Para ile iyi bir ilişki içinde olmak ya da parayı iyi yönetmek yalnızca ödenmesi gereken faturaları ödeyebilmek anlamına gelmiyor. Paranızı nasıl yöneteceğinizi öğrenmek ve bütçe planlaması yapabilmek günlük harcamalarınızı yaparken daha stressiz ve keyifli olmanızı da sağlar. Bütçe planlaması yapabilmenizi ve para ile olan ilişkinizi pozitif yönde ilerletebilmenizi sağlayacak bazı ipuçlarını sizin için araştırdık.
İyi finansal becerilere sahip olduğunuzda ve paranızı kendinize en uygun şekilde yönetebildiğinizde hayat kalitenizin de bundan direkt olarak etkilendiğini gözlemleyebilirsiniz. Yeterince geliriniz olduğu halde paranızın nereye gittiğini, nasıl bittiğini bilmiyorsanız ya da paranızı nasıl harcayacağınız konusunda stres yaşıyorsanız finansal becerilerinizi gözden geçirmeniz faydalı olabilir. Bütçe planlaması yapmadıkça ve paranızı nasıl, nereye, ne kadar harcayacağınızı bilmedikçe çok paraya sahip olmak para ile iyi bir ilişkiye sahip olmak için yeterli olmaz. Çoğu zaman bu kavram kısıtlamalar ya da zor hesaplamalar ile ilişkilendirilebiliyor. Oysa, basit birkaç yöntem ile bütçe planı yapmak aşırı para harcamayı önler, para biriktirmenizi sağlar ve stresi azaltır.
Bütçe planlaması nedir?
Alternatif bir isim olarak harcama planı olarak da bilinen bütçe planlaması gelir ve giderleri hesaplayarak oluşturulan bir plan olarak tanımlanabilir. Bütçe planlaması yapmak birçok anlamda olumlu sonuçlar elde etmenizi sağlar.
Fazla harcamayı önler
Bütçe planına sahip olmamak ve nereye ne kadar para harcadığınızı bilmemek gelirden fazla gidere sebep olabilir. Bu durum uzun vadede borçlarla ve kayıplarla sonuçlanabilir.
Hedeflere ulaşmayı sağlar
Birikim yapmak ya da harcamaları planlamak, hobiler, tatiller ya da yeni girişimler için gerekli olan paraya sahip olmaya ve bu hedeflerin gerçekleşmesine olanak sağlar.
Kontrolü sağlar
Bütçe yapmak harcamalarınız, paranız ve dolaylı olarak hayatınız üzerinde kontrol sahibi olmanızı sağlar. Neyi nasıl yaptığınızı, ne zaman değişime ihtiyacınız olduğunu ve hangi aksiyonu almanız gerektiğini kontrol edebilirsiniz.
Bütçe planı nasıl yapılır?
Bütçe planlaması yapmanın birçok farklı yolu var. Kişisel tercihlerinizi göz önünde bulundurarak kendinize en uygun bütçe planını seçebilirsiniz.
50/30/20 sistemi
Oldukça yaygın olarak kullanılan bu bütçeleme sistemi bütçeyi üç kategoriye bölüyor. Gelirin %50’si ihtiyaçlara, %30’u isteklere ve ekstralara, %20’si ise birikime ya da kalan borçlara ayrılıyor.
80/20 sistemi
İhtiyaç ve isteklerinizi ayırmakta zorluk yaşıyorsanız ve paranızın hangi kısımını ihtiyaçlarınıza hangi kısmını isteklerinize ayıracağınızı bilemiyorsanız bu sistemi kullanabilirsiniz. 80/20 sistemine göre gelirin %20’si birikim için ayrılırken %80’ini aylık harcamalara ayrılıyor. 80/20 oranı başlangıç için örnek oluştursa da dilerseniz bu oranı 70/30 ya da 60/40 şeklinde de planlayabilirsiniz.
Zarf bütçeleme
Zarf bütçeleme yöntemi hayatın hangi alanında ne kadar para harcanacağına karar verdikten sonra belirlenen miktarı zarflara koyarak oluşturuluyor. Bir kategori için belirlenen zarfta para bittiğinde ise bir sonra ki aya ya da yıla kadar o kategori için başka para harcanmıyor.
Sıfır temelli bütçeleme
Sıfır bazlı bütçeleme sistemi, gelir ve gideri eşitleyerek her ay sıfırdan başlamayı gerektiriyor. İhtiyaçlarınız, borçlarınız ya da yatırımlarınız için her gider planlanıyor, gelirin tamamını daha en başından bölüştürülerek ay sonunda sıfıra ulaşılıyor. Dolayısıyla, her ay sıfırdan yeni bir bütçe planlaması yapılıyor. Bu sayede bir ay hobilerinize daha çok para harcarken diğer ay yatırımlarınıza daha çok para harcayabiliyorsunuz.
