Yaratılış anlamına gelen prakruti; hava, su, ateş, toprak ve boşluk elementi niteliklerinden oluşur ve Vata (hava ve boşluk), Pitta (ateş ve su) ve Kapha (toprak ve su) olmak üzere 3 doshaya karşılık gelir. Ayurveda doktorları nabzınıza bakarak prakruti’nizin ne olduğunu belirler. Prakruti doğuştan sabittir. Doshalar ise vücuttaki farklı fizyolojik fonksiyonları yerine getiren enerji tipleridir. Üç şık arasından kendinize en çok uygun olan şıkkı seçerek Ayurveda’ya Göre Hangi Tip Dosha’sın? testini çözebilir, kendi dosha’nızı (vücut tipinizi) keşfedebilirsiniz! Cevapları bir kenara not etmeyi unutmayın!
Soru 1
A: Unutkan biriyimdir, kolay öğrenirim ama detayları kolay unuturum, hafızam pek iyi değildir.
B: Ayrıntılara dikkat ederim, hafızama güvenirim.
C: İlk etapta kolay öğrenmesem bile tekrarladıkça en küçük ayrıntılarına kadar öğrenir ve hatırlarım.
Soru 2
A: Düşüncelerim her zaman aktiftir. Yaratıcı biri olduğumu söyleyebilirim.
B: Kendimi yetkin, lider ruhlu ve etkili biri olarak görürüm.
C: Tembelliği severim, oldukça rahat bir mizacım vardır, insanlarla rekabetten hoşlanmam.
Soru 3
A: Çok konuşurum. Enerjim çok yüksektir. Çok kolay heyecanlanırım.
B: İradem kuvvetlidir, azimli ve konuşkan bir karaktere sahibim.
C: Sakin, merhametli, yavaş hareket eden, düzen seven biriyimdir. Kolay heyecanlanmam.
Soru 4
A: Soğuk havaları hiç sevmem. Kış aylarında genellikle mutsuz olurum.
B: Sıcak havalardan hoşlanmam. Sıcak havalarda diğer insanlara göre çok daha çabuk bitkin düşerim.
C: Ne sıcak ne soğuk, bahar ayları tam bana göre olan dönemlerdir.
Soru 5
A: İnce bir vücut yapısına sahibim.
B: Çabuk acıkırım, yemeğe düşkünüm. İnce bir vücut yapısına sahibim ama dikkat etmezsem kolay kilo alabilirim.
C: Hafif toplu, yağlanmaya müsait bit vücut tipine sahibim.
Soru 6
A: Zor uykuya dalarım, uykum hafiftir.
B: Uykuya herhangi bir düşkünlüğüm olmadığı gibi, uyku problemim de yoktur.
C: 8 saatten az uyku bana yetersiz gelir. Uyumayı çok severim.
Soru 7
A: Çok kolay endişelenirim. Stresli bir yapım vardır.
B: Her zaman belli etmesem de kolay kızar veya alınırım.
C: Stresli biri olduğumu söyleyemem. Genellikle sakinlikle zor işlerin üstesinden gelebilirim.
Soru 8:
A: Genellikle sebze ağırlıklı beslenmeyi severim. Vejetaryenliğe yatkınım.
B: Tatlı çok severim. Baharatlı yiyeceklere de bayılırım.
C: Yemek ayırmam, abur cubur tüketmeye yatkınlığım vardır.
Soru 9
A: Hava değişiminden kolay etkilenirim. Çabuk hasta olurum.
B: Çok kolay hasta olmam ama bazen enerjim çok çabuk tükenir.
C: Güçlü bir yapım vardır. Kas iskelet sistemim sağlamdır, bağışıklığım kuvvetlidir.
Soru 10
A: Eklem ağrıları, panik atak, şişkinlik ve kabızlık sorunları çekerim.
B: Ülser, mide yanması, sindirim sorunları, öfke kontrol problemlerim vardır.
C: Depresyon, hareketsizlik, fazla kilo ve fazla uyuma gibi sorunlarım vardır.
