Yoga ile aynı köklerden gelen Ayurvedik felsefedeki 5 element; toprak, su, ateş, hava ve eter olarak sıralanabilir. Bu elementler, yaşamın her noktasında bulunurlar. Doğadaki her şey bu 5 temel elementten oluşur. Yoga ve Ayurveda’nın da dahil olduğu felsefenin Vedik okulları, dünyaya ve evrene 5 temel elementten oluşan iç içe geçmiş bir mevcudiyet olarak bakar.
Ayurveda ve Yoga (yoga terapi) gibi antik iyileşme okulları ve geleneksel Hint tıbbı; varlığımızı ve bünyemizi (dosha) etkileyen, ayrıca çakralarımızın fonksiyonlarını düzenleyen prana ve 5 element ile örtüştürür. Sonuç olarak da sadece bedenimiz değil; davranışlarımız, duygularımız, konuşmamız ve düşüncelerimiz de bu 5 element ilkesiyle ilişkilidir.
Bu elementleri dengeleyen yoga pozları bizlere hem kendi içimizde hem de çevremizle sağlıklı ve dengeli bir bütünlük kurma şansı verir.
Tüm dünya bilinç ve maddeden oluşur, insanlar ise her ikisini de bünyesinde barındırır. Bilinç ve madde beraber var olsa da farklı şekillerde davranılmaya ve beslenmeye ihtiyaç duyarlar. 5 temel elementin her biri farklı bir maddeyi temsil eder.
İlginizi çekebilir: 5 Tibet Hareketi ile Gençlik Pınarı
Bedendeki elementler
Her element bedendeki farklı yapılardan sorumludur. Toprak; kemik, et, deri, doku ve saç gibi katı yapılara form verir. Su; salya, idrar, meni, kan ve tere form verir. Ateş; açlık, susama ve uykuya form verir. Hava; genişleme, kasılma ve küçülme dahil tüm hareketlerden sorumludur. Eter, fiziksel çekicilik ve iticilik ve korku gibi şeylere form verir.
Bir element kirlenir ya da diğer element ile dengeden çıkarsa hastalık ya da acı oluşabilir. Yoga bize bu elementleri temizlemek ve dengeyi tekrarlamakta, aynı zamanda her elementte olan içsel gücü ve yeteneği açığa çıkarmada yardımcı olur.
İşin aslı yoga, elementlerin doğal düşmanları ile birlikte uyum içerisinde yaşamalarını sağlayan bir araç olduğu için sağlığı yenilemek için de en etkili yoldur.
Bedendeki elementleri dengeleyen yoga pozları
Toprak elementi
Bedendeki toprak elementi, vücudumuz için ham elementlerin geldiği yer olan dünya ile bağlantımızı simgeler. Dünya ile ilişkimizin derinleşmesiyle, denge duruşlarında, sabitliğimizi daha rahat sağlarız.
Toprak elementi bedende kök çakra ile temsil edilir.
Köklenme hissi veren tüm asanalar ve bedenin alt bölgelerindeki çakralara ulaşan tüm duruşlar toprak elementine hizmet eder. Pratiğinizde toprak elementi ile ilişki kurmak için Tadasana gibi köklenme ya da Vrikasana gibi hem köklenme hem de denge içeren pozları deneyebilirsiniz. Yoga pratiklerinde toprak elementi, temelleri iyi kurmakla alakalıdır.
Su elementi
Su; rahimde büyürken bizi tutar, bizi korur ve besinlerin bize taşınmasına yardım eder. Doğumda, çocuk suyun güzelliği ile dünyaya giriş yapar. Bedendeki su elementi damarlarımız boyunca akan suya ve bedendeki dolaşım sistemine karşılık gelir.
Su elementi bedende akmaya devam ettikçe sağlık mümkündür. Yoga duruşlarında (asanalarda), kan akışını bedenin belirli noktalarına yönlendirmeye ihtiyaç duyabiliriz. Zaman zaman pratikler hareketler arasındaki geçişi de kapsar. Su elementi, ruhun evrensel sembolüdür.
Yeni yaşamın üretildiği alan olan sakral çakra ile temsil edilir.
Doğası gereği su temelli pratikler daha oyuncudur ve bedeni nazikçe hareket ettirirler. Pratiğinizde su elementi ile ilişki kurmak için bir pozdan diğerine nefesle birlikte akan serileri deneyebilirsiniz.
Nefesle birlikte değişen cat/cow ya da pelvisin hareket ettiği kalça açıcı pozlar tercih edilebilir. Kapotasana’nın herhangi bir versiyonu da su elementi ile ilişkide olmanızı sağlar.
