Gün içinde kısa uyku molaları vermek kulağa çocukluk yıllarımızdan kalma gibi duyulsa da başta beyin ve sinir sistemi olmak üzere sağlık açısından pek çok faydaya sahip. Bilimsel çalışmalar sonucu, üretkenliğimizi arttırmanın en büyük anahtarlarından biri olarak gösterilen bu kısa uyku molalarının bütünsel sağlığımız üzerindeki yapıcı etkileri de ortaya çıkmaya başladı. İşte gün içinde şekerleme yapmanın sağlığımız üzerindeki olumlu etkileri!
İlginizi çekebilir: Melatonin ve Magnezyum Uykuyu Nasıl Etkiler?
Kısa uyku molası nedir?
İngilizcede “napping” veya “power nap” olarak bilinen küçük uyku molaları genellikle gün içinde verilir. Bazı bireyler için enerji depolamanın ve rahatlamanın en etkili yolu olan uyku molaları, kimi bireyler içinse uyku kaçıran gereksiz bir molalardır. Kısa uyku molasının doğasını ve üzerinde etkili olan faktörleri anlamak, bu molalardan maksimum faydayı sağlamamıza yardımcı olabilir.
Gün içinde uyumak sağlıklı mı?
İnsan sağlığı açısından bakıldığı zaman, tıpkı uyku gibi pek çok faktöre bağlı olarak farklı etkiler yaratır. Bireylerin yaşı, hangi saatte uyudukları, ne uzunlukta uyudukları ve neden uyudukları gibi etkenler gün içinde verilen uyku molalarının insan sağlığı üzerindeki etkilerinde belirleyici rol oynar.
Kısa uyku molalarının faydaları
Homeostatik uyku, uykuya ihtiyaç duyma halinin teknik adıdır. Güzel bir gece uykusundan uyandıktan sonra homeostatik uykuya olan ihtiyacımız azdır. Bu ihtiyaç, gün boyunca kümülatif olarak artar, sonuç olarak da geceleri uykumuz gelir. Gün içinde uyku molaları vermek bu döngü içinde oluşan uyku ihtiyacını azaltır ve gün içinde gösterdiğimiz performansı arttırır. Buna ek olarak;
Kısa uyku molalarının zararları
Gün içinde kısa uyku molaları vermek herkes için faydalı değildir. Hatta bazı bireyler için üretkenliği baltalayıcı bir etki gösterebilir. Homeostatik uyku ihtiyacını azalttığı ve yorgunluğa iyi geldiği bilinen bu uyku molaları bazı bireylerin gece uykusuna dalma konusunda zorluk yaşamasına neden olur. Dolayısıyla insomnia hastası olan bireyler gün içinde uyku molalarından kaçınmalıdır.
Kısa uyku molası insan vücudu üzerinde nasıl bir etki yapar?
Uykusuzluğun anahtarı olarak gösterilen bu kısa uykular konusunda çalışan Uyku Uzmanı ve Yazar Dr. Sara C. Mednick, 30-60 dakikalık uykuların vücudumuzu yenilediğini, motor performansımızı arttırdığını, enerji artışı sağladığını ve aşırı uyarılmışlık halimizi dengelediğini söylüyor.
Peki 20 dakikalık bir uykunun bedenimizdeki etkisi tam olarak nedir? Araştırmalar gösteriyor ki gece uykusu gibi uzun süren uykular hafıza ve yaratıcılık üzerinde olumlu etkiler gösteriyor. Düşük dalga uykular, yani ortalama 30-60 dakika süren uyku molaları ise karar verme mekanizması, kavramlar ve konular arasında yeni bağlantılar kurabilme ayrıca yaratıcı problem çözme mekanizması üzerinde geliştirici etkiler gösteriyor.
İlginizi çekebilir: Uykusuzluk Mu Yaşıyorsunuz? Nöroloji Uzmanı Uyumanızı Kolaylaştıracak Önerileri Açıklıyor
Uyku vs. kahve
Çağımızın en büyük problemlerin bir tanesi uykusuzluk olarak gösteriliyor ve pek çok kişi bu problemi kronik olarak yaşıyor. Uykusuzluk konusunda bireylerin en çok tercih ettiği çözüm ise kahve! Fakat yapılan araştırmalar gösteriyor ki kahve uykusuzluk problemi için bir çözüm değil. Yapılması gereken şeyse kısa bir uyku molası vermek!
Uyku Uzmanı Mednick, kahvenin hafıza üzerinde zayıflatıcı etkiler gösterdiğini söylüyor. Aşırı kahve tüketiminin bireylerde dikkat eksikliği yarattığını ve sonuç olarak da hata yapmaya daha açık hale geldiklerinin altını çiziyor.
Kısa uyku molası için tüyolar
- Tutarlı olmak. Uyku molaları için belirli bir zaman dilimi seçmek ve her gün aynı saatte bu molaları vermek çok önemli. Uyku uzmanı Mednick, bu molalar için en uygun zamanın 13:00 ve 15:00 arası olduğunu söylüyor.
- Hızlı olmak. 30 dakikalık uykular bir bireyin ortalama bir gününe oldukça rahat uyum sağlayabiliyor.
- Karanlık bir alan sağlamak. Uyku molası için karanlık bir oda tercih etmek veya uyku maskesi kullanmak çok önemli. Mednick, hem uykuya daha kolay dalmak hem de uyku kalitesini arttırmak için bu maddenin çok önemli olduğunun altını çiziyor.
