YAZAN: BURCU ERBAŞ
FOTOĞRAF: THE BEAUTY CHEF

Tatilde bağırsak hareketinizi koruyabiliyor musunuz? Birçok kişi bu soruya hayır cevabını verecektir! Seyahatin kendisi çok heyecan verici bir fikir ancak evden uzak olunacak dönemde çeşitli sindirim ve bağırsak problemleri çekecek olmak birçok kişinin daha tatil başlamadan strese girmesine neden olabiliyor. Hatta kimisi için bu rahatsızlıklar o kadar şiddetli geçiyor ki tatil için bile evden uzaklaşmak cazip gelmeyebiliyor. Peki neden seyahate çıkmak birçoğumuz için beraberinde bağırsak problemlerini de getiriyor? Tatildeyken tek amacımız rahatlamak, keyif almak, eğlenmekken rahat rahat yemek yememizi bile engelleyebilen bu sindirim problemleri nereden çıkıyor? Seyahat sırasında bağırsak sağlığı ve hareketini korumak mümkün mü? Şimdiden söyleyelim, evet! Sizin için 6 bağırsak dostu öneriyi derledik!


Seyahat sırasında bağırsak sağlığı ve hareketi neden etkileniyor?

Seyahat ederken yaşam alanımız, beslenme rutinimiz, bulunduğumuz zaman dilimi hatta iklimimiz değişebiliyor. Bu değişimler kendini en çok ne kadar hareket ettiğimiz, neler yediğimiz, ne kadar içtiğimiz ve kaç saat uyuduğumuz üzerinde gösteriyor. Bir de üzerine seyahat stresi eklenince bedenimiz gündelik rutininden böylesi bir uzaklaşmaya pozitif şekilde cevap verememeye başlıyor. Eğer beslenme, uyku, hareket ve su alımı üzerinde negatif yönde değişimler yaşanıyorsa bunun sonuçları ilk önce bağırsak hareketi üzerinde görülüyor. Rutinini ve alışkanlıklarını çok seven ve çevresel etmenlere karşı çok hassas olan bağırsaklar tüm bu değişimler karşısında direnç gösterebiliyor.

Seyahat sırasında en sık rastlanan bağırsak sorunları neler?

Seyahat sırasında çok çeşitli sindirim ve bağırsak sorunu görülebiliyor. Bu, her gün aynı saatte tuvalete çıkarken tatilin birkaç günü gecikme yaşamaktan, evden uzak olduğumuz her gün kabızlık çekmeye veya tam tersi ishal olmaya kadar şiddetlenebiliyor.

  • Kabızlık: Uzun süre oturmak, strese girmek, lif açısından zayıf beslenmek, az su içmek kabızlığa yol açabiliyor.
  • İshal: Özellikle iyi yıkanmamış gıda ve temiz olmayan su kaynakları yüzünden görülebiliyor.
  • Sindirim problemleri: Mide ağrısı, şişlik, yangı gibi problemler özellikle alışık olunmayan bir yeme kültürüne girildiğinde veya porsiyon kontrolü sağlanamadığında ortaya çıkabiliyor.

Seyahat sırasında bağırsak sağlığı ve hareketini nasıl koruyabiliriz?

Seyahat sırasında kontrolümüzün dışında birçok değişim yaşanıyor ve çoğu zaman aldığımız keyfin kaynağı da tüm bu yenililikler oluyor. Öte yandan rutinimizin dışına çıkmanın verdiği heyecanın bağırsak problemleri ile gölgelenmesine hiç gerek yok! Bağırsakların rutinini etkileyebilecek bir değişime daha iyi şekilde adapte olmalarını sağlamak ve dayanıklılıklarını arttırmak, aşağıdaki önlem ve destekçilerle mümkün olabiliyor.

1. Daha fazla su için

Su içmek bağırsaklardaki tıkanıklığı, şişliği ve dolayısıyla ağrıyı hafifletebiliyor. Seyahat ederken belki en çok aksatılan alışkanlık su içmek olunca neredeyse deneyimlenen tüm bağırsak problemlerinin kaynağı susuzlukta aranabiliyor. Özellikle ulaşım esnasında su içmemek, uzun süre oturmakla birleştiğinde bağırsak hareketini negatif yönde etkiliyor. Bunu engellemek için bilinçli şekilde su alımını arttırmak hatta günlük olarak aldığımız su miktarının üzerine çıkmak gerekiyor. Seyahat öncesindeki günlerde de su alımını arttırmaya başlamak öneriliyor.

2. Daha çok hareket edin, yürüyün

Bağırsak hareketi fiziksel hareket ile de tetiklenebiliyor. Özellikle kalın bağırsakların işlevi mekanik hareket ile destekleniyor. Tatilin nasıl bir temada geçeceğine veya ulaşım esnasında ne kadar oturulacağına göre uzun süre hareketsiz kalınabiliyor. Bu hareketsizlik de kendini şişkinlik, gaz, ödem ve kabızlıkla gösteriyor.