Sonuçlar
A şıkkı çoğunlukta ise: Vata dosha
Enerjik, heyecanlı, sosyal ve eğlenceli olan Vata dosha aktif bir hayata sahiptir. Yaratıcıdır ve üretken olmayı sever. Sanatla ilgilenmekten hoşlanır, görsel zekası kuvvetlidir. Alkole yatkınlığı mevcuttur. Vücut tipi genellikle ince ve uzundur. Soğuk havalardan hoşlanmaz, kolay hasta olur, zor iyileşir. Duygusaldır, olaylardan çabuk etkilenir. Hayat enerjisini temsil eden doshadır.
Kan dolaşımını, nefes almayı, göz kırpmayı ve kalp atışlarınızı da içeren bedensel fonksiyonları kontrol eden enerjidir. Vata dengedeyken yaratıcılık ve canlılık; dengesizken ise korku ve endişe ortaya çıkar.
Vata dosha’nın dengesizliğinin sebepleri, semptomları ve onları dengelemekle ilgili bilgiler için Vata, Pitta ya da Kapha: Ayurveda Dosha’na Göre Nasıl Yaşamalısın? yazımıza göz atabilirsiniz.
B şıkkı çoğunlukta ise: Pitta dosha
Mantıkla hareket etmekten hoşlanan Pitta dosha, lider ruhludur. Konuşma ve ikna kabiliyeti oldukça gelişmiştir. Detayları incelemeyi sever, öğrendiklerini genellikle hatırlar. Sıcaklıktan hiç hoşlanmaz, yaz aylarında mutlaka soğuk içeceklere ihtiyaç duyar. Vücut tipi orta yapılıdır, gözleri keskindir. Dengesi bozulduğunda aşırı reaksiyonlar gösterebilir ve çok çabuk öfkelenebilir.
Sindirim, emilim, beslenme ve vücudunuzun sıcaklığını da içeren vücudun metabolik sistemlerini kontrol eden enerjidir. Pitta dengedeyken kişinin zekâ kapasitesi artar ve kişi kendini memnun hisseder. Denge kaybolduğunda ise öfke problemleri görülürken fiziksel sorun olarak da ülserler ortaya çıkar.
Pitta dosha’nın dengesizliğinin sebepleri, semptomları ve onları dengelemekle ilgili bilgiler için Vata, Pitta ya da Kapha: Ayurveda Dosha’na Göre Nasıl Yaşamalısın? yazımıza göz atabilirsiniz.
C şıkkı çoğunlukta ise: Kapha dosha
Genellikle sakinliği, uyumu ve huzurlu bir yaşam tarzını tercih eden Kapha dosha, istikrarlıdır. Fiziksel dayanıklılığı en kuvvetli doshadır. İskelet sistemi sağlamdır, güçlü ve kuvvetlidir. Yediklerine dikkat etmezse yağlanmaya müsait, yuvarlak hatlı vücut tipine sahiptir. Uykusu ağır ve derindir. Kolay kolay heyecanlanmaz, öfkelenmez, duygularını açıkça göstermez. Oturaklı, uyumlu ve kendi halindedir.
Vücudun büyümesini kontrol eden enerjidir. Tüm vücut bölgelerine su sağlar, cildi nemlendirir ve bağışıklık sistemini korur. Dengedeyken sevgi ve bağışlayıcılık artarken dengesiz olduğunda ise güvensizlik ve kıskançlık görülür.
Kapha dosha’nın dengesizliğinin sebepleri, semptomları ve onları dengelemekle ilgili bilgiler için Vata, Pitta ya da Kapha: Ayurveda Dosha’na Göre Nasıl Yaşamalısın? yazımıza göz atabilirsiniz.
Doshaların baskınlığına göre şekillenen karakterler nasıl olur?
Vata’nın baskın olduğu kişilerin özellikleri arasında yaratıcılık vardır. Yeni bilgileri hızlıca kavrarlar ancak bir o kadar da hızlı unutabilirler. Fiziksel özellik olarak bakıldığında genellikle ince yapılı ve uzun boyludurlar. Hızlı yürürler. Çoğunlukla soğuğa karşı duyarlıdırlar ve el ve ayakları üşümeye meyillidir.
