In partnerhip with Wings
Bazen ülke ve dünya gündemi o kadar dolu olabiliyor ki günün sonunda aslında en büyük önemi taşıyan gezegenimiz ve onu ilgilendiren gelişmeler en arkaya itilebiliyor. Bazen de kendi kişisel yaşamımızın temposuna kendimizi o kadar kaptırabiliyoruz ki önem verdiğimiz farkındalıklarımız, çevresel bilincimiz hayatın akışında savrulup gidebiliyor. Dünya Ayı’nı kutladığımız böylesi günler ise hepimiz için bir uyandırma servisi görevi görüyor: “Gezegenimizi, bizi ve bizden çok sonra gelecek jenerasyonları ilgilendiren ne gibi gelişmeler yaşandı?” Bu Dünya Ayı için iklim aksiyonunda şu an neredeyiz ve daha çok neler yapabiliriz sorusunu kendimize yönelttik ve sizin için en yeni iklim gelişmelerini derledik!
Dünya Ayı nedir?
Her yıl 1 Nisan’da başlayan Dünya Ayı çevresel farkındalığı arttırmak, insan aksiyonları sonucu oluşmuş çevresel krizlere dikkat çekmek için kutlanıyor. Dünya Ayı’nın sonuna doğru, 22 Nisan’da kutlanan Dünya Günü de her sene belirli bir tema çevresinde organize edilerek farklı bir çevresel bilincin aşılanmasını sağlıyor. 2022 senesinin de bir devamı olarak bu yıl Dünya Günü’nün teması “Invest in Our Planet!” yani “Gezegenimize Yatırım Yapın!” olarak belirlendi.
Bireylerden devletlere, sivil toplum kuruluşlarından çok uluslu kurumlara kadar her seviyeden kişiyi ve organizasyonu gezegenin sürdürülebilirliğini tehdit eden çevresel krizlere karşı aksiyon almaya ve maddi kaynakları bu yönde harcamaya çağıran Dünya Günü 2023 herkesi kendi görevini yapmaya çağırıyor. Sivil toplumun, iş dünyasının ve devletlerin beraber hareket ederek daha sürdürülebilir, çevre dostu, eşit ve kapsayıcı bir gelecek inşa edebileceği savunuluyor. Bunun içinse belli başlı iklim aksiyonu önerileri veriliyor. Bu aksiyonlar şunlar:
- Yeşil ekonomiye geçiş ile fosil yakıt üretiminin/kullanımının tamamen terk edilmesi ve sürdürülebilir, ileri teknoloji, eşitlikçi yeni enerji üretim sistemleri inşa edilmesi.
- Sürdürülebilirlik alanında yapılan inovasyon ve pratiklerin maddi anlamda ödüllendirilmesi, teşvik edilmesi.
- Sivil toplumun demokratik yollar kullanarak sürdürülebilirlik çözümlerini devlet işleyişine sokması.
2023 senesinin iklim aksiyonunda neredeyiz?
Ukrayna-Rusya Savaşı, beklenmedik ekstrem hava koşulları, artmaya devam eden küresel karbon emisyonları ile geride bıraktığımız 2022 senesi gezegen sağlığı için iyi bir yıl değildi. Buna rağmen çevresel farkındalığı yüksek kişi ve kurumlar sayesinde özellikle ekonomik ve politik bir düzende 2023 başta olmak üzere daha birçok seneyi iyi yönde etkileyecek iklim gelişmeleri de yaşandı. Bu gelişmeler şunlar:
- Avustralya’da ilk defa bir “iklim seçimi” yapıldı ve iktidardaki parti daha yeşil ve eşitlikçi bir ekonomi vaadeden muhalefete karşı seçimi kaybetti. Avustralya sivil toplumununun oy kullanırken çevresel yaptırımlara verdiği önemin 2024 yılında seçime girecek diğer büyük ekonomiler; ABD, Hindistan, İngiltere ve Endonezya için örnek oluşturması bekleniyor.
- Avrupa Birliği Yeşil Anlaşma, ABD ise sosyal politika ve iklim tasarısı ile en büyük çaplı iklim aksiyon yasa ve düzenlemelerini yürürlülüğe soktu. Yeşil teknolojilerin devlet tarafından yüksek oranda desteklendiği, sürdürülebilir olmayan pratiklerin cezalandırılıdığı, enerjinin temiz üretilip tasarruflu tüketildiği bu kurallar AB’yi oluşturan 27 ülkeyi, en büyük ekonomilerden ABD’yi ve tüm diğer ticaret partnerlerini etkiliyor.
- Dünya çapında giderek daha fazla yeşil teknoloji üreten, sürdürülebilir üretim zincirleri kuran girişimler oluşuyor. İklim teknoloji olarak adlandırılan bu yeni teknoloji akımının büyük ve köklü şirketlere de girmesi bekleniyor.
- Birleşik Krallık’ın Extinction Rebellion ile başını çektiği iklim protestoları tüm dünyaya yayılarak sivil toplumun sesini ve gücünü çoğaltıyor.
