Şubat 2022 yılında Global Wellness Institute tarafından yayınlanan The Global Wellness Economy: Country Rankings raporu önemli bir gerçeği gözler önüne seriyor; küresel ölçekte önemli bir ekonomik güce sahip wellness sektörü büyümeye devam ediyor! 2017 yılından bu yana önemli bir ekonomik gelişme kat eden wellness sektörü, hem ülke bazında zenginleşiyor hem de küresel ölçekte değer kazanıyor. Türkiye, bu küresel trendi nasıl takip ediyor, wellness sektörünün geleceği nasıl şekilleniyor sizin için inceledik!
Wellness sektörüne genel bakış
Global Wellness Institute “wellness”ı, bütünsel olarak sağlıklı olma durumuna götüren faaliyetlerin, tercihlerin ve yaşam tarzının aktif takibi olarak tanımlamaktadır. Fiziksel sağlığın yanı sıra zihinsel, duygusal, spiritüel, sosyal ve çevresel iyi olma halini de kapsamaktadır. Bütünsel sağlık halini gündelik yaşamın her anına taşımaya aracı endüstriler de wellness ekonomisini oluşturmaktadır.
Global Wellness Institute’un ölçümlerine göre 2017 yılında küresel değeri 4.3 trilyon dolar olan wellness ekonomisi, 2019 yılında 4.9 trilyona çıkarak yüzde 6.6’lık bir yıllık büyüme kat etmiştir. Bu büyüme oranı, yüzde 4 olarak ölçülmüş küresel ekonomik büyüme oranından önemli ölçüde yüksek seyretmiştir. 2020 yılında ise tüm dünya ekonomisinde şok etkisi yaratan COVID-19 pandemisi nedeniyle wellness ekonomisi yüzde 11 azalarak 4.4 trilyon dolar değerine gerilemiştir.
Wellness Avrupa’da nasıl bir konumda?
Avrupa bölgesinde wellness ekonomisi; 2017 yılında yaklaşık 1.1 milyar, 2019’da 1.3 milyar, 2020’de ise 1.4 milyar dolar değerinde ölçülerek düzenli olarak büyüme göstermektedir. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu; Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Rusya, İspanya, Hollanda, İsveç ve Avusturya wellness ekonomisi en büyük 10 Avrupa ülkesidir.
Aynı sene Avrupa bölgesinde en büyük wellness ekonomisine 224 milyar dolar ile Almanya sahipken Türkiye yaklaşık 35 milyar dolar ile 9. sıraya oturmuştur. Küresel ölçekte ise Türkiye 20. en büyük wellness ekonomisidir.
Wellness ekonomisinin sektörel dağılımı ise hem Avrupa bölgesinde hem de dünya genelinde benzer ilerlemektedir. En büyük hacme sahip sektörler; sırasıyla kişisel bakım ve güzellik, sağlıklı beslenme ve kilo kontrolü, fiziksel hareket, dördüncü sırada ise wellness turizmi yer almaktadır. Kamu sağlığı, alternatif ve tamamlayıcı tıp, wellness gayrimenkulü, zihinsel wellness, spa, kurumsal wellness ve kaplıcalar wellness ekonomisi altında yer almakta olup büyüklük olarak görece küçüktür.
Türkiye özelinde wellness ekonomisinin sektörel dağılımı ise sırasıyla; kişisel bakım ve güzellik, sağlıklı beslenme ve kilo kontrolü, birbirine çok yakın seyredecek biçimde fiziksel hareket ve alternatif tıp, wellness turizmi ve kamu sağlığı şeklindedir. Geriye kalan küçük payı ise sırasıyla; zihinsel sağlık, wellness gayrimenkul ve kurumsal wellness oluşturmaktadır. Diğer ülkelere kıyasla, Türkiye’de alternatif ve tamamlayıcı tıp kayda değer bir ekonomik hacmi sahiptir.
Dünya genelinde wellness sektörü nasıl bir paya sahip?
Wellness ekonomisi 2020 yılı küresel gayri safi yurtiçi hasılanın yaklaşık yüzde 5.14’ünü temsil etmiştir. Dünya çapında en büyük wellness ekonomisine sahip 5 ülke sırasıyla; Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Japonya, Almanya ve Birleşik Krallık’tır. Asya-Pasifik, Kuzey Amerika ve Avrupa bölgeleri beraber, küresel wellness ekonomisinin yüzde 90’ını oluşturmaktadır. Genel bir trend olarak her ülkenin kendi ekonomisi wellness ekonomisi ile doğru orantılı bir büyüklüğe sahiptir. Bu ilişki, en büyük 5 wellness ekonomisine sahip ülkelerin aynı zamanda yüksek gelirli ülkeler olmalarından da anlaşılabilmektedir.
