Geçtiğimiz haftalarda Kick boks eğitmenlerinden Doğancan Sarıdoğan ile buluşup Martial Arts ve Kick boks üzerine çok keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Karate-Do felsefesinden, Dojo yemininden ve ritüellerinden, kick boksun ayrıntılarına kadar birçok bilinmedik konuya değindik.
Önce biraz seni tanıyalım, bize kendinden bahseder misin?
Merhabalar, ben Doğancan Sarıdoğan, 28 yaşındayım. Çukurova Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi antrenörlük bölümü mezunuyum. Annem ve babamda sporcu, antrenör ve branş vermek gerekirse karateci. Antrenörüm babam olduğu spor ile ilk tanışmam 3 yaşında karate ile oldu. 2012 yılından beri antrenörlük mesleğimi profesyonel sporcu kimliğimin yanında yapıyorum. Şimdi de Move’n Groove stüdyosunda headcoach’luk yapıyorum ve martial arts ve fonksiyonel fitness dersleri veriyorum. Sırf yetişkin değil çocuklar ile de jimnastik, martial arts, performans dersleri yapıyorum. Ayrıca ilk dünya derecemi World Shotokan Karate-Do Federasyonunun düzenlemiş olduğu Dünya şampiyonasında Tokyo’da 2011 yılında elde ettim.
Martial arts nedir? Martial arts çeşitleri neler?
Martial arts, ruh beden ve zihin bütünlüğünü tamamen sağlamanız gereken ikili mücadele sporlarının tamamı. Martial arts altında karate, boks, kick boks, aikido (yarışma kısmı olmayan tek dövüş sporu), Brazilian jiu-jitsu, judo, taekwondo branşlarını barındırıyor. Aynı zamanda, sonu ‘do’ ile bitenler Do prensiplerini benimsemiş olan alanlar olarak kabul ediliyor.
Martial arts beden-ruh-zihin üçlüsünün bir harmanı; adeta zihin ve konsantrasyon egzersizi bile denebilir. Senin yaklaşımın nedir?
Benim için bu resmen ibadet çeşidi gibi bir şey. Dojoya girerken kıyafetin beyazlığı ve temizliğinden tut, içerideki ses tonun ve düşünce yapın bile her şeyi etkiliyor; başından sonuna kadar her zaman zihnin ve ruhun canlı olması gerekiyor.
Hayatın başından sonuna kadar olan bir yol ve bir felsefe diyebilirim Martial Arts’a.
Karate spor dalları arasından bir kültürü ve bir felsefeyi temsil ediyor. Karate felsefesini bize anlatır mısın?
Karatenin felsefesini anlamak için rütelleri uygulamak şart. Egzersize geçmeden önce Dojo Kun yemini ile başlar sonrasında bayrak selamlama, Sensei (öğretmen) ve birbirini selamlama töreni ile devam eder. Dojo Kun yemini ister dojoda, ister bir antreman ya da ister bir turnuvada karate yapmanın özel olduğunu vurguluyor ve neden karate yaptığımızı bizlere hatırlatıyor. Selamlamaya geçmeden önce komutlarımız şu şekilde:
Re; hazır ol ve Yoi; bacaklar pelvis genişliğinde açık, eller yumruk ve gövdenin ilerisinde bacakların üzerinde doğal duruş.
Dojo-Kun’un içinde bulunan maddeler sadece dojoda uygulamamız gereken kurallar değildir, hayatta bize rehberlik edecek olan prensiplerdir. Bunlar 5 tanedir;
1.Karakterinizi mükemmeliştirmeye gayret edin.
2.Gerçek yolu savunun.
3.Elinizden gelenin en iyisi için çabalayın.
4.Görgü kurallarına uyun ve karşınızdakine saygı duyun.
5.Kontrolünüzü kaybetmeyin, dingin kalın.
Bununla beraber Niju Kun var ve o da 20 genel kural barındırıyor. Bu kurallar kısa ve emir kiplerinden oluşuyor. Hızlıca Niju Kun’u özetleyecek olursam:
- Karate-Do nezaketle başlar, sanatında ruh vardır.
- Karate-Do sanatında ruh, teknikten önce gelir.
- Sadece dojo eğitimi değildir.
- Felaket, fakirlikten önce gelir.
- İlk önce kendini, sonra rakibini tanı.
- Karate-Do’da çalışan, adalet yolunda gitmelidir.
- Eğitim tamamlanmaz, hayat boyu sürer.
- Düşüncelerinizi serbest bırakın.
- Yenmeniz gerektiğini değil, yenilmemeniz gerektiğini düşünün.
- Karate-Do’da ilk saldıran sen olma.
- Rakibinizin kol ve bacaklarını kılıç gibi düşünün.
