Tibetlilerle geçirdiğim aylarda, Tibet Budizmi ile ilgili eğitimler sırasında öğrencilerin spiritüel öğretmenini seçerken aramaları gereken özelliklerle ilgili çok değerli bazı bilgiler öğrendim. Teorik bir bilgi ya da bir yetenek öğreniyorsanız ve bunu öğrendiğiniz kişiyle ilişkiniz kısa sürecekse bu tür listelere ihtiyaç duymayabilirsiniz tabii.
Ancak spiritüel bir öğretide ilerlemek istiyorsanız yolculuğunuz hem uzun sürecek – belki ömür boyu – hem de konunun derinliğinin gerektirdiği üzere, “usta”, “öğretmen” ya da “guru” diye de tabir edebileceğiniz bir yol göstericiye ihtiyaç duyacaksınız.
Guru: Öğreten ve yol gösteren
Günümüzde spiritüel konulara ilginin artması ile çok çeşitli kaynak, uygulama, felsefe ve öğreti de gündeme geliyor. Herkes kendine hitap eden, ilgi duyduğu bir ya da birkaç alanda yoğunlaşıyor. Zaman geçtikçe kitaplar ya da ev pratikleri yetmemeye başladığında kişiler ilgi duydukları konularda uzmanlaşmış yol göstericilere ihtiyaç duyuyorlar. Bugün bu yol göstericiler öğretmen, eğitmen, danışman, koç, usta, guru gibi farklı isimlerle çağrılsa da temelde yaptıkları şey öğretmek ve yol göstermek.
Bu tür uzun soluklu bir yolculukta ise öğretmen ve öğrenci ilişkisinin temellerinin sağlam olması, öğrencinin bu yolculukla güvenle ve verimli bir şekilde ilerlemesi açısından önemli ve gerekli.
Tibetliler konunun önemini fark etmiş ve yüzlerce yıl önce öğrencilere bu seçimde yardımcı olması için bir liste oluşturmuşlar. Tibet’te gelenek, bir öğrencinin, öğretmenini seçmeden önce onu 12 yıl boyunca takip etmesiymiş. Modern dünyada her şey müthiş bir hızla ilerlerken 12 yıl beklemek ister misiniz bilemiyorum. Ama en azından bir öğretide ilerlemek istiyor ve bir yol göstericiye ihtiyaç duyuyorsanız Tibetlilerin listesine bir göz atmak isteyebilirsiniz.
Tibet Budizmine göre spiritüel öğretmenin 10 özelliği
1. Etik bir yaşam
2. Sakin bir zihin
3. Egosuzluk ve bilgelik
4. Öğretilen konuda öğrenciden daha fazla bilgiye sahip olmak
5. Öğretmek için enerjisi yüksek ve hevesli olmak
6. Öğretilen konuda derin bilgi, kaynak ve örneklere sahip olmak
7. Gerçeğin doğasını anlamış olmak*
8. Öğretme konusunda yetenekli olmak
9. Şefkatli ve hoşgörülü olmak
10. Sabırlı olmak
* Tibet Budizmi’nde “emptiness” kavramı varoluşun doğasını açıklar. Bunu bazen gerçeğin doğası (nature of reality) olarak da ifade ederler.
Tibetliler bu 10 özelliğin hepsinin bir öğretmende bulunması gerektiğini düşünüyor. Ancak bulunulan şartlara göre, ilk üç özellik bir öğretmen adayında varsa öğretmen öğrenci ilişkisinin başlayabileceğini de belirtiyorlar.
