Zihinsel sağlığını en birinci plana koyanlarımız bile, konu terapiye gitme olunca ne yapacağını, kime gideceğini, sürecin nasıl ilerleyeceğini öngöremediği bir bilinmezlik girdabına giriyor. Sonuç ise çoğu zaman aksiyonsuzluk ile bitiyor. Güven duygusunun belki de en yoğun hissedildiği ilişkilerden biri olan danışan terapist ilişkisi, her bağ gibi emek, ilgi ve özen gerektiriyor. Danışanın dürüstlüğü, savunmasızlığı ve samimiyeti güvenli bir alanda yaşayabilmesi, iyileşme sürecinin ilk adımını oluşturuyor. Biz de en güvendiğimiz terapistlerimizden Uzman Klinik Psikolog İrem Ezici‘ye bu emek isteyen süreci olabilecek en iyi şekilde geçirmenin yollarını sorduk. Sizin için hazırladığımız terapi rehberi ile kendinize en uygun terapisti bulmaya bir adım daha yaklaşabilirsiniz!
Nereye bakmalıyım; yardımcı olabilecek internet siteleri, kaynaklar neler?
Bireylerin kendine en uygun terapisti bulurken en başta yapmaları gereken kliniklerin sitelerine göz gezdirmek olabilir. Siteye girdikten sonra psikolog kadrosunu bulmak ve kişilerin özgeçmişlerini incelemek gerekir. Bununla birlikte sitede psikologların araştırmaları ve makaleleri varsa incelenebilir. Ülkemizde birçok klinik sitesi ve online psikoloji platformu bulunuyor. Önerebileceğim birkaç tanesi bütünpsikoloji.com, varoluscuakademi.com, filikadanismanlik.com.
Bir terapistte nelere bakmalıyım; uzmanlık alanları, uyguladığı terapi yöntemleri benim için neden önemli?
Her terapistin uzmanlık alanı ve yöntemi farklıdır. Bunlar özgeçmişinde yazar, mutlaka inceleyin. Örneğin terapistlerden biri bilişsel davranışçı terapi ile diğeri ise varoluşçu terapi yaklaşımıyla çalışıyordur. İkisinin de uzmanlık alanında kaygı bozukluğu olabilir fakat yöntemleri farklı olduğu için ikisiyle de farklı ilişkiler kurarak farklı şekilde, farklı uzunlukta çalışırsınız. Terapistin hangi alanda ve yöntemle çalıştığını psikoloji lisans ve klinik psikoloji yüksek lisans eğitimlerine bakarak araştırabilirsiniz. Aynı zamanda terapistlerin düzenli olarak aldığı eğitimler vardır, terapistinizin aldığı eğitimleri inceleyebilirsiniz. İlginizi çeken olursa araştırabilir ve terapistinize sorabilirsiniz.
Nasıl başlarım; ilk randevuyu nasıl alırım, bilmem gereken bir terapi etiketi var mı?
Terapistinizle veya varsa asistanıyla iletişime geçerek terapiye başvurma sebeplerinizden kısaca bahsedebilirsiniz. Asistanının mutlaka sizi terapistinizle başvurma sebeplerinizi anlatmak üzere bir araya getirdiğinden emin olun, bu telefonla olabilir. Beraber ilk seansı yapma kararını terapistinizle vermelisiniz. Bu konuşmada gün ve saati belirleyin, ücret konusunda konuşun. Planlama net olduktan sonra terapinize başlayabilirsiniz.
İlk seans sırasında neler yaşamayı, konuşmayı, hissetmeyi bekleyebilirim? “Normal” olmayan bir davranış var mı?
İlk seans değerlendirme seansı olarak kabul edilir. Terapistiniz sizi tanıma amaçlı sorular soracaktır. Bunlar terapiye başvurma sebepleriniz, yaşam şekliniz, aile yapınız, arkadaşlık ilişkileriniz ve terapide kendinize koymak istediğiniz hedefler olabilir. Kendinizi ilk seanstan sorunlarınızı düzeltmek adına zorlamayın. İlk seansta değerlendirme yapılır, sonra danışan ve terapist olarak çalışmaya devam edip etmeme konusunda karar verirsiniz. Bazen değerlendirme seansları bir seanstan fazla sürebilir.
Peki, ben terapistime soru sormalı mıyım?
Terapistinize soru sorabilirsiniz. Bu özgeçmişiyle ilgili merak ettiğiniz bir soru veya sorunlarınıza ilişkin aklınıza takılan herhangi bir şey olabilir. Seanslarda danışanın sorunları ele alınır. Terapistinizin özel hayatıyla ilgili soruların cevabını alamayabilirsiniz. Bu sorular terapistiniz tarafından sizin sürecinizde neyi yansıttığı ele alınarak kendi sürecinizi konuşma şeklinde devam edebilir.
Terapistim ile aramdaki ilişkinin doğası nasıl olmalı? Hangi durumlarda terapistimin bana ihtiyacım olan yardımı sağlayamadığını anlayabilirim?
Danışan ve terapist arasında terapötik bir ilişki vardır. Bu güvene dayalı, açık, dürüst ve yargı içermeyen bir ilişkidir. Danışan özel hayatıyla ilgili kendini açtığı, duygu ve düşüncelerini paylaştığı bir ortamda terapistin görevi bunları kucaklamak ve danışanın bu paylaşımları rahatlıkla yapabileceği bir atmosfer sağlamaktır. Terapistinize süreçlerinizi anlatırken rahat hissetmiyorsanız, size olan yaklaşımından memnun değilseniz, bunu ona dile getirebilirsiniz. Beraber daha farklı nasıl ilerleyebileceğinizi konuşabilirsiniz veya farklı bir terapist seçebilirsiniz. Her terapistle sizi iyi hissettirecek samimi bir ilişki kuramayabilirsiniz, tabiri caizse terapistinizle enerjileriniz uyuşmayabilir. Bu çok normaldir.
Seansımdan sonra ruh durumumda hemen bir değişim beklemeli miyim? Terapinin ruh ve zihinsel sağlımı daha iyi bir yere getirmesi için ne kadar bir süre, kaç seans geçmeli?
Bu kişiden kişiye değişir. Kimi danışan birkaç seanstan sonra kendini çok daha iyi hissettiğini dile getirir, kimi danışan ise daha uzun süreye ihtiyaç duyabilir. Amaç, danışanın ruhsal ve zihinsel sağlığını güçlendirecek becerileri günlük hayatına yansıtmasına yardımcı olmaktır. Fakat hangi yaşta olursanız olun bu zamana kadar sorunlarınızla kendiniz baş ettiniz. Terapiye bu kadar yıllık birikiminizi getiriyorsunuz. Bu sebeple terapinin ilerleyişine, zihinsel ve ruhsal sağlığınızın daha iyi bir yere gitmesine zaman tanıyın. Kimi zaman daha kötü hissettiğinizi fark edebilirsiniz. Bu anları not edin ve üzerinde çalıştıkça farklı bir noktaya evrilip evrilmeyeceğini değerlendirin.
