Eğer bugünlerde etrafınızda daha fazla gökkuşağı bayrağı ve rengarenk giyinmiş insanlar görüyorsanız merak etmeyin, hayal görmüyorsunuz! Onur Haftası’na hoş geldiniz!
Onur Haftası, dünyadaki LGBT topluluklarının bir araya geldiği ve kendileri olma özgürlüğünü kutladıkları haftadır. Bu kutlamalar sadece parlak renklerden ve iyi zaman geçirmekten ibaret değil. Topluluklar, bu kutlamalarda bir insanların önyargılarının üstesinden gelmek için on yıllardır içinde bulundukları mücadelenin zorlu tarihine işaret eder.
Onur Haftası’nın bu tarihte kutlanması, 1969 yılındaki Stonewall ayaklanmasına gösterilen saygıdan kaynaklanır. Bazı şehirlerde kutlamalar yılın farklı zamanlarında gerçekleşse de, genel olarak Haziran ayı Onur Ayı – Pride Month olarak kutlanmaktadır.
Onur Haftası’nı kimler kutluyor?
Onur Haftası etkinlikleri, cinsel kimlikleri ana akımın dışında kalıyor gibi hisseden kişiler tarafından kutlanır. Günümüzde pek çok heteroseksüel kişi de bu kutlamaları desteklemektedir.
LGBT kısaltması lezbiyen, gay, biseksüel ve transseksüel anlamına gelir. Bu terim kimi zaman LGBTQ+ ya da LGBTQIA şeklinde de uzatılır. Uzatma harflerinin tanımladığı kelimeler ise queer, interseks ve aseksüeldir. Queer, heteroseksüel olmayan herkes için kullanılan genel bir terimdir. İnterseks, cinsiyeti genetik, hormonal veya biyolojik farklılıklar nedeniyle açıkça tanımlanmamış kişileri ifade etmek için kullanılır. Aseksüel ise cinsel çekim yaşamayan kişileri tanımlar.
Nasıl başladı?
28 Haziran 1969’un ilk saatlerinde polis New York’taki gay barı Stonewall Inn’e baskın düzenledi ve içerideki kişileri dışarı çekmeye başladı. Patronlar tutuklamaya direndi, artan kalabalık polislere şişe ve madeni para fırlatınca gerilim hızla yükseldi. Bu gerilim, New York’taki eşcinsel toplumun yıllarca süren tacizden ne kadar bıktığını gösteriyordu. 3 gün boyunca süren bir ayaklanma başladı; Eşcinsel Kurtuluş Cephesi ve Eşcinsel Aktivist İttifakı gibi hareketler ortaya çıktı. Üyeler protestolar düzenledi, siyasi liderlerle buluştu. Stonewall isyanından sonra ülkenin ilk Onur yürüyüşü başladı. Bugün hala popüler bir gece kulübü olan Stonewall Inn’in çevresi, ulusal bir anıt olarak belirlendi.
Onur ismi nereden geliyor?
İsim, Stonewall ayaklanmasının yıldönümünü anmak için ilk Onur yürüyüşünü organize eden “Onurun Annesi” (Mother of Pride) lakaplı biseksüel New York aktivisti Brenda Howard’dan geliyor.
Nasıl kutlanır?
Yürüyüşler ve etkinlikler her yıl dünya genelinde pek çok ülkede kutlanıyor; şenlikler, spor etkinlikleri, film festivalleri ve müzikal tiyatro gösterileri düzenleniyor.
Gökkuşağı bayrağının kökeni nedir?
1978’de sanatçı Gilbert Baker, ABD’nin ilk eşcinsel politikacısı Harvey Milk tarafından, yaklaşan Onur etkinlikleri için bir bayrak yaratmakla görevlendirildi. Ünlü bir eşcinsel hakları aktivisti olan Baker, eşcinsel topluluğu yansıtmak için gökkuşağından ilham aldı.
Harvey Milk’in ilginç hayat hikayesini öğrenmek için Sean Penn’in başrolünü oynadığı Milk filmini izleyebilirsiniz.
LGBT topluluklarına dahil değilim, yine de Onur Haftası etkinliklerine katılabilir miyim?
Elbette! Onur Haftası etkinlikleri bugün heteroseksüel insanlar tarafından da büyük bir ilgiyle karşılanıyor. Bu etkinlikler; öğrenmek, dinlemek ve destek olmak için harika bir fırsat!
