Sosyal medyanın hayatımızın ayrılmaz bir parçası olarak kendine yer bulmasıyla birlikte dikkat çekmek önemli bir olgu haline geldi. Çoğumuz ilişkilerimizde, iş ortamında ve sosyal ortamlarda yaşanan dramalara maruz kalıyoruz. Özellikle ünlü insanlar arasındaki çatışmalar bir kaos ve spot ışığı arayışı eşliğinde ekranlarımızda sahneleniyor. İşte bu arayışın temel sebebi olarak, drama bağımlılığı karşımıza çıkıyor. Ünlü klinik psikolog ve zihin-beden uzmanı Dr. Scott Lyons, Addicted to Drama kitabında drama bağımlılığından muzdarip bireylerin çok daha derin psikolojik, biyolojik ve sosyal deneyimler yaşadığını ortaya koyuyor.
Dr. Scott Lyons kimdir?
Dr. Scott Lyons, Amerika’nın seçkin bütünsel psikologlarından ve başarılı eğitimcilerindendir. Beden temelli bir travma uzmanı olarak tanınan Lyons, zihin-beden tıbbı alanında uzmanlaşmıştır. Dr. Lyons yirmi yılı aşkın bir kariyere sahip ve dönüştürücü sağlıklı yaşam, travma terapisi girişimleri ile dünya çapında yarım milyondan fazla insana ulaşmış. Özellikle, vücut temelli travma terapileri için en büyük çevrim içi platform olan The Embody Lab’in ve 20’den fazla ülkede öğretilen bir süreç olan Somatic Stress Release’in de yaratıcısıdır. Yazdığı Addicted to Drama adlı kitapta ise Lyons, günlük hayatımızda yaşanan dramalara nasıl bağımlı olabildiğimizi anlatıyor ve bu durumdan nasıl kurtulabileceğimizin tüyolarını veriyor.
Drama bağımlılığı nedir?
Drama bağımlılığı, kişinin sürekli duygusal çalkantılar, ilişkilerinde çatışmalar ve kaos ortamları aradığı ve bunları yaratmakta başarılı olduğu bir davranış modelini tanımlamak için kullanılıyor. Bu davranış bozukluğu, sürekli dedikodu yapmak, gereksiz çatışma ve tartışmalara girmek, insanları manipüle etmek gibi farklı çeşitlerde kendini gösterebiliyor. Anlık tatmin ihtiyacı ve algoritmalar ile birlikte sosyal medya, drama bağımlısı bireylerin kendilerini karşı konulmaz bir şekilde yüzleşmelere kaptırdıkları bir alan haline geliyor. Ayrıca aldıkları onay ve ilgi için çatışmalarını da benliklerinin merkezi haline getirmeleriyle sonuçlanıyor. Drama bağımlısı insanlar genellikle yarattıkları kaos ortamlarından besleniyor. Bu yüzden ilgi görme ve onay alma ihtiyaçları kimlik ve amaç arayışları ile bağlantılı oluyor.
Dr. Scott Lyons, herkesin drama bağımlılığı geliştirebileceğini, diğer bağımlılıkların yaptığı gibi drama bağımlılığının da kişinin duygusal boşluğunu doldurduğunu ve içsel travmalardan beslenen bir alan yarattığını söylüyor. Bir baş etme mekanizması olan bu davranış, mutsuzluğu maskelemek için kullanılıyor. Uzun vadede ise daha derin yaralar açıyor ve kişiyi sonsuz bir döngünün içine alıyor.
Drama bağımlılığının sebepleri ve belirtileri nelerdir?
Stresin toplumu birbirine bağlayan “sosyal bir yapıştırıcı” görevi gördüğünü söyleyen Lyons, özellikle sosyal medyanın drama bağımlılığı üzerindeki etkisine dikkat çekiyor. Günümüzde sosyal medyada çoğu zaman dikkatimizi çeken şeyler kaos dolu haberler, beğeni toplayan influencerlar ve ünlüler oluyor. Lyons’a göre sosyal medyada insanların ilgi arayışları ile besleniyoruz ve beğeni toplamak için yarattıkları abartılı hikayeler de drama bağımlılığına zemin hazırlıyor. Stres ve beklenen tatmini yaşayamamak bağımlılığın en önemli sebepleri olarak karşımıza çıkıyor. Bunlara ek olarak drama bağımlılığıyla kol kola giden onay ve ilgi ihtiyacı, erken yaşlarda yaşanılan ihmal kaynaklı travmalara karşı bir reaksiyon olarak gelişen bir faktör olarak kendini gösteriyor.