Ateş elementi
Ateş, yükseltendir ve her zaman yukarıya doğru hareket eder. Ateş, güneş formunda bize yaşamak için enerji verir. Tabiat yeniden doğma ve düzelme ihtiyacı içinde olduğunda, ateş dünyayı iyileştirmeye gelir. Ateş elementi bedende, özellikle ayaktaki pozlarda, üretilen içsel ısıya karşılık gelir ve sürekli devam eden bir enerji sağlar. Ateş, vinyasa akışlarında veya herhangi bir duruşta ısı, güç ve çözüm yaratır.
Ateş, solar pleksus çakrayı temsil eden elementtir.
Pratiğinizde ateş elementi ile bağlantı kurmak için kendinizi terletmeyi deneyebilirsiniz. Plank, Navasana ve Adho Mukha Vrksasana gibi yorucu pozlar biraz cesaret ve adanmışlık ile birlikte core bölgenizi aktifleştirecektir. Yoga pratiğinizde ateşi yakmak iki kelime ile ilgilidir: Bandaları devreye sokmak ve merkezden hareket etmek.
Hava elementi
Hava elementi bedende hem nefese hem de alan yaratmaya karşılık gelir. Nefes olmadan yoga (ya da yaşam) var olamayacağından, nefes tüm yoga türlerinin temelidir.
Pranayama ya da nefes kontrolü, bazen nefesi uzatmak veya kısıtlamak anlamına gelir, fakat her zaman nefeste bilinçli farkındalık ve kapsamlı bir odaklanma gerektirir. Nefes teknikleri ile psikolojik, fiziksel, nöral ve serebral alanlarda değişiklikler meydana gelir, hafıza güçlenir ve yaratıcılık artar. Bu irade ve zihnin istikrarını sağlamlaştırır.
Hava elementi kalp çakrayı temsil eder.
Pratiklerinizde hava elementi ile ilişki kurmak isterseniz farklı Pranayama tekniklerini veya nefes egzersizlerini deneyebilirsiniz. Matın üzerinde, Bhujangasana, Salabhasana ya da Dhanurasana gibi pozlarda göğsü açmaya odaklanabilirsiniz.
Salamba Sirsasana gibi pozlar da kalbi başın üzerine getirdiği için farklı bir perspektif ile hava değişimine olanak sağlayabilir. Yaşamda ve pratiğinizde ilerledikçe, nefesin bedeni ve zihni nasıl beslediğini fark edeceksiniz. Kasılma ve gevşemelerde kasları, eklemleri ve bağlayıcı-destekleyici dokularda yarattığı hafifliği ve açıklık hissini fark edeceksiniz.
Eter elemeneti
Bazıları bu elementi “tüm uzayı kaplayan/kaplaması gereken farazi çevre” olarak tanımlar. Genelde yogik alanda, biz bunu “bilinçlilik” olarak nitelendiririz. Bu bazen farkındalık, merak ve aydınlanmaya karşı ihtiyacımız konusunda keskin bir uyanıklığın gelmesiyle başarılır. Bu, bizim yoga pratiğimizi “matın dışına” taşıdığımız zaman başlar. Yoga pratiğimiz yaptığımız her şeyin içinde var olmaya başlar.
Sadece “mat üzerinde” değil, tüm durumlarda özümüzün farkına varmaya başlarız. Bu bir hedef değil, daha ziyade yaşam boyu süren bir gelişim ve evrim olarak karşımıza çıkar.
Eter elementi boğaz çakrayı temsil eder.
Pratiklerde oturarak meditasyon ya da savasana, yogilerin kendilerinin dışında olan ve güç olarak algılanan bir şeye restorative bir yolla dokunmalarına yardımcı olur. Hareket açısından bakıldığında, boğaz kısmına ulaşan ya da o bölgeyi açan herhangi bir poz eter elementi için yararlı olur. Ustrasana, Matsyasana ya da Camatkarasana gibi pek çok duruş bu amaca hizmet edebilir.
Kısaca tüm okumalar ve deneyimler yine “biz”e çıkıyor. Yaşadığımız fiziksel ve zihinsel travmalar elementlerimizin dengesini bozuyor; bizi ve çevremizi oluşturan elementlerdeki bozulmalar da bize ve yogamıza yansıyor. Hem matta hem de matın dışında.
Elementlerimiz bizlerle duygu, düşünce ve fiziksel yollarla konuşuyor, sinyaller veriyor. Hatta bizi yönlendiriyor. Bedendeki elementleri dengeleyen yoga pozları ile hayatımızı dönüştürebiliriz. Farkındalığımızı bu elementlere yönlendirirsek, bunları duyumsar ve cevap verirsek; acaba hayatımızda neler, nasıl değişir?
İlginizi çekebilir: En Sevdiğiniz Yoga Pozu Karakterinizi Ele Veriyor