GLOBAL WELLNESS EKONOMİSİ SEKTÖREL DAĞILIMI
Wellness sektörüne yakın mercek
- Asya-Pasifik bölgesi güncel olarak küresel wellness ekonomisinde en büyük paya sahip bölgedir. 2020 yılındaki küresel ekonomik şoktan en az etkilenen wellness ekonomileri Asya-Pasifik bölgesinde görülmüştür. Pandeminin daha az kısıtlama ile daha kontrollü şekilde atlatılması, ekonomik hacmin büyük ölçüde korunabilmesini sağlamıştır.
- Kuzey Amerika ve Avrupa bölgelerinde kişi başına düşen wellness harcamaları en yüksek oranda seyretmektedir. Yüksek gelirli ülkeler; İsviçre, İzlanda, Amerika Birleşik Devletleri, Avusturya ve Norveç’te kişi başı wellness harcamaları görece fazladır. Aynı zamanda bu ülkelerde wellness ekonomisi daha çeşitlidir. Bir başka deyişle daha fazla sektöre daha homojen şekilde yayılmıştır.
- Wellness turizminin uluslararası doğası, bazı düşük gelir seviyeli ülkelerin kişi başı wellness harcamalarında yüksek sıralarda görülmelerine neden olmaktadır. Örneğin; Aruba, gelir düzeyi açısından düşük bir ada olsa da yurtdışından wellness turizmi için gelen ziyaretçileri sayesinde kişi başı yapılan wellness harcamalarında dünyada 10. sıradadır. Bu ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılasında wellness turizmi çok büyük bir yer kaplamaktadır.
- Sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite, kişisel bakım ve güzellik sektörleri dünya çapında wellness ekonomisinin yüzde 60’ından fazlasını oluşturmaktadır. Bu durum çoğu ülkenin kendi wellness ekonomisi dağılımında da bu şekildedir.
Wellness sektörünün geleceği
Global Wellness Institute’ın tahminlerine göre wellness ekonomisi 2025 yılında 7 trilyon dolara ulaşacaktır. En çok ilgi görecek sektörlerin ise; önleyici tıp, teknoloji ve bilimi iyi olma haliyle buluşturan ürün ve servisler, doğanın ilham olduğu şifa ve beslenme methodları, zihinsel iyi olma hali ve sürdürülebilirlik olması öngörülmektedir.
Benzer şekilde McKinsey’nin yürüttüğü tahminlere göre, 2030 yılında wellness ekonomisinin en popüler sektörleri; sağlık, fitness, beslenme, kişisel bakım, uyku ve Mindfulness olacağı yönündedir.
Wellness Ekonomisi 101
Kişisel bakım ve güzellik: Güzellik, kişisel bakım, dermatoloji, ileri yaş dış görünümü ile ilişkili her tür servis ve ürüne yapılan tüketici harcamaları
Sağlıklı beslenme ve kilo kontrolü: Vitamin, takviyeler, kilo kontrolü için hazırlanmış her tür ürün-servis ve sağlıklı olarak etiketlenmiş her tür paketli gıdaya yapılan tüketici harcamaları
Wellness gayrimenkul: Bütünsel sağlığı desteklemek amacı güderek tasarlanmış her tür yerleşim, ticari, kurumsal yapının inşaat harcamaları
Fiziksel aktivite: Fiziksel aktivite özelinde yapılan; spor dersi, spor ekipmanları, spor giyim ve teknolojik ürünler gibi tüketici harcamaları
Zihinsel wellness: Kişisel gelişim, Mindfulness ve meditasyon, zihinsel performans arttırıcı fonksiyonel gıda ve bitki, uyku, duyusal ve mekansal deneyimler üzerine yapılan tüketici harcamaları
Kurumsal wellness: İş yerindeki sağlığı ve iyi olma halini arttırmak üzere çalışanlar tarafından/için alınmış program, servis, aktivite, ekipmanlar
Kamu sağlığı: Sağlıklı insanların hastalık kapmamalarını sağlamaya odaklanan, önleyici tıp harcamaları
Alternatif – tamamlayıcı tıp: Modern tıp biliminin dışında kalan holistik, geleneksel, yerel, spiritüel bir temelden doğmuş her tür şifa pratiğine, servisine, ürününe yapılan tüketici harcamaları
Wellness turizmi: Bir ülkeye bütünsel sağlığını desteklemek amacıyla gelen ziyaretçilerin yaptığı harcamaların bütünü