Bir baş etme mekanizması olarak gelişen bu davranış bozukluğu, genellikle kişinin içsel sorunlarıyla, dertleriyle uğraşmak ve yalnız kalmaktan kaçınmak için kullandığı bir araca dönüşüyor. Drama bağımlısı kişiler, kaos dolu, yüksek derecede stresli bir döngüye giriyorlar. Böylece gerilim onlar için sürekli ve normal bir hal alıyor. Bu bağımlılık, sakinlikte gergin hissetmek, yoğun hisler yaşama ihtiyacı, karışıklıktan zevk almak, ilişkilerde sürekli tartışmak ve kendini daima mağdur hissetmek olarak kendini gösterebiliyor. Lyons, drama bağımlılığının belirtilerini şöyle sıralıyor:
- Acele etme hissi.
- Abartılı sözcükler kullanma.
- İlgi odağı olma isteği.
- Olayları gereksiz yoğunlukla anlatmak.
- Başka insanların hayatındaki negatifliklere odaklanmak.
- Kendi hayatları konusunda endişeli ve sıkışmış hissetmek.
- Kontrol eksikliği.
Drama bağımlılığı ile başa çıkma yöntemleri nelerdir?
Peki drama bağımlılığını nasıl kontrol altına alabiliriz? Psikolojik olarak bizi sömüren ve ilişkilerimize büyük etkileri olan drama bağımlılığının üstesinden sağlıklı bir şekilde gelmek için kullanabilecek birçok yöntem var. Lyons, kitabında bağımlılığı yönetebilmek ve sebep olduğu duygusal yarayı iyileştirmek için bazı ipuçları veriyor.
Farkındalık kazanın.
Lyons, bağımlılığı kontrol etmenin ilk adımının kişinin kendisinin farkında olması olduğunu söylüyor. Kendinizi arkadaşlarınıza aynı olayı anlatırken, sosyal medyada başkalarıyla karşılaştırırken ya da herkes rahatlamaya çalışırken stresli durumları düşünürken buluyor musunuz? Bunları yaptığınızda not etmeniz, davranışlarınızın farkına varmanızı ve kontrol etmenizi sağlayacaktır.
Döngüye müdahale edin.
Stresli, mutsuz ve yoğun hisler içinde bir döngüye hapsolmuş gibi hissettiğiniz anlar oluyor mu? Lyons, bu anlarda bunu fark edip dikkatinizi başka bir şeye vermenizi öneriyor. Negatif hislerinizi kontrol altına almak zor gelebilir ancak ilk adım olarak fark etmeyi başarırsanız, sonrasında onlara müdahale etmeniz de kolay olacaktır.
Stresinizden arınma yollarını deneyin.
Stresli zamanlarınızda bundan beslenmek veya sağlıksız bir baş etme yöntemi olarak benimsemek, drama bağımlılığının önemli bir sebebi olarak karşımıza çıkıyor. Meditasyon, yoga veya egzersiz gibi aktiviteler ile stresinizi azaltma yollarını denemek, bağımlılığı engellemek veya kontrol altına almak için yardımcı olabilir.
Duygusal zekanızı geliştirin.
Negatif hislerin altında ezildiğinizi hissettiğinizde, ilgi ve onay isteği ağır basabilir. Bu gibi durumlarda ilgiyi dışarıdan almak, sosyal medyada bulmak kolay gelebilir fakat dışarıya bağlılık geliştirmemek için ilk önce duygularınıza odaklanmak ve içsel dünyanızla iletişime geçmek size yardımcı olabilir.
Kendinizi sakinlik ve huzura alıştırın.
Çoğu drama bağımlısı insanın zihni, karmaşıklık ve kaos doludur. Bunu kontrol altına almak ve içine girdiğiniz kısır döngüden çıkmak için zihninizi sakinleştirecek aktiviteler yapabilirsiniz. Günlük tutmak, aklınızdaki negatiflikleri dışarı atmak ve daha sakin bir konuma gelmek için sizlere yardımcı olacak bir araç olabilir.
