En korkutucu sağlık sorunlarının başında nefes darlığı gelir. Hava alabilmek için bedende bir savaş veriyormuşsun hissi yaratabilen nefes darlığı nedenleri ve tedavi yolları öğrenildiği zaman korkutuculuğunu kaybedebilir. Sizin için nefes darlığı neden olur, belirtileri nelerdir ve nasıl geçirilebilir sorularını araştırdık!
Nefes darlığı nedir?
Nefes darlığı, tıbbi ismi ile dispne hava alamama, göğüste sıkışma, nefessiz kalma, boğulma hisleri ile tanımlanan medikal bir durumdur. Çok zorlu bir fiziksel aktivite, ekstrem hava koşulları, yüksek irtifalar ve aşırı kilo nefes darlığını tetikleyen durumlar arasında sayılır. Sağlıklı bir birey de nefes darlığı yaşayabilir.
Nefes darlığı belirtileri
- İki nefes alış verişi arasında zorluk yaşama
- Nefes alış veriş hızını yavaşlatmada zorlanma
- Daha derin ve daha çok nefes alma gerekliliği duyma
- Sesli nefes alıp verme
Nefes darlığı neden olur?
Nefes darlığı nedenleri; yorucu bir antrenman ya da stresli bir iş günü olabileceği gibi, anksiyete, akciğer problemleri ve kalp hastalıkları gibi ciddi rahatsızlıkları da işaret ediyor olabilir. Nefes darlığına neden olan ciddi rahatsızlıklar şunlardır:
- Astım
- Obezite
- KOAH
- Kalp yetmezliği
- Düşük tansiyon
- Üst solunum yolu rahatsızlıkları
- Ciğer enfeksiyonları
Nefes darlığı nedenleri sadece ciddi rahatsızlıklar olmak zorunda değildir. Stres ve spor yorgunluğu gibi nedenler ile dönemsel olarak nefes darlığı sıkıntısı yaşanabilir. Daimi stres altında olanlar, alerjisi olan kişiler ve kronik rahatsızlıkları olanlar daha yüksek risk altındadır.
Psikolojik nefes darlığı nasıl ayrışır?
Anksiyete kalp atış hızında değişimler yarattığı için nefes darlığına neden olabilir. Endişe bozukluğunun ayrıştırıcı semptomlarından biri olan nefes alma zorluğu bedenin kendini hayatta kalması için savaşması gerektiğini düşünmesinden ötürü yaşanır. Savaş ya da kaç dürtüsünü uyandıran sempatik sinir sistemi uyarılması göğüste sıkışma, boğulma, nefes alamama hislerini tetikleyebilir. Bu durumlarda daha hızlı ve çok nefes almaya çalışmak, panik ve endişeye kapılmak yerine sakin olmaya çalışmak, bedensel olarak daha az hareket etmek, parasempatik modu devreye sokan nefes pratikleri; diyafram nefesi, 4-4-4-4 kare nefesi, 4-7-8 nefesi yapmak önerilir. Aynı zamanda bilinçli soğuk maruziyeti, kasları bilinçli olarak sıkıp gevşetmek, rahatlatıcı rutinlere girişmek de anksiyetenin tetiklediği nefes darlığını dindirmeye yardımcı olur.
Nefes darlığı tanısı nasıl konulur?
Nefes darlığı probleminiz birkaç haftadan uzun sürdüyse ya da günlük aktivitelerinizi yerine getirirken bile nefes almakta zorlanıyorsanız, bir uzmana başvurmanız doğru olacaktır. Bununla birlikte eğer aşağıdaki belirtiler sizin için geçerliyse, derhal bir doktor randevusu almanız en doğrusudur:
- Dinlenirken ya da uzanırken nefes darlığı
- Ateş, titreme, gece terlemeleri
- Hızlı kalp atışı
- Nefes alış veriş esnasında hırıltı
- Şiş ayak bilekleri
- Öksürük
Nefes darlığı nasıl geçer?
Bir uzmana görünüp, yaşadığınız nefes darlığı nedenleri arasında herhangi bir medikal rahatsızlık olmadığını öğrenirseniz, yaşam tarzınızda yapacağınız bazı değişikliklerle bu problemi hafifletebilir, hatta ortadan kaldırabilirsiniz:
- Sigarayı bırakın. Hiçbir tütün ürünü kullanmayın ve kullanılan ortamlarda bulunmayın.
- Alerjenlerden ve çevresel toksinlerden uzak durun.
- Yüksek kiloluysanız kilo verin. Sağlıklı beslenin.
- Yüksek rakımlı mekanlarda efor sarf etmekten kaçının.
- Her gece 7-9 saat arasında uyuyarak uykunuzu aldığınızdan emin olun.
Stres ya da egzersiz sonrası nefes darlığı problemi yaşıyorsanız, aşağıdaki adımları izleyerek rahatlama sağlayabilirsiniz:
- Rahat bir pozisyonda oturun. Boyun ve omuz kaslarınızı gevşetin.
- Ağzınız kapalı şekilde içinizden 2’ye kadar sayarak burnunuzdan nefes alın.
- Dudaklarınızı ıslık çalacakmışsınız gibi hafif açık bırakarak kapatın.
- Dudaklarınızın arasından nazikçe nefes verin. Nefes verirken içinizden 4’e kadar sayın.
Bu yöntem, nefes darlığını kontrol etmenin basit bir yoludur. Özellikle ağır iş yaparken, merdiven çıkıp inerken ya da eşya taşırken bu yöntemi uygulayarak nefes darlığı yaşama riskini azaltabilirsiniz.
Kaynak: Health Line, Mayo Clinic, WebMd
