Organik gübre, bir diğer adıyla kompost, çöpte bulunan hiçbir işe yarayamayacak olan organik atıkların bir araya getirilerek gübre haline dönüştürülmesidir. Eğer toprak işleriyle uğraşmayı seviyorsanız, bu gübreleştirme yöntemi sayesinde bitkilerinizin, sebze ve meyvelerinizin çok daha verimli bir şekilde yetiştiğini fark edebilirsiniz. Organik gübre nasıl yapılır, komposta dahil olabilecek ve olamayacak malzemeler nelerdir sizler için araştırdık!
Mutfak atıklarınızı faydalı gübreye dönüştürün
Yiyecek atıklarını toprak için verimli hale getirmek birçok anlamda doğanın işleyişine katkı sağlıyor. Yaklaşık olarak mutfak çöplerinizin yüzde 30’unu çöpe gitmekten kurtararak çevreye salınan metan gazının azalmasına katkıda bulunabilirsiniz. Toprağa faydalı organizmalar kazandırarak ekilen ürünlerin daha verimli ve havalandırılmış bir toprakla buluşmasını sağlayabilirsiniz. Üstelik kimyasal gübrelere başvurmak yerine doğal yöntemlerle bunu başarabilir ve arazi tahribatlarının önüne geçebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Doğal Kaynakların Hızla Tükenmesinin 6 Sebebi
Organik gübre (kompost) hakkında bilmeniz gerekenker
Kompost, iki temel malzemeden oluşur. Karbon bakımından zengin kahverengi malzemeler ve nitrojen bakımından zengin yeşil malzemeler kompostun ana bileşenleridir. Aradaki denge sağlandığında toprak için uyumlu, sağlıklı bir kompost türü ortaya çıkar. Ayrıca kompost soğuk ve sıcak olmak üzere iki çeşitte yapılabilmektedir.
1. Soğuk kompost
Bu uygulamada bahçe atıkları ve mutfak atıkları birleştirilip bir çöp kutusu içerisinde toplanır. Karışımın hava almasına özen gösterilerek bir süre bekletilir. Çürüme işlemi tamamlandıktan sonra gübre hazır hale gelmiş olur.
2. Sıcak kompost
Uygulama olarak soğuk komposta çok benzer. Aradaki tek faktör sıcaklıktır. Bu çeşidin sıcak havalarda uygulanması tercih edilir. Bu sayede çürüme süreci hızlanır. Sıcak kompostta dört ana unsurdan faydalanılır: Karbon, nitrojen, hava ve su. Hava yeterince sıcaksa 1 aydan kısa bir sürede kompostunuz hazır hale gelir.
Evde veya dışarıda konumlandırabileceğiniz bir çöp kutusu içerisinde kendi doğal gübrenizi oluşturmanız mümkün. Peki kompost hazırlamak için önerilen mutfak atıkları ve kullanılması tavsiye edilmeyen organik malzemeler hangileri?
Kompost üretiminde kullanılabilecek malzemeler
- Meyve atıkları (yeşil malzemeler)
- Sebze atıkları (yeşil malzemeler)
- Yumurta kabukları (yeşil malzemeler)
- Çay atıkları ve kahve çekirdekleri (yeşil malzemeler)
- Kuru yapraklar (kahverengi malzemeler)
- Kuruyemiş kabukları (kahverengi malzemeler)
- Saman (kahverengi malzemeler)
- Dal ve ağaç kabukları (kahverengi malzemeler)
Kompost yaparken uzak durmanız gereken malzemeler
- Hayvansal gıdalar
- Yağlı yiyecekler
- Köpek ve kedi dışkısı
- Ambalajlı ürünler
- Plastikler
- Çürümüş bitkiler
Adım adım kompost yapımı
1. Yeşil ve kahverengi malzemeleri karıştırın
Delikli bir saklama kabı/çöp kutusu içerisinde meyve kabuğu gibi ıslak mutfak atıklarıyla ağaç dalı gibi kuru doğal malzemeler karıştırılarak kompost elde edilir. Bu sayede nitrojen ve karbon birleşimi sağlanmış olur. En alta kahverengi gelecek şekilde bir kahverengi bir yeşil malzeme şeklinde kabı doldurma işlemi tamamlanabilir. Malzemeleri yerleştirirken kahverengi ürünlerin daha fazla olmasına öncelik gösterebilirsiniz.
2. Denge kurun
Kompostunuz çok kuru olursa yeşil malzemeleri artırabilir veya kompostu suyla ıslatabilir, çok ıslak olursa da kahverengi malzemeleri artırarak dengeyi yakalayabilirsiniz.
3. Su kullanın ve karıştırın
Su içinde yüzmeyecek ölçüde kompostunuzu ara ara sulayabilir ve karıştırabilirsiniz. Karıştırmak kompostunuzun bütünleşmesine yardımcı olur ve çürüme sürecini hızlandırır. Aynı zamanda su ve taze otlar da çürümeye yardımcı olur.
Kompostunuz böceksiz, kokusuz, verimli bir toprak görünümünü aldığında hazır hale gelmiş demektir. Kuru, kahverenkli ve taneli bir yapıya kavuştuğunda bahçenizi beslemek için kompostunuzu kullanmaya başlayabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Topraklanma ile Enerjinizi Doğadan Alın