- Her zaman bilinçli ol.
- Yaptığınız her şeyin içine Karate-Do ekleyin.
- Zafer, zayıf noktaları güçlü noktalardan ayırt edebilme özelliğidir.
- Ruhsal gelişme zirvedir.
- Teknik bilgiler zirveye ulaşma yoludur.
- Bahçe duvarının içine giren, başına geleceklere razı olur.
- Karate-Do ateş üstünde kaynayan su gibidir, ateşi söndürürsen soğur.
- Düşmanınıza göre hareket edin.
- Daima üret ve geliştir.
Dövüş sporları birbirinden hangi temel özellikler ile ayrılıyor? Örneğin kick boksu diğer dövüş sporlarından ayıran nedir?
Kick boks, el ve ayak koordinasyonu sağlanarak art arda gelen bir ve birden fazla tekniğin rakibi etkisiz hale getirmek için kullanılan bir dövüş sporu. Boksta sadece elleri kullanıyoruz.
Niye insanlar kick boks, karate gibi martial arts dallarına yönelmeli? Sen kendi deneyimini nasıl özetlersin?
Gene vurguluyorum ruh beden zihin üçlüsünün gelişimi. Antreman boyunca bedeniniz ve nefesiniz dışında başka bir şey düşünmeye yer bile kalmıyor desem yanlış olmaz. Böylece doğru orantıda olarak temiz zihin, gevşemiş kaslar, tepeden tırnağa uyarılmış bir beden demek. Bu tip egzersizlerde derin kaslarımız, tepeden tırnağa tüm vücut aktif halde.
Kendi kişisel deneyimime gelecek olursak, karate benim için bir atasporu. Kendimi tanımaya basladığım andan şu ana kadar her zaman hayatımdaydı. Hayat felsefem ve tüm düşünce yapımı bir yerde Karate-Do’ya, ve chi enerjisine bağlıyorum. Karate-Do sadece bir spor değil, bir hayat yolu, benim hayat yolum.
Çoğu kick boks yapan insan psikolojik etkilerinden bahsediyor. Antremandan adeta pamuk gibi çıkıyorsun tabiri herkesin dilinde. Bunu nasıl yorumluyorsun?
Anda kalmaya bağlıyorum. Komplike ve art arda hareketlerin olmasıyla konsantrasyonu kaybetmemek çok önemli. Odak noktamız o anda bedende ve nefeste. Bir diğer faktör ise konsantrasyonun dağıldığı anda karşındakinden darbe alabileceğini görüyorsun. Bu yüzden hep alarmda olmak lazım.
Kick boks öncesi vücudu ısındırmak için ideal egzersizler neler?
Tüm vücut çalışacağı için bütün vücudu baştan aşağı aktive etmek ve kasları uyandırmak lazım. İp atlamak, çapraz yan ve/veya dairesel koşular olabilir. Ayrıca burpee hareketi de ısınmak için etkili. Aslında sınırlandırmak doğru değil ama asıl amaç bütün vücudu hazır hale getirmek.
En temel kick boks hareketleri neler?
Yumruklar ve tekmeler. Yumruklar sol direk, sağ direk, kroşe (yandan gelen yumruk) ve aparkat (aşağıdan gelen yumruk) şeklinde. Tekmeler high kick (yerde kalan ayağın parmak ucuna çok fazla yükselmeden topuğun yer ile temasını keserek yaptığımız rotasyonel vuruş tekniği), front kick (dizi kaldırarak düz vurduğumuz tekme), low kick (belden aşağı kalan bölgeye kaval kemiği ile yaptığımız rotasyonel vuruş). Ayrıca, kas hafızası ve reflekslerin gelişimi birebir ilerliyor. Bu yüzden en temel hareketleri olabildiğince temiz yapmak pratikle geliyor. Dışarıdan gelen atağa en kısa zamanda verdiğin reaksiyon ile gelişiyorsun.
Kick boksun kas kütlesine etkisi nedir?
Şüphesiz kardiyovasküler sistemimiz için çok önemli ve bilimsel olarak da bunun kanıtları mevcut. Ayrıca derin kaslarımız çok daha fazla uyarıldığı için denge, koordinasyon oldukça ön planda. Yüksek yoğunluklu bir antreman olduğu için diğer egzersizlere bakıldığı zaman martial arts sporları en fazla kalori harcanan egzersiz çeşitleri arasında. 60 dakikalık fitness antremanında 400-500 kalori aralığı yapılabilirken, kick boks için 800-1100 kalori yakımı mümkün olabiliyor. Kalori yakımı da doğru orantıda yağ yakımını artırıyor.
Bir spor olsan ne olurdun?
Ben mücadeleci bir insan olduğumu düşünüyorum, bu yüzden Karate.
