İklim krizi sonucu yaşanan pandemi, artan doğal afetler yaşamımızı daha sürdürülebilir bir anlayışla devam ettirmemiz gerektiğini gösteriyor. Ekolojik farkındalığımızı arttırırken çevre dostu ürünlere ve kıyafetlere daha çok yöneliyoruz. Bir taraftan da aklımızı kurcalayan bazı sorulara cevap arıyoruz. Bunların arasında belki de en çok merak edilen konu, “sürdürülebilir moda neden daha pahalı?”. İşte cevabı!
İlginizi çekebilir: Sürdürülebilir Moda “In” Hızlı Moda “Out”
Hızlı moda neden çevremiz için bir sorun?
Modanın demokratikleşmesinde, herkesin istediği gibi giyinebilmesinde büyük rol oynayan hızlı ve ulaşılabilir moda, avantajlarının yanı sıra dezavantajlarını da beraberinde getirdi. Sosyal medya, influencerlar ve yoğun reklam stratejileri ile gittikçe yaygınlaşan “giy-at” kültürü, kıyafet tüketimini hatrı sayılır ölçüde arttırdı.
Buna karşılık fiyatların sabit tutulması için verilen uğraş; kalitesiz, kontrolsüz ve çevreye çok daha zararlı ürünlerle sonuçlandı. Yapılan araştırmalara göre; bir yıl içinde, hızlı modadan alınan kıyafetlerin yüzde ellisi çöpe atılıyor.
Hızlı moda;
- Dünya’nın kaynaklarını, özellikle su kaynaklarını yoğun ve sorumsuz bir şekilde kullanıyor,
- Hak edilenin çok altında maaşlarla ve kötü şartlarda çalışan insanlar üzerinden geçiniyor,
- Düşük maliyetler için ürün kalitesi çok aşağıda tutuyor, dolayısıyla kıyafetlerin ömrü çok kısa oluyor,
- Yeni trendlere hızlı cevap verebilmek adına etik markaların tasarımlarını birebir kopyalıyor,
- Kıyafetler, çoğunlukla petrol türevi olan polyesterden üretiliyor. Bu kıyafetler, her yıkamada mikro-plastik salıyor ve okyanuslardaki plastik kirliliğini arttırıyor,
- İhtiyacın üzerinde üretilen, satın alınan ama giyilmeyen ürünler çöpe atılarak kıyafet atık kirliliğine sebep oluyor. Çoğu zaman bu kıyafetler toplu olarak yakılıyor ve çıkan karbondioksit gazları iklim krizinin istenmeyen etkilerini daha da arttırıyor.
Bu nedenler yüzünden hızlı moda, çevremize ve ihtiyaç sahibi topluluklara oldukça zarar veriyor!
İlginizi çekebilir: Su Kaynaklarını Korumak İçin Yapabileceklerimiz
Eskiye dönüş: Sürdürülebilir moda
Üretimleri sırasında Dünya ve çevre üzerine minimal bir etki bırakan, etik çalışma koşulları sunan, sosyo-ekonomik olarak yerel kültür çeşitliliğine saygılı bir anlayışa sahip moda markaları hızlı modaya karşı bir alternatif sunuyor.
Sürdürülebilir moda; organik kumaş kullanımı, çevreye saygılı üretim süreçleri ve uzun kıyafet ömrü anlamına geliyor. Bu süreçte iklim krizi ve plastik kirliliği gibi konularda giderek artan toplumsal farkındalık, sürdürülebilir moda markalarının artmasını sağlıyor. Kendilerine moda sektöründe bir yer edinmeye çalışan markalar, hızlı modaya alışmış biz tüketicilerin fiyat karşılaştırmalarından kaçamıyor.
İlginizi çekebilir: Röportaj: A Hidden Bee ile Sürdürülebilir Moda
Herkesin merak ettiği soru; sürdürülebilir moda neden pahalı?
1. Doğa dostu malzemeler daha pahalı oluyor.
Hızlı modadan aşina olduğumuz uygun fiyatlı kıyafetlerin çoğu polyesterden üretiliyor. Polyester, ham petrolden çok hızlı bir şekilde üretilebilen, maliyeti çok düşük olan fakat petrol türevi olduğu için geri dönüştürülemeyen ve çevreye zarar veren bir malzeme.
Polyesterlerle karşılaştırılınca doğal ve uzun ömürlü malzemeler çok daha maliyetli oluyor. Bunun en büyük sebeplerinden birisi de doğal kumaşların üretildikleri organik pamuk ve kenevir gibi ham maddelerin yüksek kalite tarım ürünleri olması! Yani, bu kumaşların fiyatları, organik tarım giderlerlerini ve vasıflı iş gücü maliyetlerini de kapsıyor.
2. Etik çalışma koşullarında üreticiler daha fazla pay kazanıyorlar.
Büyük mağaza zincirlerinden aldığımız kıyafetlerin düşük fiyatları, hak ettiğinin çok daha altında kazanan ve etik iş koşulları olmayan üreticiler tarafından sağlanıyor. Küresel moda endüstrisi de bu haksız durum üzerinden piyasa rakamlarını belirliyor. Ucuz iş gücü sistemik bir şekilde dünyadaki her ülkeye yayılıyor. Buna karşın, etik markalar, üreticilerine iyi maaşlar verdikleri, insani çalışma koşulları sundukları ve çalışanlarını bir tür devlet kurumu aracılığıyla sigortalattıkları için ürünlerinin üretim maliyetleri artıyor. Hak ettiği değeri kazanabilen üreticilerin çıkardıkları kıyafetler, artan maliyetleri nedeniyle küresel moda pazarında “pahalı” olarak görülüyor.
3. Sürdürülebilir moda günümüzde hala yeterince yaygın değil.
Günümüzde çevre dostu ürünler almak, kullanmak hala yeterince yaygın değil. Bu da sürdürülebilir markaların toptan satın alma, sipariş etme, üretme gibi çoğu hızlı moda markasının sahip olduğu indirim avantajlarından faydalanamamasına neden oluyor. Küresel piyasaya egemen olan hızlı moda markaları, etik ve sürdürülebilir markaların uygun fiyatlı, ulaşılabilir ve yaygın olmalarını engelliyor.
