Organizmanın içinde bulunması gereken denge durumunu temsil eden homeostasis, aslında hayatımızın her alanında sağlamamız gereken dengeyi de temsil ediyor. Hayatın dengesi yalnızca bedensel değil, aynı zamanda ruhsal dengeyi bulmakla gelir. Kampotu İlaç Gıda Sanayi Genel Müdürü Beril Koparal Ergün, hayatın dengesini sağlamaya yarayan ipuçlarını paylaşıyor.
Homeostasis nedir?
Cerrahpaşa’da okurken en sevdiğim kelimelerden biri olmuştu: Homeostasis. Organizmanın içinde bulunması gereken denge durumu olarak tanımlanır. Ne zaman ki bu denge bozulur, işte o zaman sorunlar ortaya çıkmaya başlar. Vücudumuzda her zaman oksidasyon olur. Oksijen varsa oksidasyon olması çok normaldir. Hele ki oksijenin yoğun kullanıldığı durumlarda daha da fazla olur. Ancak vücudun terazisi pek bir güzel çalışır, oksidanlar, antioksidanlarla dengelenmiştir. Vücudumuzda bulunan süperoksit dismutaz gibi enzimler, C vitamini gibi vitaminler ve selenyum gibi mineraller antioksidan etki göstererek oksidan düzeylerini dengelerler. İnsan vücudunda bu dengenin pek çok örnekleri vardır. Zaten hastalıklar da homeostasis bozulunca ortaya çıkar.
Doğa da bir denge içindedir. Yok edilmesi gereken böcekler kadar onları yok eden kuşlar da vardır. Her canlı başka bir canlının varlığı ile dengelenmiştir. Bu dengeler bozulduğunda doğanın işleyişi de bozulur. Yağmurun nehirlerle bir dengesi vardır, karın toprakla. Doğanın en muhteşem yönlerinden biridir denge içerisindeki dansı.
Hayatımızdaki homeostasis örnekleri
İnsanın hayatı da böyle dengeler üzerine kuruludur. İş hayatı ve özel hayat denge içinde olmalıdır ama o dengeyi kurmak oldukça zordur. Eş ve iş tam dengelenmişken çocuklar gelir denge bozulur. Yeniden bir ayarlama yapmak gerekir. Eşlerin arasındaki denge, ev hayatının olmazsa olmazıdır. Birinde olmayanı diğerinde olan dengeler. Aynı vücudumuzun homeostasisi gibi hayatımızın da korunması gereken bir dengesi vardır. Nasıl hastalıklar homeostasis bozulduğunda ortaya çıkıyorsa hayatın dengesi bozulduğunda da sorunlar ortaya çıkar.
Hem bedenimizin hem de ruhumuzun dengesi için öneriler
- Vücudunuzun dengesini anlayın ve ona göre davranın. Denge bozulduğunda hastalıklar ortaya çıkar.
- İlişkilerinizde dengeyi koruyun. Her zaman veren ya da alan siz olmayın. İlişkiler birer alışveriştir. Oradaki denge de ilişkilerin ömrü için önemlidir. Terazinin tek tarafa çekmesi ilişkilerde en sıklıkla duyulan yakınmadır.
- İş hayatı ve sosyal hayat dengesi bozulduğunda ya tükenmişlik sendromu yaşarsınız ya da kariyer basamaklarında geride kalırsınız. Bu dengeyi sağlamak özellikle kadınlar için zordur.
- Çocuklar ile olan ilişkimizdeki denge de çok hassastır. Onlara verdiğimiz haklar ile yapmalarını beklediğimiz görevler arasındaki dengeyi çok iyi ayarlamalıyız.
- İnanma, taraf olma ve tutku güçlü duygulardır. Bu duygular mutlu olmamızda ya da başarıya ulaşmamızda önemli motivasyon sağlasalar da duygusal dengemizi bozabilirler. Bir karar verirken olayları çift taraflı değerlendirebilmek çok önemlidir.
- Ruhsal dengenizin bozulması bedensel dengenizi de bozabilir. Bu nedenle bedensel sorunların altındaki ruhsal denge bozukluklarını değerlendirmek gereklidir.
Bu öneriler dengemizi korumada yardımcı olabilir ancak denge çok hassastır ve sürdürülebilirliği de zordur. Sadece kendi dengemizi korurken bile zorlanırken, içinde ikinci, üçüncü kişilerin ve hatta elalemin bulunduğu durumlarda dengeyi sağlamak güç olabilir.