- Ocak ayında gerçekleşen Davos 2023 Zirvesi iklim krizini dünya ekonomisinin karşılaştığı en büyük risk olarak tanımlayarak her kuruluşu sürdürülebilirlik ve temiz enerji adına daha çok yaptırım yapmaya çağırdı.
- Dünyanın en büyük ekonomilerinden birini oluşturan Çin, güneş panelleri ve rüzgar türbinlerinden sürdürülebilir enerji üretiminde de dünyanın bir numarası haline geldi.
- Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası oluşan enerji krizi fosil yakıttan sürdürülebilir enerjiye geçişin önemini yeniden hatırlattı. Avrupa Birliği üyeleri temiz enerji hedef ve yatırımlarını Ukrayna’nın işgalinden sonra yükseltti.
- 7 ülkeden oluşan ve net küresel zenginliğin yüzde 64’ünü oluşturan uluslararası birlik G7 “İklim Kulübü” kurdu. Kulübün ana amacı çelik üretimi gibi çevresel hasarı yüksek olan sektörleri karbon nötr hale getirmek olacak.
Dünya Ayı 2023 itibarıyla hem bireysel hem de kolektif olarak daha çok ne yapabiliriz?
Dünya yavaş yavaş fosil yakıt üretiminden kaymaya başladı. Çoktandır geç kalınmış ve olması gerekenden çok daha yavaş ilerleyen bir süreç halinde olsa da bu küresel değişimin en büyük itici güçlerinden birisi sivil toplum, yani bizleriz. 2015 yılında imzalanan Paris Anlaşması itibarıyla dünyanın işleyişinde yeni bir döneme girdiğimiz bu seneler gezegeni dönülmez bir noktaya sürüklememiz için hayati önem taşıyor. Bunun için hepimizin -bireylerden uluslar üstü kuruluşlara kadar- kendi gücüne oranlı şekilde harekete geçmesi gerekiyor. Bu Dünya Ayı’nın size de ilham olması için bireysel olarak odaklanabileceğimiz temel noktaları aşağıda derledik.
İklim okuryazarlığı
Öğrenmenin yaşı hiçbir zaman geçmiyor. Özellikle geleneksel müfredatta ya hiç ya da çok yetersiz şekilde yer alan çevresel krizler konusunda. Bu nedenle hepimiz yaşımız kaç olursa olsun gezegen sağlığı ve sürdürülebilirliği hakkında okumaya, haber ve belgesel izlemeye, araştırmaya, sosyal medya hesaplarımızda iklim gelişmelerini paylaşan hesaplara yer vermeye özen göstermeliyiz. Naomi Klein’ın iklim krizi ile kapitalizmin yakın ilişkisini incelediği İşte Bu Her Şeyi Değiştirir kitabı çevresel krizlerin aynı zamanda ekonomik, politik ve sosyal krizler olduğunu anlamanıza yardımcı olacak.
Çevresel temizliğe katılmak
İklim eylemsizliğinin temel sebeplerinden birisi de “Benim davranışım neyi değiştirebilir ki?” düşüncesidir. Herkesin bu fikre sahip olması kümülatif şekilde dünyaya zarar veren düzenin korunmasına neden olduğu için minik değişimlerle de olsa bu algıyı kırmamız gerekiyor. Bunun en güzel, basit ve en klasik (!) yollarından birisi de çevremizin temizliğine katılmak olabilir! Sahilde yürüyüşe gittiğimizde yanımıza bir eldiven alarak gördüğümüz çöpleri ayrıştırabilir, bulunduğumuz ofis/okul gibi yerlerde geri dönüşüm görevini üstlenebilir, temizlik etkinlikleri düzenleyen sivil toplum örgütlerine katılabiliriz.
Sürdürülebilir modadan alışveriş yapmak
Aldığımız her yeni giyim parçası doğaya zarar veriyor. Dünya’nın limitli doğal kaynaklarını fütursuzca harcayan, para kazanmayı kaliteli ve uzun ömürlü parçalar üretmenin üstünde tutan, çalışan hakkı ve maddi güvenliğini önemsemeyen hızlı moda, bireysel olarak çevresel yükümüzü en yükselten faktörlerin başında geliyor. Etrafımız giderek daha fazla sürdürülebilir üretim zincirleri kurmuş, temiz enerji kaynaklarına ve etik çalışma koşullarına sahip yeni moda markaları ve çeşit çeşit ikinci el mağazalar ile doluyken 2023 yılında hala hızlı modaya katılmanın pek bir mantığı bulunmuyor. Bu yıl giyim ihtiyaçlarınızı yerel ve sürdürülebilir markalardan karşılamayı deneyin!
Yenilenen Wings ile hayatınıza değer katmaya, alışveriş keyfini ayrıcalıklara dönüştürmeye hazır mısınız? Siz de Wings’in ayrıcalıklı dünyasına katılmak ve size özel programlarını incelemek için link üzerinden başvurunuzu yapabilirsiniz!
