Midemizde sancılar, spazmlar hissettiğimizde muhtemelen en son yapmak isteyeceğimiz şey hareket etmektir. Ancak yapılan tüm araştırmalar tam tersini söylemekte. Özellikle yoga, IBS’ten kaynaklı oluşan mide dahil bir çok semptomun geçmesine yardımcı oluyor. İşte, irritabl bağırsak sendromu için yoga terapisi!
İrritabl bağırsak sendromu nedir?
Hassas Bağırsak Sendromu veya diğer adı ile İrritabl Bağırsak Sendromu, kısaca IBS sindirim sistemi ve boşaltım sisteminin bir arada etkilendiği rahatsızlıklardan birisidir. Dünya genelinde her 5 kişiden birinde görülmektedir. Karın ağrısı, rahatsızlık hissi ile beraber dışkılama sıklığında, kıvamında değişiklik yaşayan hastaların başvurduğu kliniklerde tıbbi çözümlerle sorunların giderilmeye çalışılmasının yanı sıra hastanın beslenme şekli ve yaşam tarzı iyileşme sürecini oldukça etkilemektedir.
Beyin-bağırsak ilişkisi
Bağırsaklarımız karınla ilgili olduğu kadar beynimizle de ilgilidir. Karın ağrısı ve sindirim sorunları zihin ve beden arasındaki yakın ilişkiyi yansıttığına dair kanıtlar arttıkça, bağırsaklarımız ikinci beyin statüsüne geldi. Bağırsaklarımızda yolunda gitmeyen bir şeyler varsa yaşamımızda da yolunda gitmeyen bir şeyler olabildiğine dair düşünceler çoğalırken, IBS’nin de beyin ve bağırsaklar arasında bir iletişim bozukluğuna bağlı olduğuna inanılmaktadır.
Bunun sebeplerinden biri, IBS ile beraber sindirim sistemindeki sinirlerin de hassaslaşmasıdır. Parasempatik; sindirim ve boşaltım sistemimizde aktif olan sinir sistemi hassaslaştığında, anksiyete sorunları oluşmaya başlayabilir.
Bununla beraber, IBS olan kişilerde mide, ince veya kalın bağırsaklar fiziksel olarak hasara uğramamıştır. Gerçekte sorun sinir sisteminin sindirim sistemiyle iletişimidir. Sindirim sistemi yüz milyonlarca sinir hücresinden oluşur. Bunlar beden, düşünce ve duygular hakkında sürekli sinyal gönderir. Bu nedenle hem fiziksel hem de duygusal değişiklikler bağırsaklarımızı oldukça etkileyebilir.
IBS’nin bir tedavisi var mı?
Dünya genelinde yaygın olarak rastlanan IBS’in net olarak sebepleri bilinmediği gibi kesin bir tedavisi de bulunmuyor. IBS bu rahatsızlığa sahip kişilerde ciddi bir rahatsızlığa ve sıkıntıya yol açmasıyla beraber bağırsaklara kalıcı bir zarar vermiyor, kanamaya yol açmıyor veya kanser gibi ciddi hastalıklara neden olmuyor. Fakat sosyal anlamda olukça zarar verici olabiliyor.
IBS’li kişiler sosyal ortamlara girmekten kaçınabiliyor, işe gitmekten çekinebiliyor. Mide ağrısı ile beraber bağırsaklarda rahatsızlık verici gaz ve hastalığın yol açtığı ishal, acilen tuvalete koşma ihtiyacı ya da kabızlık gibi belirtiler nedeniyle kısa mesafelere bile yolculuk etmekten korkabiliyorlar.
IBS tedavisinde yoganın etkisi
Hastalığı tetikleyen sebeplerin başında stres ve yemek alışkanlıklarımız geliyor. IBS oluşumunu başlatan stres, mide ve bağırsaklarda yaşanan rahatsız edici durumlar, oluşan yaşamsal kısıtlamaların da eklenmesi ile kısır döngüye giriyor. Düzenli yoga pratiği ise bu döngüyü kırılabiliyor. Özellikle hastalığın etkisinin fazla olduğu zamanlarda, nefes farkındalığıyla yapılan yoga terapi uygulamasının IBS’in neden olduğu duygusal ve fiziksel semptomları azaltıyor.
Yoga’nın her tarzı sinir sistemini sakinleştirerek, stresi azaltmaya yardımcı oluyor. Aynı şekilde sindirim sistemini sakinleştiriyor. Stresi arttıran fonksiyonel antrenman veya kardiyo sonrası mutlaka parasempatik sinir sistemini aktive edici rahatlatıcı, restoratif yoga öneriliyor. Nefes odaklı yoga terapi çalışmasının IBS’nin semptomlarını azaltmaya yardımcı oluyor.
Belirli besinler, kafein, alkol, işlenmiş gıdalar, kızartmalar veya uykusuzluk IBS’unu tetikleyebiliyor. Yoga farkındalığı geliştirdiği için bunlar içinden neyin iyi gelip, neyin gelmediğini daha kolay anlaşılabiliyor. İyi veya kötü gelen alışkanlıkları fark etmeye başladıkça hastalıkla yaşamak da kolaylaşıyor.
Sonuç olarak yoga terapi sayesinde stres azalır, mide kramplarında azalma ile beraber bağırsak hareketleri normale döner. Oturarak yapılan çevirmeler veya yüzükoyun arkaya eğilmeler, karın boşluğundaki organlara yumuşak bir basınç uygular. Yana eğilmeler ve sırt üstü çevirmeler, karnın etrafındaki gerginliği rahatlatır. İyi serilenmiş bir yoga uygulaması sindirim yolu boyunca uzanan duyusal alıcılara kasılıp gevşemesi için yumuşak uyarılar gönderir.
Bağırsaklardaki kasılmaları rahatlatmaya yardım eder. Kabızlık varsa hareket başlar, ishal varsa hareket yavaşlar. Aşağıda paylaştığım akışla beraber, aşağıdaki hareketlerin tümünü veya tek olarak gerginliği azaltmaya yardım etmesi ve genel sindirim sağlığını desteklemesi için yapabilirsiniz.
Parighasana – Yan Köprü
Ardha Matsyendrasana – Oturarak Çevrilme
Jathara Parivrtti – Yatarak çevrilme
Viparita Karani- Destekli Köprü
Mutlu bebek
Supta Baddha Konasana
Semptomların en yoğun olduğu dönemlerde sindirim sisteminin daha rahat çalışmasına yardımcı yoga akışı videosunu aşağıda bulabilirsiniz.
Nelere dikkat etmeliyiz?
Yoga veya başka herhangi bir spor yaparken nefes sıkışması durumunda IBS’nin semptomları artar. Yapılan tüm çalışmalarda odak, beden ve zihnin rahatlaması olmalıdır. Yoga, aynı zamanda rahatsızlık veren hislere karşı daha toleranslı olmamızı sağlar. Yaşamsal olarak durum zorlaştıkça anksiyete semptomları daha da yoğunlaşır.
Böyle zamanlarda nefes çalışması veya meditasyonla nefesinizi fark ettiğinizde, yoğun duygular altında dahi beden gevşemeyi öğrenir. Bu durum ağrı deneyiminizi hafifleteceği için çok ciddi geçecek bir nöbet, yumuşakça atlatılır.
