak bu hislere giden yolda etkisini gösterebilir. Kış mevsiminde bu hislerin dur durak bilmeden, kronik olarak devam etmesi, mevsimsel duygu durum bozukluğundan kaynaklanıyor. Aslında bu; hava durumunun, mevsimsel değişikliklerin sebep olduğu bir depresyon türü. Genellikle sonbahar ve kış aylarında etkisini gösteren mevsimsel duygu durum bozuklukları oldukça yaygın olarak birçok kişide görülüyor. Fakat gerçek şu ki kronik olsun olmasın kış mevsimi her birimizin ruh hali üzerinde etkisini gösteriyor. Psikolog Shannon O’Neill, kış mevsiminin soğuk günlerinin birçok insanda sosyal olarak kış uykusuna yatma isteğini doğurduğunu söylüyor ve ekliyor; “Bu izolasyon; hareketsizliği ve uyuşukluk hissini beraberinde getirebildiği gibi aşırı yemek yemeye ve aşırı uykuya da yol açıyor.” Bu davranışlar ise zaten düşmekte olan ruh halimizi daha da düşürürken depresyona da kapı aralayabiliyor.
Kış aylarında ruhsal iyi olma halini nasıl destekleyebilirsiniz?
Olabildiğince güneş ışığı alarak
Kısalan günler, erkenden kararan ve soğuyan hava bizleri güneş ışığından maruz bırakıyor. Bu süreçte düşen D vitamini de kortizol, serotonin ve melatonin hormonlarının üretimini etkiliyor. İnsanların mutlu hissetme arayışına kendi teknikleriyle yardımcı olmayı amaçlayan konuşmacı ve yazar, The Happiness Project’in kurucusu Gretchen Rubin özellikle sabahın erken saatlerinde güneş ışığı almanın oldukça pozitif etkisi olduğunu söylüyor. Sabahları 15 dakikalık bir yürüyüşle hem D vitamininizi hem de iyi olma halinizi destekleyebilirsiniz. D vitamini bağışıklık sisteminizi güçlendirmeye de yardımcı olarak kış aylarında boy gösteren soğuk algınlığı hastalıklarından korunmanızı sağlayabilir.
Hareket ederek
Hareket etmenin bütünsel olarak iyi olma haline olan etkisine az çok birçoğumuz hakimiz. Fakat özellikle soğuk havalarda günün erkenden bitmesi hissi içimizi kapladıkça spora ve egzersiz rutinini es geçmek her zamankinden daha da kolay oluyor. Hareket ve egzersiz mod yükselten bir aktivite olarak düzenli olduğunda iyi olma hali üzerinde istikrarlı etkisini gösteriyor. Bu nedenle kış aylarında hareketi ihmal etmemeye özen göstermeye çalışabilirsiniz!
Evinize ve kendinize vakit ayırarak
Sıcak havalarda evinizde yapmanız gerekenlere vakit ayırmak her zaman için daha zordur. Belki de yaz günlerinin sıcak havalarında hem kendinize hem de evinize ayıramadığınız zamana odaklanma vaktidir! Mutfağınızda yeni tarifler deneyebilir, dolaplarınızı gözden geçirebilir, izlemek istediğiniz filmlere ya da okumak istediğiniz kitaplara vakit ayırabilirsiniz. Uzun kış mevsimini ilgi alanlarınıza odaklanacağınız bir dönem olarak görmeyi deneyin!
İyi beslenerek
Besin değeri, vitamin ve mineraller açısından yüksek bir beslenme rutinine sahip olmak ruh hali üzerinde olumlu etkileriyle iyi olma halinizi de destekleyecektir. Örneğin antioksidan bakımından zengin bir meyve olan nar; beyinde ruh halinin düzenlenmesinde yardımcı olan B vitamini folat açısından zengin turpgiller, brüksel lahanası; yüksek magnezyum içeren kabak; C vitamini açısıdan yüksek meyveler ve sebzeler; ruh halini olumlu etkilemesiyle bilinen B6 vitamini içeren balkabağı; Omega-3 yağ asitleri açısından zengin midye, istiridye gibi deniz ürünleri ya da soğuk kış günlerinde canımızın daha da tatlı çektiğini düşünürsek bitter çikolata tam da iyi olma halinizi destekleyecek bir beslenme rutininin olmazsa olmazları arasında!
Aromaterapiden faydalanarak
Koku alma siniri beynin duygusal merkezine bağlıdır. Nörolog Dr. Tara Swart, dışarı çıkamadığınız günlerde dışarıyı içeri getirmek için aromaterapiden faydalanmamızı öneriyor. Özellikle kış mevsiminde esansiyel yağlara veya doğal içerikli oda kokularına evinizde yer açın! Bu esansiyel yağlar, ruh halini ve zihninizin sirkadiyen ritmini etkileyen bölgeleri üzerindeki pozitif etkisiyle stresi azaltıyor, sakin ve dingin hissetmeye destek oluyor. Swart, iyi bir uykunun gün içinde iyi bir ruh haline etkisi için şöyle diyor; “Yastığınıza sıkacağınız bir sprey ile yapılan bir akşam ritüeli, beynin bu kokuyu uykuyla ilişkilendirmesine yardımcı olur.”
