Sosyal medya, sunulan güzellik kriterleri, psikolojik veya fiziksel nedenler gibi birçok faktör estetik müdahale ve fiziksel görünüş üzerine düşüncenin artmasına sebep oluyor. Ameliyatsız işlemlerden bıçak altı müdahalelere, çeşitli yöntemler ile dış görünüş üzerinde birtakım değişiklikler yapılıyor. Peki, estetik müdahale isteğinin altında ne gibi sebepler yatıyor? Hangi ihtiyaç doğrultusunda estetik yaptırmak istiyor, sonrasında amaca ulaşabiliyor muyuz? Estetik müdahalelerin altında yatan psikolojik sebepleri sizin için araştırdık.
Yapılan çalışmalar son yıllarda estetik yaptıran bireylerin sayısında çokça artış olduğunu ve bu kişilerin çoğunluğunun kadınlardan oluştuğunu gösteriyor. Peki neden? Birçok estetik müdahale daha iyi bir ruh hali, fiziksel görünüm ve daha özgüvenli bir kişilik umuduyla yaptırılıyor. Bu faktörler birçok plastik cerrahi topluluğu tarafından makul sebepler olarak görülse de Beden Dismorfik Bozukluğu (BDD) ya da duygu durum bozukluğu gibi altta yatan psikolojik bir sebebin olası etkilerinin kabul edilmesi önemlidir. Aksi takdirde estetik müdahale istenen sonucu vermeye ve kişinin iyi oluş halini desteklemeye yardımcı olmayabilir.
Neden estetik müdahale istiyorum?
Bir işleme ya da operasyona karar vermeden önce kendinize sormanız gereken temel soru bunu neden istediğiniz olmalı. Elbette estetik müdahale istemenizin sebebi yalnızca kendinizi daha iyi hissetmek olabilir, fakat kendinizi daha iyi hissetmenizin yolunun gerçekten bu olup olmadığından emin olmanızda fayda var. Zaman zaman özgüven eksikliği, değersizlik gibi duyguların temel sebebi göğsünüzün ya da burnunuzun şekli olmuyor, temelde yatan inançlarınız ve travmalarınız bugün bu ihtiyacınızın açığa çıkmasında büyük rol oynuyor. Dolayısıyla herhangi bir estetik müdahale sorununuzu çözmeye yetmediği gibi, beklentilerinizi karşılamadığında iyi oluş halinizi negatif yönde etkileyebiliyor.
Estetik müdahalenin ardında iki tip motivasyon olduğundan bahsediliyor. Bunlardan biri içsel motivasyon, diğeri ise dışsal ya da çevresel motivasyon. İçsel motivasyon kendinizi daha iyi hissetmek ya da beden algınızı değiştirmek; çevresel motivasyon ise sosyal ilişkilerinizin gelişmesi ya da iş bulmak olarak örneklendirilebilir. Yapılan çalışmalar çevresel motivasyon ile yaptırılan estetik müdahalelerin çoğunlukla hayal kırıklığı ile sonuçlandığını göstermektedir. Dolayısıyla, motivasyonunuzu ve nedeninizi analiz etmek estetik müdahale sonucunda memnun kalıp kalmamanızı da doğrudan etkileyecektir.
Estetik müdahale istemenin ardındaki bir diğer sebep ise Beden Dismorfik Bozukluğu olabilir. Beden Dismorfik Bozukluğu, bedendeki herhangi bir sorunun ya da sorun olmayan herhangi bir görüntünün kişinin günlük yaşam kalitesini düşürecek oranda rahatsız etmesi olarak bilinir. Bir nevi obsesyon olarak nitelendirilen Beden Dismorfik Bozukluğu, kişinin bedeninin bir kısmını takıntı haline getirerek zihninden atamaması olarak da tanımlanmaktadır. Zaman zaman kişiler Beden Dismorfik Bozukluğunun yarattığı huzursuzluğu estetik müdahale ile ortadan kaldırabilecekleri yanılgısına düşebilirler. Oysa estetik müdahale bu sorunu ortadan kaldırmaz, çünkü Beden Dismorfik Bozukluğu yaşayan birinin takıntısı bedenin başka bir yerine yönelerek varlığını devam ettirebilir.
Estetik müdahale kararı nasıl verilmeli?
Genel olarak, çalışmalar çoğu hastanın sonuçtan memnun olduğunu ve kendilerini daha iyi hissettiklerini göstermektedir. Doğru sebeple estetik müdahaleye başvuran ve estetik müdahaleden memnun kalan hastalarda öz değer, öz saygı ve yaşam kalitesi artmış, sıkıntı ve utangaçlık seviyesi azalmıştır. Öte yandan, kişinin daha derin bir özgüven, kabul veya onay ihtiyacı varsa ve sayısız operasyona rağmen bu sorunlar devam ediyorsa, asla kendilerinden memnun olamazlar ve cerrahi sonuçlardan hayal kırıklığına uğramaya devam ederler.
Bu gibi memnuniyetsizliklerin ve pişmanlıkların önlenmesi amacıyla özellikle dışarıdan gözle görülür bir kusurun olmadığı durumlarda, fiziksel görünümüyle çok meşgul görünen, ameliyat öncesi ve sonrası dış görünüşünden çok yüksek veya gerçekçi olmayan beklentileri olan kişilerin estetik kararı vermeden önce ayrıntılı bir psikolojik danışmaya başvurması ve geçici estetik müdahalelerle karar süreçlerini desteklemesi faydalı olabilir.
Özetle, eğer ihtiyaç ve beklentileriniz gerçek dışı ya da çok büyük ise, zaten hayatınızın birçok yönünden çok memnun değilseniz ve her şeyin sihirli bir şekilde değişeceğini umuyorsanız estetik müdahaleden önce bir ruh sağlığı uzmanına danışmak önemlidir. Aksi takdirde, hiçbir ameliyat tatmin edici olmayacak, değişim ve kendini kabul etme ihtiyacı devam edecektir. Öte yandan, ameliyat seçimlerini dikkatli bir şekilde değerlendirmiş, bu ameliyatı neden istediğini kendine sormuş, beklenti ve amaçlarının farkına varmış kişi için estetik müdahale doğru bir karar olabilir ve pozitif şekilde sonuçlanabilir.
