Anne adayları, hamileliğin başından itibaren bebek ile bağ kurmaya başlar. Bu yüzden gebelik kaybı, bir kadın için duygusal olarak çok yoğun ve sarsıcı bir deneyim olabilir. Araştırmalara göre gebelik kaybı yaşayan anne adaylarının psikolojik rahatsızlıklar için risk taşıdıkları bildirilmiştir. Gebelik kaybı yaşamış kadınların 10’da 1’i, anksiyete, depresyon veya travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi tanılar alabiliyor. Bu istatistikler değerlendirildiğinde, toplum tarafından çoğu zaman önemi yeterince anlaşılmamış olsa da bu kaybın kişiyi ne kadar etkilediği görülebilir. Peki gebelik kaybı gerçekleştikten sonra hem kadın hem de partnerinin içinde açılan yaralar nasıl sarılabilir?
Gebelik kaybı bir yas sürecidir
Gebelik kaybının bir yas süreci barındırdığını fark etmek ve bu süreçte ortaya çıkan hisleri bastırmayıp süreci deneyimlemeye izin vermek her ne kadar zor olsa da kişinin iyileşebilmesi için gereklidir. Kişinin sosyal çevresinin bu süreçte verdiği tepkiler de bireyin yas sürecini etkileyebilir. Kayıp sonrasında çevresindekiler tarafından duygularını ifade etmesinin ve bu konuyla ilgili konuşmasının engellendiği bir tutumla karşılaşan kişiler, yas sürecini sağlıklı bir şekilde tamamlayamayabilir. Bu yüzden yas sürecinden geçen anne ve baba adaylarının mümkün olduğunca yanında olmak ve onlara duyulduklarını ve yargılanmadan dinlenildiklerini hissettirmek çok önemlidir.
Gebelik kaybı sonrası neler hissedilebilir?
Gebelik kaybı, karmaşık birçok duyguyu hissetmenize sebep olabilir. Öfke, suçluluk, utanç, keder, umutsuzluk, yetersizlik, korku bunlardan birkaçı. Bu kaybı yaşadıysanız, birbiriyle çelişen duygulara sahip olmanız son derece olağandır, hissettiğiniz her duygu anlaşılır.
Kendinizi daha iyi hissetmek için neler yapabilirsiniz?
- Kendinize, duygularınıza izin vererek bu yası işlemeniz için zaman verin.
- Kaybınızın gerçekliğini kabul etmek için rahat ettiğiniz ölçüde bu konuda yakınlarınızla konuşmak ve deneyiminizi paylaşmak yararlı olabilir. Eğer çevrenizde sizi anladığını hissettiğiniz birisi yoksa, yardım almak için bir uzmana danışabilirsiniz. Bir uzman eşliğinde yas sürecinde hissettiklerinizi paylaşarak bu süreci daha sağlıklı atlatabilirsiniz.
- Bebeğinizi anmak için bir seremoni, iyileşme sürecinizde size yardımcı olabilir. Ritüeller ve seremoniler, birçok kişinin kayıplarını kabullenmelerine yardımcı olan güçlü araçlardır.
- Toplumun size yasınızı tutmanız için belirli bir zaman aralığı verdiğini ve bu zaman aralığı sonunda “normal”e dönmeniz gerektiği baskısını üzerinizde hissediyor olabilirsiniz. Bu baskıya uygun davranmak, yas sürecinde hissettiğiniz duyguların çözümlenmesini zorlaştırır. Bu nedenle ne kadar zamana ihtiyacınız varsa bu zamanı kullanın.
- Biraz daha iyi hissetmeye başladığınızda, size neşe veren ve hayatınıza anlam katan aktivitelere katılmaya çalışın. Bu, olumsuz duygularınızın azalmasına yardımcı olacaktır. Duygularınıza izin verip yas sürecinin çözümlenmesine olanak tanıdıkça giderek daha iyi hissetmeniz ve hayatınızdaki günlük işleyişe dönmeniz normal ve sağlıklı, bunu unutmayın.
Gebelik kaybı sonrası partner dinamiği
Unutulmaması gereken bir konu da partnerlerin kayıpla baş etme biçimlerinin birbirinden farklı olabileceğidir. Bir partner ne olduğu hakkında konuşmak isterken, diğer partner bu konuyu konuşmak istemeyip daha mesafeli olabilir. Unutmayın ki her ne kadar fiziksel süreçleri yaşamamış da olsa partneriniz de gelecek bebeğe duygusal bir bağlılık hissediyordu. Partnerinizle bu süreç hakkındaki duygularınızı paylaşmak ve onun hislerini dinlemek, hem ilişkiniz için hem de bu süreci beraber sağlıklı bir şekilde atlatabilmeniz için yararlı olacaktır. Partnerinizle bu konuyu konuşurken iletişim kurmakta zorluk yaşıyorsanız, sağlıklı iletişim kurabilmek ve partnerinizle birbirinizi destekleyebilmek için profesyonel psikolojik destek almak iyi bir seçim olabilir.
İleride anne ve baba adaylarının işlevselliğini ve günlük hayatlarını etkilememesi için bu yas sürecinin sağlıklı şekilde, duyguların bastırılmadan tamamlanması büyük önem taşır.
Gebelik kaybı yaşamış bir yakınıma nasıl destek olabilirim?
Kaybın büyüklüğü ve derinliği bunu deneyimlemeyen kişiler tarafından tam olarak anlaşılamayabilir.
Henüz doğmamış bile olsa, gebelik kaybı yaşamış anne adayları ailelerinin bir ferdini kaybetmiş gibi hissedip buna uyumlu şekilde tepki verebilir. Bu yüzden yapabileceğimiz en önemli ve kritik şeylerden biri, ebeveynleri iyi hissettirmek için olsa dahi üzülmemeleri yönünde bir baskıda bulunmamak. Bu süreci sağlıklı bir şekilde atlatabilmeleri için onları anladığımızı ve onlara hislerinin doğal olduğunu hissettirmemiz faydalı olacaktır. Her ne kadar iyi niyetli de olsa, kişiyi teselli etmek için kaybı küçülten veya önemsizleştiren söylemlerden kaçınmalıyız çünkü bu söylemler, ebeveynlere hislerinin değersiz olduğunu hissettirebilir. Ebeveynlerin ağlamaya, acılarını, kızgınlıklarını ve hayal kırıklıklarını ifade etmek için kendilerine güvenli bir alan oluşturulmasına ihtiyacı var. Kendilerini nasıl ifade etmek isterlerse istesinler, onlar için orada olduğumuzu belli edebiliriz.
Son olarak, bu yası yaşayan kişinin hazır olduğundan fazlasını anlatmasını istersek, kişi tekrar travmatize olabilir. Bu yüzden ebeveynlerin sınırlarına saygı duyup onların anlatmak istediği kadarını anlatmalarına izin vermeliyiz.
