Her birimiz nasıl romantik ilişkiler yaşayacağımızı seçme hakkı konusunda özgürüz. Modern yaşamın en “daimi” kurallarından biri olarak görülse de tek eşlilik aslında sahip olduğumuz birçok tercihden sadece bir tanesi. Yakın zamanda gittikçe daha da yaygınlaşan poliamori tek eşliliğin onlar için en uygun ilişki biçimi olmadığını düşünen herkese yepyeni bir alternatif sunuyor. Nitekim konu çok eşliliğe gelince hala toplumumuzda ciddi ön yargılar ve bilgi eksiklikleri bulunuyor. Hepimiz aşkı, çekimi ve tutkuyu başka şekilde yaşayabiliyor, hayattan başka şeyler dileyebiliyoruz. Belki kendimizi keşfetmek, belki partnerimizle empati kurmak, belki de çevremizdeki insanları daha iyi anlamak için yapabileceğimiz en iyi şey seçmekte özgür olduğumuz tüm opsiyonları öğrenmekten geçiyor. Sizin için poliamori nedir ve neden günümüz flört sahnesinde bu kadar yaygınlaşıyor sorularını cevapladık!
Poliamori nedir?
En basit haliyle aynı anda birden fazla romantik ilişkiye sahip olmaya poliamori deniyor. Poliamoride tüm tarafların birbirinden haberdar olması gerekiyor ve herkes istekli şekilde bu romantik dinamiğe katılıyor. Bu nedenle poliamoriye aynı zamanda etik çok eşlilik de deniyor. Etimolojik olarak da Latinceden çoklu sevgi olarak çevrilebiliyor.
Poligami yani birden fazla kişiyle evlenmek Türkiye dahil çoğu ülkede yasa dışıyken poliamori sadece romantik ilişkiler üzerinden ilerliyor. Poligamiye göre daha kapsayıcı, toplumsal cinsiyet kurallarından uzakta ve gitgide daha çok kişi tarafından tercih edilen yeni bir ilişki terimi olarak karşımıza çıkıyor.
Poliamori nasıl olur?
Tüm romantik ilişkiler birbirinden farklı olduğu gibi poliamorik ilişkiler de çok çeşitli sınırlar ve anlaşmalar içerebiliyor. Örneğin var olan tek eşli bir ilişki partnerlerin isteği üzerine “açılabiliyor” ve taraflar başka kişilerle de görüşmeye ve ilişki kurmaya başlayabiliyor. Bu değişimin temelinde de çoğu zaman İngilizce’de “compersion” olarak adlandırılan bir duygu bulunuyor. Bir kişinin, partneri bir başka kişiyle mutlu ve tatmin edici ilişki içerisindeyken bu durumdan mutluluk ve heyecan duymasına compersion deniyor.
Bir başka örneği ise kurulan ilişkilerin bir tür öncelik sırasına oturtulması ile yapılıyor. Beraber yaşanan partner ile ilişki ilk öncelik olurken yine taraflar karşılıklı anlaşma ile başka kişilerle ikincil ilişkiler kurmaya başlayabiliyor. Nitekim bu durumda yeni tanışılan kişilerin mutlaka bu öncelik durumundan haberdar edilmesi gerekiyor.
Tam aksine tüm ilişkilerin aynı öncelik, zaman ve ilgi seviyesinde tutulmasına ise hiyerarşik olmayan poliamori deniyor. Bu dinamikte kimse kimsenin üzerine koyulmuyor veya öncelik verilmiyor. Bu tip poliamoride çoğu zaman ilişki içerisinde olan kişiler bir arada yaşamıyor.
Poliamorik bir ilişkide olan kişilerin birbirlerinin partnerlerini tanımasına gerek bulunmuyor. Ancak ilişkinin türüne göre partnerlerin partnerleri hatta onların partnerleri de tanışabiliyor. İngilizce’de Polycule adı verilen insan kümeleri de bu şekilde oluşuyor. Birbirleriyle direkt veya dolaylı yoldan romantik yollarla bağlı olan kişiler “polikül”ler oluşturuyor.
Poliamori ve açık ilişki arasındaki farklar neler?
Poliamori ve açık ilişkiyi birbirinden ayıran temel unsur romantik bağlar oluyor. Açık ilişkide partnerler, kendi belirleyecekleri sınırlar dahilinde, başka kişilerle sadece cinsel anlamda ilişkiye girebiliyor. Duygusal olarak bağlı oldukları tek bir kişi yani kendi partnerleri oluyor. Poliamoride ise taraflar eşit veya önceliklendirilmiş şekilde birden fazla kişiyle romantik ve/veya cinsel ilişki kurabiliyor. Kısacası poliamori birden fazla ilişkiye sahip olmak demekken açık ilişkide tek bir “romantik” ilişki ama birden fazla seks partneri bulunuyor.
Sizin için poliamori uygun olabilir mi?
Poliamorinin toksik bir ilişki oluşturduğuna dair tüm ön yargılara karşı eğer ilişki içerisindeki tüm taraflar bu konuda istekli ve rızalı ise çok besleyici, öğretici, güzel bir ilişki dinamiği de ortaya çıkabiliyor. Her konuda olduğu gibi poliamoride de esas olan unsurlar transparanlık, karşılıklı anlaşma, güven ve birbirinin duygularına, düşüncelerine ve sınırlarına karşı saygı göstermek oluyor. Taraflar her an bu ilişkiden ayrılmak veya ilişkilerini tek eşli hale çevirmek konusunda özgür oluyor.
Aşağıdaki duygu ve düşüncelere sahipseniz poliamori sizin için de uygun bir ilişki modeli olabilir:
- Aynı anda birden fazla kişiye romantik hisler duyuyorsunuz.
- Tek kişi ile ilişki içinde olmak size fazla boğucu ve kısıtlayıcı geliyor.
- Eğer birden fazla partneriniz olursa her birine saygı, açık iletişim, sorumluluk, sevgi ve dürüstlük ile yaklaşabileceğinize inanıyorsunuz.
- Partnerinizin başka insanlarla romantik ve cinsel ilişkiye girmesinden herhangi bir rahatsızlık duymuyorsunuz.
- Aynı anda birçok romantik ilişki sürdürmek size heyecan ve mutluluk verici geliyor. Bunun için ekstra zaman ve emek harcamaya hazırsınız.
- Kendi duygu, düşünce, istek ve sınırlarınızı karşınızdaki kişilere dürüstçe ve açıkça söyleyebiliyorsunuz.