Heyecanlı ve eğlenceli bir kişiliğe sahiplerdir. Günlük rutinleri düzensizdir, genelde kısa süreli enerji patlaması yaşarlar ve bunun sonucunda enerjileri tükenir ve yorulurlar. Dengeli bir rutin sürdürdüklerinde ise keyifleri yerinde olur. Dengeleri kaybolduğunda stres karşısında korkma, endişelenme ve anksiyete yaşama eğilimleri bulunur. Anlık dürtülere göre hareket etme eğilimleri vardır. Genellikle ciltleri ve saçları kurudur ve çok az terlerler.
Pitta’nın baskın olduğu kişilerin özellikleri; orta boyda ve bedensel olarak güçlü yapıdadırlar. Konsantrasyonları güçlüdür ve çabuk odaklanırlar. Kendilerine güvenirler ve girişkendirler. Dengeleri kaybolduğunda agresif, talepkâr ve hatta biraz saldırgan olabilirler.
Özellikle de rekabetten ve meydan okumalardan hoşlanırlar. Tutkulu ve romantiktirler. Sindirim sistemleri ve iştahları da güçlüdür. Özellikle de uzun süre aç kaldıklarında sinirli olma eğilimindedirler. Stres altındayken gergin ve sinirli olurlar. Terleme oranları yüksektir. Cilt tonları genelde açıktır ve çiller görülür. Güneşe karşı hassastırlar, çok sıcak olduğunda rahatsız olurlar ve güneş yanığı olmaya yatkındırlar.
Ayrıca sıcak havalar yorulmalarına sebep olur. Hitap yetenekleri çok yüksektir, topluluk karşısında konuşma konusunda başarılıdırlar. Yönetim ve liderlik kabiliyetleri yüksektir ama fazla otoriter de olabilirler. Anlık sinirlenebilirler ve sabırsızdırlar. En sık karşılaştıkları sağlık sorunları ise kaşıntılar, enflamasyon, kızarıklıklar, akne, cilt kanseri, ülser, reflü, uykusuzluk, gözde kuruluk ve yanmadır.
Kapha’sı baskın kişilerin; rahat bir mizaçları vardır ve yavaş tempolu yaşarlar. Sevgi dolu, bağışlayıcı, merhametli bir yapıları vardır ve insanları yargılamayı sevmezler. İstikrarlı, güvenilir ve sadıktırlar. Fiziksel olarak güçlü ve sağlam ve ağır bir yapıya sahiplerdir.
Tüm Ayurvedik tipler arasında en enerjik olanlardır ancak enerji kullanımında istikrarlı ve tutumlu davranırlar. Dikkatli düşünerek ve hareketlerini hesaplayarak hareket ederler. Yavaş öğrenirler ancak öğrendiklerini kolay kolay unutmazlar. Saç ve cilt yapıları yumuşaktır.
Gözleri genellikle büyük, bakışları da mizaçları gibi “yumuşaktır” ve ses tonları da tatlıdır. Kilo almaya müsaittirler, sindirim sistemleri yavaş olmaya eğimlidir. Ayrıca vücudun döngüsünün yavaş olması sonucu depresyona da meyillidirler. Öte yandan kendi kendilerine yeterler ve hayattan beklentileri yüksek değildir, genellikle gerçekçi bir tutumları vardır.
Fiziksel sağlıkları genellikle mükemmeldir ve bağışıklık sistemleri güçlüdür. Uyumludurlar ve her ortama ayak uydurmak isterler. Çevreleriyle barışık olmayı severler ve çoğu zaman kaos ortamında dengeyi sağlayan kişilerdir. Genellikle sahip olduklarına sıkı sıkıya bağlı olup onlardan ayrılmaktan hazzetmezler. Soğuğu ve nemli havaları sevmezler. Fiziksel anlamda olur da bir problem yaşarlarsa bu genelde soğuk algınlığı, burun tıkanıklığı ve astım, alerji gibi solunum yolu rahatsızlıklarından biri olur.
