2020 yılının başından beri çoğu ülkede kullanımı zorunlu tutulan ve COVID-19 virüsüne karşı en önemli savunma yollarımızdan bir tanesi olan tek kullanımlık yüz maskeleri insan sağlığını ciddi ölçüde korurken, çevresel etkileriyle de gezegenimize zarar veriyor. Çevre bilimcilerin pandemiden çok önce dikkat çekmeye çalıştıkları ve küresel kriz haline dönüşmüş plastik kirliliği gitgide daha da ciddileşiyor. Milyonlarca insana verilen “sokağa çıkarken maske tak ve gün içinde maskeni sıkça değiştir” öğütleri insan sağlığını gözetse de çevresel anlamda büyük bir hasar yaratıyor. Maskelerin nasıl kullanılacağından sıkça bahsedilirken, atık olarak nasıl işlem gördükleri ve bizlerin ne yapması gerektiğinden hiç bahsedilmiyor. Biz de plastik maskelerin çevresel etkisi hakkında bilinmeyenleri sizin için araştırdık.
Plastik maskenin yükselişi
Tek kullanımlık maskelerin çoğu, daha iyi koruma sağlayabilmesi için uzun ömürlü plastikten üretiliyor. Bu durum maskelerin tek kullanımlık olmaları ile çelişirken, çevresel problemlere yol açıyor. Maskeyi kullanan kişi eğer korona ise çöp olarak atıldıktan 7 gün sonraya kadar virüsü taşımaları, maskelerin neredeyse bir tıbbi atık olarak değerlendirilmesine yol açıyor.
Temizlik görevlileri de dahil kimsenin atık maskelere temas etmek istememesi bu kirliliğin önemli bir faktörü oluyor. Araştırmalar, her gün kişi başı ortalama 1 tek kullanımlık maske tüketiminin, 1 ayda dünya çapında toplam 129 milyar maske ettiğini gösteriyor. Zaten çok yüksek olan plastik tüketimi, öngörülemeyen tek kullanımlık maskeler ile hayal edilemeyecek boyutlara çıkıyor.
Plastik maskelerin çevresel etkisi
Plastik maskelerin yetersiz atık işlem sistemleri biriken maske çöplerinin yakılması, toprak altına gömülmesi, hatta deniz ve okyanuslarımıza bırakılması ile sonuçlanıyor. Kendini bir su kaynağında bulan plastik maskeler ya renklerinden ötürü balıklar tarafından yem sanıp yeniliyor ya da küçük plastik parçalara ayrılıp balıkların midesinden ve kullandığımız sudan tekrardan bizlere, sorununun kaynağına geri dönüyor. Sadece 1 adet maske bile suyun içinde parçalara ayrılarak milyonlarca mikroplastik üretebiliyor.
Peki bu durumda ne yapmalıyız?
Tek kullanımlık maskelerin yanı sıra, çoğu devlet ve sağlık kuruluşu kumaş yüz maskelerinin de kullanılabileceğini söylüyor. Tekrar tekrar kullanılan bu kumaş maskeler, tek kullanımlık maskelere olan ihtiyacı ve dolayısıyla üretimlerini ciddi oranda düşürüyor, sağlığımızı korurken doğaya geri döndürülemez bir zarar vermiyor.
Burada dikkat etmemiz gereken tek nokta maskeleri nasıl temizleyeceğimiz. Yapılan araştırmalara göre, kumaş maskeleri elde yıkamak harcanan su ve deterjan hesaba katıldığında çevreye yine yüksek oranda zarar veriyor.
Aynı anda bir çok etmeni düşünmek kafa karıştırıcı ve hatta yorucu hale bir gelmesin. Hazırladığımız yüz maskesi rehberi sizi en iyi şekilde korurken, çevresel etkinizi de minimuma indirecek!
İlginizi çekebilir: Yeni Teknolojilerle Suda Sürdürülebilirlik
Yüz maskesi kullanma rehberi
- Kumaş yüz maskenizi sık sık yapıldığı kumaşın temizlenme talimatlarına göre çamaşır makinesinde yıkayın.
- Yanınızda fazladan bir adet daha kumaş yüz maskesi taşımak kullandığınız maskeniz kullanılamaz duruma gelirse sizi tek kullanımlık maske almaktan kurtaracak.
- Tek kullanımlık maskeler maalesef geri dönüştürülemiyorlar. Çöpe atacağımız plastik maskeleri geri dönüşüme atmak sadece geri dönüşüm makinelerini tıkıyor ve tesislerde çalışan insanları risk altında bırakıyor. Atık plastik maskeleri ağzı kapalı olan çöp kutularına atmak ve ne olursa olsun açıkta bırakmamak en doğrusu.
Pandeminin ne kadar süreceğini kimse tahmin edemiyor. Yaşadığımız bu zorlu zamanları kabullenmek ve kendimiz, çevremiz ve gezegenimiz için en iyi şekilde adapte olmak bizim elimizde.
Çevre dostu ve stil sahibi maske önerilerimize göz atın!
İlginizi çekebilir: Neden Sürdürülebilir Moda Daha Pahalı?
