Polikistik Over Sendromu (PCOS), günümüzde kadınları etkileyen en yaygın hormonal dengesizliklerden biri. Üreme çağındaki 5 milyondan fazla kadının PCOS’tan etkilendiği tahmin ediliyor. Genellikle insülin direnci ve obezite gibi diğer endokrin hastalıklar ile birlikte görülüyor. Yaygın PCOS semptomları arasında düzensiz adet görme veya hiç adet görememe durumu, kilo alımı veya kilo vermede sorun, akne, yüksek erkek hormon seviyeleri (özellikle testosteron), aşırı kıllanma, erkek tipi kellik veya saç seyrelmesi görülür. PCOS’da bozulmuş glikoz (şeker) toleransı, insülin direnci ve Tip 2 diyabet riskinin arttığı biliniyor. Dolayısıyla insülin direncinin altında yatan kök sebepleri iyileştirmek, PCOS semptomlarını da tedavi etmeye yardımcı oluyor.
Adım 1: Beslenme düzeninde değişiklik
Aralıklı oruç sistemine adım adım geçmek insülin direnci tedavisini destekleyecektir. Sabah uyandıktan sonra ilk öğünü acıkınca yemek, akşam yemeğinden sonra ise kalori içeren yiyecek ve içecekleri tüketmemek süreci destekleyecektir. İlk etapta insülini yükselttiğini bildiğimiz şekerli gıdalar, fazla meyve tüketimi, glisemik indeksi yüksek olan unlu mamüller, patates, mısır, ekmek, pirinç gibi gıdaları da kontrollü tüketmek gerekir.
Aralıklı oruç sürecini kolaylaştırmak için, açlık süreçlerinde, zeytin yaprağı çayı veya Hindistan cevizi yağı eklenmiş kahve tüketebilirsiniz. Ek olarak inek sütü ürünlerine karşı kontrollü olmak da süreci olumlu yönde destekleyecektir. Süt ürünleri içerisindeki kazein, İGF dediğimiz insüline benzer büyüme faktörünü tetikleyerek sık tüketimi ile süreci olumsuz etkileyebilir.
Adım 2: Enflamasyonu iyileştirmek
Altta yatan enflamasyonu iyileştirmek için bağırsaklarımızın sağlıklı durumda olması önemlidir. Yapılan çalışmalar bağırsak sağlığının PCOS gelişim riskini düşürdüğü, hastalığın seyrini ve yönetimini olumlu yönde etkilediği yönündedir. Yine bir başka çalışmada, PCOS’lu kadınların bağırsaklarındaki faydalı bakteri çeşitliliğinin daha az olduğu yani zararlı-faydalı bakteriler arasında bir dengesizlik söz konusu olduğu biliniyor.
Bu dengesizlik androjen hormonların yükselmesine, insülin direncine, kronik enflamasyona ve artan kiloya neden oluyor. Enflamasyonun kaynağını bulmak tedavinin önemli bir adımını oluşturur. Bunun için öncelikle anti-enflamatuar yani doğal olarak iltihap önleyici gıdaları düzenli tüketmek, bağırsaklarınızı onarmak, toksik yükünüzü azaltmak, enfeksiyonlarınızı iyileştirmek ve stresinizi azaltmak dahil olmak üzere diyetinizi ve yaşam tarzınızı değiştirmeniz gerekiyor.
Anti-enflamatuar gıdaların arasında mevsiminde renkli sebzeler, özellikle mor-kırmızı meyveler, otla beslenmiş ve merada yetiştirilmiş etler, doğal olarak yakalanmış balıklar, sert kabuklu yemişler ve tohumlar (chia, keten, kenevir, badem ve ceviz gibi), evde fermente edilmiş probiyotik değeri yüksek turşu, sirke ve rafine edilmemiş yağlar yer alır (Hindistan cevizi yağı, zeytinyağı ve avokado gibi).
Yine bağırsak mikrobiyotanızı onarmak için prebiyotik bir lif olan inulinden destek alınabilir. Günlük alınan inulin faydalı bakterilerin sayısını arttırmayı sağlayarak enflamasyonu iyileştirmeye yardımcı olur; PCOS semptomlarını iyileştirir ve hafifletir. Inulinden zengin gıdalar arasında kuşkonmaz, soğan, sarımsak, pırasa, hindiba, muz ve enginar bulunur.
Adım 3: Stres seviyesini azaltmak
Son olarak insülin hormonu ve sağlık ile direkt ilişkili olan stres seviyesi, uyku düzeni ve hareket düzeyimizi iyileştirmek tedavinin olmazsa olmazıdır. Bunun için nefes egzersizleri, meditasyon, hobiler, doğada yürüyüş, dans etmek gibi aktivitelerden kendinize uygun olanı seçerek yaşam tarzı değişikliği ile PCOS’un tedavisi mümkün olabilir.
