Fonksiyonel Tıbbın babası sayılan Dr. Mark Hyman’ın farklı kanallar üzerinden yayınladığı podcast’i The Doctor’s Farmacy, sağlık kavramı hakkında yenilikçi bilgiler ve bakış açıları sunmaya devam ediyor. Yakın zamanda yayınlanan bir bölümde; iyi ve sağlıklı yaş alma, uzun ve sağlıklı yaşama gibi konuları konuğu Frank Lipman ile ele alan Dr.Hyman, iyi yaşlanmanın sırları hakkında dinleyicilere ipuçları sunuyor. İşte detaylar!
Frank Lipman kimdir?
Amerika’da Fonksiyonel Tıp doktoru olarak çalışan Lipman, branşını “iyi tıp” olarak tanımlıyor. Fonksiyonel Tıp’ın görevinin hastalıkları iyileştirmek değil sağlığı optimize etmek olduğunun altını tüm yayın boyunca çizen doktor, iyi yaşlanmanın, antik bilgelik ve modern bilimin tam ortasında konumlandığını söylüyor.
Fonksiyonel Tıp uzmanlarının iyi yaşlanmak hakkındaki fikirleri
İyi yaşlanmanın tanımı, sağlığın ömür boyu sürdürülmesi olarak yapılıyor. Yaşlanma süreci üzerinde etkili olan tek bir faktörden değil, hayat boyu yapılan tercihlerden ve süreçlerden bahsediliyor. Yediklerimiz, yediğimiz saatler, fiziksel aktivitemiz ve düşünce yapımız ise başlıca faktörler olarak sıralanıyor. Podcast süresince dönüp dolaşıp zihin yapısı, bakış açısı, duygusal dayanıklılık ve pozitif düşünce gibi tüm gün boyunca zihnimizin maruz kaldığı soyut konuların önemine vurgu yapılıyor. Ve bol bol gülümsememizi tembihliyor!
İşte iyi ve sağlıklı yaşlanmak konusunda pek çok noktaya vurgu yapan Dr. Frank Lipman’ın konuşmalarından aldığım bazı notlar!
Protein tüketimi hakkında
Yaşlılıkla beraber, kas kütlesini muhafaza edebilmek için, protein tüketiminin artması, fakat hayvansal protein tüketiminin azalması gerekiyor. Beslenme sisteminde bitkisel proteinler ve kolajen takviyeleri ile hazırlanan içeceklere, ayrıca deniz ürünlerine ağırlık vermek önem kazanıyor. Bu noktada beslenme planında hangi protein ne kadar yer verileceğini ayarlamak içinse bedeni dinlemek ve mesajları anlamak gerekiyor.
İlginizi çekebilir: Vegan Protein Kaynakları + Vegan Köfte Tarifi
Oruç hakkında
Nasıl çalışır?
Oruç sistemi zaman kısıtlamalı beslenme planı olarak açıklanıyor. Ortalama 14-16 saat arasında değişen açlık süreleri, vücudun kendi kendini temizleme mekanizmalarını uyarıyor. Bu detoks etkisi de mitokondri fonksiyonlarını arttırıyor. Yani oruç tutmak yaşlanmanın tam tersi etki yapıyor!
En faydalı oruç hangisi?
Oruç tutmanın pek çok yöntemi olsa da uygulaması en kolay olan ve en fazla tercih edilen yöntem, akşam yemeğini erkene çekerken kahvaltıyı atlamak. Bunun dışında 3 günlük su oruçları, 5 gün düşük kalorili beslenme (düşük hayvansal protein ve karbonhidrat) veya günde 1 öğün yemek yeme gibi yaklaşımlar olsa da en iyi yöntem tamamen bireysel!
Dr. Lipman, besinleri ve öğün saatlerini tercih ederken bedenin verdiği mesajları izlememiz gerektiğini yineliyor ve gıda tercihlerinden önce, yemek saatlerinin değiştirilmesi gerektiğini söylüyor.
İlginizi çekebilir: Prof. Dr. Metin Özata ile Aralıklı Oruç ve Etkileri
Kaslar hakkında
Yaşlılıkla beraber kas kaybı başlıyor. Bu konuda yapılması gereken en temel şey ise incinmeleri tedavi etmek ve kasları aktif çalıştırmak.
Hayat boyu pek çok sakatlıkla karşılaşıyoruz, yaş ile bu sakatlıkların sayısı artıyor ve iyileşmesi zorlaşıyor. Bu sakatlıkların gerektiği gibi tedavi edilmesi her kasın aktif ve üretken olabilmesi adına çok önemli. Biz farkında olmasak da vücudumuz, sakatlık yaşayan kasları koruyabilmek adına farklı kasları aktifleştiriyor. Bu sürece müdahale etmezsek ve iyileşmenin gerektiği gibi olmasını sağlamazsak, belirli kaslarımız pasif kalmaya devam ediyor ve yaşlanmaya neden oluyor.
Mitokondri hakkında
Hücrelerimizin enerji santralleri olarak da bilinen mitokondrilerin sayısı ve fonksiyonu yaşın artmasıyla beraber azalmaya başlıyor. Bu duruma karşı oldukça etkili olan faktörlerden bir tanesi ise stres.
Hormesis: Öldürmeyen şey güçlendirir!
Mitokondri fonksiyonlarını taklit eden bu kavram pek çoğumuz için oldukça yeni. Her geçen gün yeni bir zararını öğrendiğimiz ve ölümcül hastalıkların da temel kaynaklarından olan stres, küçük dozlarda vücut için fayda sağlıyor. Sağlık konusunda faydaları bilimsel verilerle kanıtlanmış olan aralıklı oruç, interval antrenman, şok duş (soğuk veya buzlu duş) ve benzeri pek çok yaklaşımın da temel çalışma prensibi olan orta seviyede stres bedenin olumlu tepkiler vermesini sağlıyor.
Epigenom: Genler üstü genetik
Genler olumlu ve olumsuz yönde manipüle edilebiliyor ve hatta değiştirilebiliyor. Nasıl mı? Uyku, düşünce yapısı, olumlu zihin, beslenme ve fiziksel haraket gibi faktörlerin düzenlenmesiyle genetik olarak aktarılan hastalıklar genlerin içinden temizlenebiliyor.
İlginizi çekebilir: Wellness Dünyasının Yeni Trendi Mitokondri Nedir?
İyi yaşlanmanın sırları
İki fonksiyonel tıp uzmanı iyi yaşlanmanın sırları ise şu şekilde maddeleştiriyor:
- Sakatlıkları gerektiği gibi tedavi etmek, sakatlıklardan sonra aktif yaşamayı ve sporu bırakmamak.
- Sabah erken saatte dışarı çıkmak, temiz havanın ve güneşin ilk ışıklarının tadını çıkarmak. Doğaya hükmeden mevsimler ve gece/gündüz gibi ritimleri ve döngüleri hissetmek.
- Aralıklı oruç tutmak ve yemek zamanlarını açlığa izin verecek şekilde ayarlamak.
- Spor yapmak ve aktif bir hayat sürmek.
- İyi niyet ve merhamet göstermek.
- Hayat amacı. İş, aile, toplum ve benzeri bir konuda bir amaç edinmek.
- Gülümsemek!
İlginizi çekebilir: Uzun Bir Ömür İçin Otofajik Aktiviteyi Artırmanın 8 Yolu
