“Kahvaltı günün en önemli öğünüdür.” konsepti nasıl ortaya çıktı? Bu görüşü hayatımıza katanlar 19. yüzyılda Kellogg’s kahvaltı gevreğinin yaratıcıları John Harvey Kellogg ve James Caleb Jackson’dır. Bu ikili kahvaltıyı atlamak istemeyenlere sabahları tüketebilecekleri “Granula” adındaki mısır gevreğini icat ettiler. Aynı zamanda vejeteryan olup vejeteryan gıdalar üretip pazarlamaktalardı.
Kellogg’sun ardından “Kahvaltı günün en önemli öğünüdür.” konsepti “Halkla İlişkilerin Babası” olarak anılan Edward Bernays tarafından kullanıldı. Amerika’da domuz pastırması ve yumurta kahvaltısını popülerleştirdi ve sabahları protein yemenin önemi konusunda halkı ikna etti. Edward Barneys 1920’lerde kadınların sigara içmeye başlaması için ünlü “Özgürlük Meşaleleri” kampanyasıyla da anılmaktadır.
İlginizi çekebilir: Doğru Beslenme Programı Nasıl Oluşturulur?
Krallar gibi kahvaltı yap, prensler gibi öğle yemeği ye ama akşam yemeğin bir yoksulunki gibi olsun.
Bu İngiliz atasözü hepimize tanıdık gelir. Çocukluğumuz boyunca, kahvaltıyı atlamadan evden çıkmamaya zorlayan ebeveynlerimizin ağzımıza tıkıştırdıkları ballar, reçeller ve balık yağları sayesinde okul başarımız ile bugünlere geldik.
Bilimsel araştırmalar, kahvaltının metabolizmayı hızlandırma, gün boyunca açlığı azaltma ve başka türlü alamayacağınız önemli besinleri sağlama ve konsantrasyona yardımcı olma faydalarını desteklemekte.
İlginçtir, bu fikir ortaya atılmadan önce kahvaltı önemli bir öğün değildi. Atalarımızın belirli kahvaltı yiyecekleri yoktu ve önceki gece akşam yemeğinden kalanlar ile yetinirlerdi. Çiftçi atalarımız da ufak porsiyonlu bir kahvaltı eder, çiftlik işleri sırasında uygun olduklarında daha büyük bir porsiyon yerlerdi. Kısaca 19. yüzyıldan önce “Kahvaltı günün en önemli öğünüdür.” görüşü pek de popüler değildi.
Birçok görüşe göre kahvaltıyı atlamak zaman içerisinde günlük alınan toplam kaloriyi azaltmaya yardımcı olabiliyor. Aralıklı oruç gibi diyetlerin de günümüzde popüler olup denenmesi ile erkenden kahvaltı yapılmadan da sağlıklı bir şekilde yaşanabildiği fikrini değerlendirmeye başladık.
Güncel araştırmalar ne diyor?
2014 yılında yapılan uzun süreli bir çalışmada, 309 obez yetişkin katılımcı kahvaltısız ve kahvaltı grubu olarak ikiye ayrıldı ve 16 hafta boyunca takip edildi. Sonucunda kahvaltının kilo vermeye çalışan yetişkinlerde kilo kaybı üzerinde fark edilebilir bir etkisi olmadığı bulundu.
2018’de İngiltere’den yapılan “Büyük Kahvaltı Çalışması” ile, sabah saat 11’den önce düzenli kahvaltı yapan ve kahvaltıyı atlayan bireyler 6 hafta boyunca takip edildi. Kahvaltı yapan grup, kahvaltıyı atlayana göre günlük olarak yaklaşık 500-700 kalori fazla alıyordu ve bu kalori farkı 6 haftada toplamda yaklaşık 20.000 ekstra kalori demekti. Herkes kaloriyi atlayan bireylerin zayıflamasını beklerken sonuç şaşırtıcıydı. Araştırma sonunda kahvaltı yapan ve atlayan bireyler arasında vücut yağları arasında hiçbir değişiklik kaydedilmedi. Peki ekstradan alınan 20.000 kalori nereye uçtu dersiniz? Vücudun sirkadiyen ritmi sayesinde enerji olarak harcanmıştı.
Kalori kaloridir, sadece alınan kalori değil ne zaman yediğimiz de kilo kaybında etkendir.
Kahvaltıda alınan kalori miktarı, akşam yemeğinde tüketilen aynı kalori miktarına oranla önemli ölçüde daha az yağlanmaya neden oluyor. Sirkadiyen ritimlerimiz nedeniyle, sabah kalorileri akşam kalorileri kadar yağlanma yaratmıyor.
Ayrıca araştırmalarda, sabah kahvaltı yapan bireylerin sabah saatlerinde daha aktif olduğu ve egzersiz yapabildiği gözlemlendi. Belki de kahvaltıyı atladığımızda vücudumuz daha az hareket etmek istiyor olabilir. Güncel araştırmalar ışığında kahvaltı, “günün en önemli öğünü” olmaya halen aday.
İlginizi çekebilir: Sirkadiyen Ritim: Doğru Zamanda Doğru Beslenme
Peki, kahvaltı atlanmalı mı atlanmamalı mı?
Bu sorunun cevabı sizinle ilgili iki önemli noktaya bağlı.
Kahvaltınızın kalitesi
Kahvaltıda tükettiğiniz besinlerin besleyici değeri önemlidir. Örneğin yağlı poğaçaya kıyasla meyveli yulafın besin kalitesi, vücutta sindirim açısından çok farklıdır. Vaktim yok diye kahvaltıda yağlı poğaça yemeyi tercih edecekseniz kahvaltıyı atlamayı seçebilirsiniz.
Vücudunuzun neye ihtiyaç duyduğu
Kahvaltı yapmayı sevmiyor ve atladığınızda kendinizi daha iyi ve enerjik hissediyorsanız, üstelik kahvaltı etmemek gün içinde daha az atıştırmalık yapmanızı sağlıyor ise kendinizi kahvaltı yapmaya hiç zorlamayın.
Öte yandan, kahvaltı öğününü seviyor, kilo ve iştahınızı kontrol etmenize yardımcı olduğunu düşünüyorsanız kahvaltıyı atlamak için hiçbir nedeniniz yok. Sağlıklı tercihler ile kahvaltının keyfini gönül rahatlığı ile çıkartabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Sağlıklı ve Doyurucu Kahvaltı: Chialı Yulaf Ezmesi Tarifi
Fotoğraf: Designed by Freepik
Kaynak:
Emily J Dhurandhar, John Dawson, Amy Alcorn, Lesli H Larsen, Elizabeth A Thomas, Michelle Cardel, Ashley C Bourland, Arne Astrup, Marie-Pierre St-Onge, James O Hill, Caroline M Apovian, James M Shikany, David B Allison, The effectiveness of breakfast recommendations on weight loss: a randomized controlled trial, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 100, Issue 2, August 2014, Pages 507- 513, https://doi.org/10.3945/ajcn.114.089573
Jakubowicz D, Barnea M, Wainstein J, Froy O. High caloric intake at breakfast vs. dinner differentially influences weight loss of overweight and obese women. Obesity (Silver Spring). 2013;21(12):2504-12.
Ruddick-collins LC, Johnston JD, Morgan PJ, Johnstone AM. The Big Breakfast Study: Chrono-nutrition influence on energy expenditure and bodyweight. Nutr Bull. 2018;43(2):174-183.
