YAZAN: BURCU ERBAŞ
FOTOĞRAF: CAP BEAUTY

Uzun yaşam takviyeleri bilim insanlarının hücresel sağlığı desteklediğini, bilişsel yetileri güçlendirdiğini ve sağlıklı yaşam süresinin uzamasına katkıda bulunduğunu düşündüğü vitamin ve minerallerden oluşuyor. PQQ ve CoQ10 bunlardan sadece iki tanesi. Çoğu zaman beraber multivitamin formunda satılan bu iki molekül, yaşlanmanın bir numaralı nedeni olan hücresel stresi antioksidan özellikleri ile dengelemeleri ve hücresel enerji sentezine katılmaları ile öne çıkıyor.


PQQ nedir ve nasıl kullanılır?

PQQ, prolokinolin kinon isimli bir moleküldür. Kinon koenzimleri ailesine aittir. Meyve ve sebzelerde bulunan bir tür bakteri tarafından üretilir. Bakterilerde bulunan PQQ’nun görevi alkol ve şekeri sindirerek enerji üretimine katılmak, canlılığı sürdürmektir. Bitkiler; meyve ve sebzeler ise PQQ’yu toprakta bulunan bakterilerden emerler. Bu nedenle birçok farklı besinde; yeşil biber, maydanoz, çay, ıspanak, kereviz, kivide PQQ bulunur. Hem bitki hem de hayvanlarda PQQ’nun gelişmeye katkı sağladığı, mitokondri aktivitesini desteklediği, öğrenme yetisini arttırdığı ve strese karşı dayanıklılık sağladığı düşünülüyor.

İnsanlarda ise PQQ sadece anne sütünde bulunuyor. Diğer zamanlarda PQQ sadece dışarıdan; gıda veya takviye formunda alınabiliyor. Bilim insanları yürüttükleri araştırmalarda ise PQQ’nun insan hücreleri üzerinde “canlandırıcı” bir etkisi olduğunu söylüyor. Hücrelerin enerji merkezi; mitokondrilerin sağlıklı işleyişine katkıda bulunan PQQ ileri yaş ile ilişkilendirilen hücresel bozukluk hastalıkları; diyabet, kalp sorunları, kanserin oluşmasını engellemeye yardım ediyor. Aynı zamanda antioksidan özellikleri, hücredeki ATP (enerji) üretimi sonucu oluşan serbest radikalleri nötrlemeye yarıyor. Araştırmalar bu özelliğinin en bilinen antioksidan C vitamininden bile daha güçlü olduğunu gösteriyor.

Bir diğer faydası da hafızayı, konsantrasyonu ve öğrenme yetilerini güçlendirmesi oluyor. Zihnin serebral korteks bölgesine kan akışını arttıran PQQ bu özelliği nedeniyle nootropik sınıfına giriyor.

PQQ’yu kullanmadan önce faydaları üzerine insanlar üstünde yapılan klinik araştırmaların sınırlı sayıda olduğunun farkında olunması gerekiyor. Öte yandan ortaya çıkan toksikoloji raporlarında aşırı dozlarda alınan PQQ’nun böbreklere zarar verebileceği görünüyor. Besinlerden alınacak PQQ herhangi bir sağlık sorununa yol açmazken takviyesinin mutlaka doktor gözetiminde alınması gerekiyor.


CoQ10 nedir ve nasıl kullanılır?

Yağda çözülebilen bir antioksidan olan CoQ10 doğal olarak insan hücreleri tarafından üretilebiliyor. Aynı zamanda birçok gıda; yağlı balıklar, sakatat, antioksidan açısından zengin sebzeler, baklagiller doğal olarak CoQ10 içeriyor. Kullandığımız CoQ10’un yaklaşık yüzde 25’ini bu gıdaları tüketerek karşılıyoruz.

Ana görevi hücrelerdeki enerji üretimi sonucu ortaya çıkan serbest radikalleri nötrleştirmek olan CoQ10’in seviyeleri yaş aldıkça azalmaya başlıyor. Antioksidanlar azalmaya, serbest radikaller ise artmaya başlayınca hücrelerde oksidatif stres oluşuyor. Serbest radikaller genetik mutasyonlar; kansere, kalp hastalıklarına, inmeye, karaciğer yağlanmasına neden olabiliyor. Aynı zamanda yaşlanma sürecini hızlandırıyor.

CoQ10 antioksidan olmasının yanı sıra aynı PQQ gibi mitokondri işlevine yani hücresel enerji sentezine katılıyor. Böylelikle yine mitokondrial hastalıkları önlemeye yardımcı olduğu düşünülüyor. Araştırmalar bir sene boyunca düzenli olarak CoQ10 kullanan kişilerin kalp sorunlarından dolayı daha az hastaneye yatırıldığını ve daha hafif problemler yaşadıklarını gösteriyor.

Herhangi başka bir madde ile tepkiye girmediği bilinen CoQ10 takviyesi yine de doktor gözetiminde kullanılması ve yağda çözüldüğü için doğru dozajı yemek esnasında alınması öneriliyor. CoQ10’in enerji sentezine katılması nedeniyle sabah en ideal zamanlaması oluyor.


* Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır. Yukarıda bahsedilen hiç bir takviye tek başına bir hastalığı tedavi etmeye veya önlemeye yeterli değildir. Takviye alırken doktorunuza danışmanızı, kendinize en uygun türü ve dozu öğrenmenizi şiddetle tavsiye ederiz.



Burcu Erbaş

1997 yılında Antalya’da doğan Burcu, İstanbul Saint Joseph lisesinde eğitim gördü. 2020 yılında Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümünde lisans eğitimini tamamladı. Erasmus programı ile bir sene boyunca eğitim aldığı Sciences Po Paris’te çevre politikaları, sürdürülebilirlik ve ekoloji üzerine dersler aldı. Öğrendiklerinden çok etkilenen Burcu yaşam tarzını çevreye duyarlı olacak şekilde...



BLOOM SHOP