Bağırsak hareketini hızlandırmak, o bölgeye olan kan dolaşımını tetiklemek içinse en iyi egzersiz yürüyüş oluyor. Eğer rahatlıkla yürünemiyorsa bedenimizi esnetmek, hafif bir yoga akışı yapmak, yüzmek veya dans etmek bile kalın bağırsakları harekete geçirmeye yardım edecektir!

3. Daha çok lif alın

Bizlerin sindiremediği ama bağırsaklarımızda bulunan iyi huylu bakterilerin yemek kaynağı olan lifler -diğer ismi ile prebiyotikler- bağırsak sağlığı ve hareketi için büyük önem taşıyor. Nitekim gündelik yaşamda bile toplumun büyük bir kısmı lif açısından yetersiz besleniyor. Bu eksiklik bambaşka bir yeme kültürü ve düzeni ile karşı karşıya kalınan seyahat esnasında daha da düşebiliyor. Sonucunda da kabızlık ve gaz problemi ortaya çıkıyor. Bunu engellemek içinse lif alımını seyahat öncesinden başlayarak arttırmak gerekiyor. Çoğu sebze, meyve ve tam tahıl yüksek lif içeriyor. Bu dönemde psyllium tozu, badem, avokado, chia tohumu, mercimek, elma gibi lif açısından en zengin besinlerin tüketilmesi öneriliyor.

4. Probiyotik takviyesi veya sindirim enzimleri kullanın

Kroniklemiş sindirim ve bağırsak problemleri, örneğin irritabl bağırsak sendromu, seyahat sırasında alevlenebiliyor. Bu durumda beslenme ve su alımının yanı sıra probiyotik takviyeleri ve sindirim enzimleri gibi dışarıdan desteğe de ihtiyaç duyulabiliyor. Uzman kontrolünde başlanacak bu takviye veya enzimlere seyahate çıkmadan 2-3 gün evvel başlamaksa tatil esnasında kötü sürprizlerle karşılaşmayı önleyebiliyor. Hem de bu süre zarfında bedene -özellikle takviye ilk defa kullanılacaksa- bir alışma süresi verilmiş oluyor.

5. Magnezyum alımınızı arttırın

Bedendeki tüm sistemler üzerinde bir tür yumuşatıcı görevi gören magnezyum bağırsak kaslarının da rahatlamasına yardımcı oluyor. Özellikle kabızlık durumunda magnezyum takviyesi almak veya chia tohumu, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kabak çekirdeği, bitter çikolata gibi magnezyum açısından zengin gıdalar yemek bağırsak hareketini destekliyor.

6. Tetikleyici gıdalardan ve porsiyonlardan uzak durun

Aslında hepimiz hem deneyimlerimiz hem de içgüdülerimiz sayesinde bize neyin iyi neyin ise kötü geldiğini biliyoruz. Bedenimizin bize gönderdiği tüm sinyalleri sadece gündelik yaşamımızda değil, seyahatlerimiz esnasında da dinlememiz gerekiyor.

  • Ne zaman midemiz rahatsızlanıyor? Örneğin kızartma yediğimizde mi?
  • Ne zamanlar kabızlık, ne zamanlar ishal yaşıyoruz?
  • Çiğ sebze yemek bize iyi geliyor mu?
  • Uzun süre aç kalınca kendimizi nasıl hissediyoruz? Peki ya tıka basa yediğimizde?
  • Yaşadığımız karın ağrısını en iyi ne yaparak dindirebiliriz?

Bu gibi soruların tatil hazırlığımızı ve seçimlerimizi yönlendirmesine izin verirsek sindirim ve bağırsak problemlerimizi de önleyebiliriz.

Bununla beraber belirli yeme-içme alışkanlıkları rahatsız olmuş bir sindirim ve bağırsak sistemini daha da kötüleştirebiliyor. Bu nedenle aşağıdaki gıdalardan rahatsızlığın şiddetlendiği dönemlerde uzak durulması veya bu gıdaların minimize edilmesi öneriliyor:

  • Alkol
  • Kafeinli içecekler (kahve, çay)
  • Paketli ve işlenmiş gıdalar
  • Çiğ meyve ve sebzeler
  • Soğuk yemekler ve içecekler
  • Baklagiller
  • Glüten
  • Süt ve süt ürünleri


Burcu Erbaş

1997 yılında Antalya’da doğan Burcu, İstanbul Saint Joseph lisesinde eğitim gördü. 2020 yılında Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümünde lisans eğitimini tamamladı. Erasmus programı ile bir sene boyunca eğitim aldığı Sciences Po Paris’te çevre politikaları, sürdürülebilirlik ve ekoloji üzerine dersler aldı. Öğrendiklerinden çok etkilenen Burcu yaşam tarzını çevreye duyarlı olacak şekilde...



BLOOM SHOP