En sık görülen enfeksiyon türlerinden HPV hakkında Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı Dr. Hazal Albayrak Uçak ile konuştuk. HPV nedir ve nasıl önlenir röportajımızda!
HPV nedir, türleri nelerdir?
Human Papilloma Virus (HPV) sıklıkla genital enfeksiyonlarla ilişkilendirilen bulaşıcı bir virüs türüdür. Bu virüsün 100’den fazla farklı çeşidi mevcut olup, yapılan bilimsel çalışmalar cinsel olarak aktif olan kadınların %80’ine yakınının hayatlarının bir döneminde HPV ile karşılaşabildiğini göstermektedir. Ancak ne yazık ki bulaşı bu kadar kolay ve yaygın olan bu virüsün belirtisiz seyredip kendiliğinden iyileşen veya genital siğile yol açan zararsız türlerinin yanı sıra rahim ağzı kanserine yol açan kötü huylu türleri de mevcuttur.
HPV tarama testi neden önemlidir ve ne sıklıkla yapılmalıdır?
Çoğu zaman belirti vermeden vücutta bulanabildiğinden, tanı konulabilmesi için belirli aralıklarla serviks pap-smear tarama testinin yapılmasını tavsiye etmekteyiz. Kadınların genelinde HPV enfeksiyonunun iki yıl içerisinde kendiliğinden vücuttan atılması beklenir. Ancak bir kısmında virüs vücutta var olmaya devam ederek, genital bölge hücrelerinde kalıcı etkiler bırakabilir, bu da kanser gelişimine yol açabilir.
HPV yaygın bir enfeksiyon türü mü? Önlenmesi için ne gibi tedbirlerin alınması gerekiyor?
Rahim ağzı kanseri tüm dünyada kadınlar arasında en sık görülen ve ölüme yol açan kanserler arasında yer almaktadır. Genetik ve biyolojik faktörlerin yanı sıra HPV enfeksiyonunun kanser gelişimine yol açtığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Her yıl binlerce kadın, HPV aşısına erişemediği için serviks kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Rahim ağzı kanseri HPV aşısı ile önlenebilmektedir. Bir başka deyişle HPV aşısı, serviks kanserinden korunma aşıdır!
HPV aşıları nelerdir? Kaç doz uygulanmaları gerekir?
Covid-19 pandemisinde ödenen ağır bedeller, bizlere bulaşıcı hastalıklara karşı korunmada aşıların önemini bir kez daha hatırlatmıştır. Ülkemizde şu an HPV’den korunmaya yönelik iki farklı aşı bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi kanser gelişimi açısından yüksek riskli olan 2 HPV türünü, diğeri ise 4 HPV türünü içermektedir. Amerika ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde 9 HPV türünü içeren aşılar da kullanımdadır. Yakın gelecekte bu aşının da ülkemizde kullanılmaya başlanmasını umut etmekteyiz. İçeriklerinden bağımsız olarak bu aşıların her biri toplamda 3 doz olarak uygulanmaktadır.
HPV aşıları kimlere yapılmalıdır? Erkekler de HPV taraması yaptırmalı mıdır?
HPV aşısı 9-45 yaş aralığındaki bireylere güvenle uygulanabilir. Yapılan bilimsel çalışmalar HPV ile hiç karşılaşmadan önce, mümkünse ilk cinsel ilişkiden önce ve erken yaşlarda yapılan aşılamanın en yüksek oranda koruyuculuk geliştirdiğini göstermektedir. Buradan yola çıkarak erken ergenlik dönemi HPV aşılaması için en ideal dönemdir. Gelişmiş ülkelerde HPV aşısı rutin aşılama programları içinde yer almaktadır. Daha önce genital siğil geçirmiş olmak veya cinsel aktif olup olmamak aşıya engel bir durum olmayıp, aksine gelecekte karşılaşılabilecek olası riskli durumlardan korunmak adına önem arz etmektedir. Üstelik rahim ağzının yanı sıra anal bölgede ve peniste de siğil ve kanserlere yol açabileceğinden bu aşı sadece kadınlar için değil erkekler için de önerilmektedir.
