Soğuyan havalara uygun mod yükselten, bağışıklık kuvvetlendiren beslenme önerilerini Uzman Diyetisyen Güneş Aksüs’e sorduk.
Hipokrat’ın 2500 sene önce keşfettiği “Besinler ilacınız, ilacınız besinleriniz olsun!”öğretisine modern çağın beslenme ve yaşam düzeninde nasıl yer vermeli?
2500 yıl önceki bu kural, 2500 yıl sonra da geçerliliğini koruyacak olan nadir kurallardan biri aslında. Çünkü bedenimiz mükemmel bir oranda tasarlanmış durumda. Her ayrıntı o kadar özel ki baştan aşağı bir mucize olarak kabul edilebilir. Ama bu mükemmel insan vücuduna iyi bakmak ve onu korumak için tükettiğimiz her besine dikkat etmemiz gerekiyor. Çünkü bazı besinler bedenimize iyi gelerek onu iyileştirip korurken bazıları onu yoruyor, yaşlandırıyor ve hatta hasta ediyor.
Elbette sadece tükettiğimiz besinler değil, yaşam şeklimiz de bedenimizi etkiliyor. Ancak bu konuda ilk sırada yediğimiz besinler yerini alıyor. Biz bugün hala bunu öğrenmeye ve öğretmeye çalışıyoruz. Toplumun profili değişti; eskiden tarlada çalışanların yerini masa başında çalışanları, bahçede odun kıranların yerini de plazada güneş bile görmeden yaşayanlar aldı. Bu yüzden tükettiklerimiz ve porsiyonlarımız da buna göre şekillenmeli ve değişmeli.
Özellikle kış mevsimine girerken, havaların erken kararması ve soğuması bağışıklığın zayıflamasına, ruh halinin de değişken olmasına sebep oluyor. Bu durumun üstesinden doğru beslenme ile gelmek mümkün mü?
Evet, haklısınız. Yazın güneşin verdiği enerji ile eve bile girmek istemiyoruz. Çok daha fazla hareket ediyor, daha fazla su içiyor daha fazla sebze tüketiyoruz! Yaz aylarında daha sağlıklı ve mutlu olduğumuzu söyleyebilirim. Ama kış mevsiminin de ayrı bir güzelliği var. Bedenimizi kışa hazırlamak, ona kış aylarında ihtiyacı olanı vermek ve onu mutlu etmek mümkün.
Kış modunu yükselten beslenme önerileri:
- Ara öğünlerde kuru meyve ve yemişleri birlikte tüketmek iyi bir fikir. Kayısı, ceviz, fındık ve kuru erik gibi birliktelikler modunuzu yükseltmeye yardımcı olur.
- Gün içinde tükettiğiniz ekmekleri tam buğday makarna veya bulgur ile değiştirmek sizi mutlu edebilir.
- Günde 2 fincan yeşil çay içmeyi tercih edebilirsiniz.
- Su tüketimi azaldığında enerjiniz düşük olur. Halsiz ve yorgun hissediyorsanız önce günde en az 10 bardak su içiyor musunuz bunu kontrol etmelisiniz.
- Günde 2 fincan sütlü kahve de size iyi gelir, bol tarçın ekleyerek sütlü kahvenizi bir ara öğün haline getirebilirsiniz.
- Her gün 1 yumurta yemek enerjinizi yükseltir, sabah haşlanmış yumurta veya omlet ile güzel bir kahvaltı yapmayı alışkanlık haline getirebilirsiniz.
- Mutlaka kan tahlili yaptırarak D vitamini ile B12 vitaminini seviyelerinizi kontrol ettirmelisiniz. Seviyelerde eksik varsa uzman desteği ile mutlaka vitamin takviyesi almayı düşünebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Sağlıklı Beslenme: Beslenme Uzmanlarının Her Gün Yediği 6 Besin
Neden probiyotikleri beslenmenin bir parçası haline getirmeli?
Aslında son yıllarda yapılan çalışmalar gösteriyor ki vücudumuzu bağırsaklarımızdaki probiyotikler yönetiyor. Hastalıklarla oldukça fazla ilişkileri var ve bizi koruyarak, güçlendirerek ruh halimize bile katkıda bulunuyorlar.
Probiyotik beslenmeyle her gün 1 veya 2 kase yoğurt ve haftada 2 veya 3 kez çok tuzlu olmayan turşu, birer bardak kefir gibi destekler alsak da ilave probiyotik takviyesi almamız gerekiyor. Her probiyotik aynı değil, ama biri diğerinden daha iyidir demek yanlış olur. Faydası kanıtlanmış ve bağırsağa kadar ulaşabilen iyi probiyotikleri seçmenizde fayda var.
Kış mevsiminde, vücudun en çok ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller hangileri?
Her dönem her vitamin ve minerale belli bir oranda ihtiyacımız var. Yaz aylarında da çok önemliler fakat kış aylarında hastalık riski arttığı için C vitamini ve D vitamininden daha fazla yararlanmamız gerekiyor.
Son olarak kış mevsiminde daha fazla tatlı yeme isteği duyuluyor, bizimle sağlıklı bir tatlı tarifi paylaşabilir misiniz?
Tabii. Birkaç tarif geliyor hemen aklıma ama ben bunlardan en çok şekersiz badem ezmesi ile yaptığım tarifi seviyorum. Evde 3 minik kavanoz badem ezmesi vardı, ben bu tarifi 3 kavanoz ile yaptım ama 1 kavanoz ile de deneyebilirsiniz.
Badem ezmesi topları
Malzemeler
- 1 adet yumurta
- 2 paket vanilya
- 1 paket kabartma tozu
- 1 su bardak tam buğday unu
- 3 kavanoz badem ezmesi
Hazırlanışı
Tüm malzemeleri karıştırıp 180 derecede fırında 10-15 dakika kadar pişirin. Afiyet olsun!
Güneş Aksüs
Güneş Aksüs, Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden mezun oldu. Üniversite eğitiminin ardından İzmir’de özel bir Estetik Merkezi’nde kilo yönetimi birimini kurdu. Aksüs, 2006-2011 tarihleri arasında İstanbul’da Yaşasın Hayat Kliniği’nde metabolik sendrom, diyabet, insülin direnci, polikistik over sendromu (PCOS) ve kilo kontrolü üzerine yoğunlaşarak çalışmalarını sürdürdü.
Çeşitli dergilerde kilo kontrolü ile ilgili yazıları yayımlandı ve kitapları çıktı. 2011 yılında eşi ve meslektaşı Dyt. Seren Aksüs ile Diyetaktif’i kurdu. Burada bireysel (çeşitli yaş grupları, hamile, obezite, diyabet, metabolik sendrom, insulin direnci, polikistik over sendrom (PCOS)) ve kurumsal beslenme danışmanlığı üzerine çalışmalarını sürdürüyor.
