Bir durum karşısında yeterince bilgi sahibi olmadığımızda varsayımlara başvurabiliriz. Ancak varsayımlar, durumun gerçekliğini yansıtmamakla birlikte bizi tamamen yanlış bir yola da sürükleyebilir ya da algımızı toksik bir yöne çekebilir. Boşlukları kendimiz doldurmaya çalıştığımızda, karşı tarafın söz hakkını elinden almış oluruz ve bu durum sağlıksız iletişimle gelen mutsuz ilişkilere zemin hazırlar. İşte varsayımda bulunmanın zararları!
İlginizi çekebilir: Yorgun Hissetmemize Neden Olan Enerji Kaçakları
Varsayım nasıl başlar ve gelişir?
Varsayım kişinin kendi çıkarımlarıyla, geçmişe dair deneyimleri veya etrafından gördükleriyle karşısındaki olayı yorumlamasıyla başlar. Varsayımların aktif olmaya başladığı yerde “boşluklar” vardır ve kişi bu boşlukları tamamen olasılıklara dayanarak doldurur. Bu durumun devamında olaya duygular dahil olur ve kişi varsaydığı gerçeklere inanarak bunlardan dolayı acı, öfke, korku veya endişe duymaya başlar.
Bu duygulardan doğan psikolojiyle varsayımda bulunduğu kişiye karşı iğneleyici, saldırgan veya kendini korumaya yönelik uzaklaşmacı bir tutum takınır. Oysaki tüm bu gelişmelerden yüksek ihtimalle karşısındaki kişinin haberi yoktur. Kişiler arasında kurulmaya başlanan negatif enerji ve iletişimsizlik, aradaki ilişkinin tamamen hasarlı bir yöne savrulmasına neden olur. Varsayımda bulunmanın başlıca 4 etkisi şu şekilde sıralanabilir.
1. Fırsatları kaçırmak
Varsayımda bulunduğumuzda zihnimiz olayla ilgili bilgi yetersizliğinden dolayı negatif olana yönelmeye meyillidir. Bu nedenle varsayımlarımız sonucu o olayla ilgili kötü bir sonuçlanma ile karşılaşacağımızı düşünürüz. Bu sonucun etkilerinden kaçmak için de olayın kendisiyle yüzleşmekten çekiniriz. Çekinmemiz ve geri planda kalmamız, konuşarak olayı çözümlememize kıyasla birçok fırsatı kaçırmamıza neden olabilir. Bu fırsatlar gireceğimiz yeni bir iş, üstleneceğimiz bir proje, başlayacağımız bir ilişki gibi birçok farklı alana ait olabilir.
2. Aksiyon kısmında hatalar yapmak
Varsayımlara güvenerek aksiyon almak, serinkanlı kalamamamız ve yanlış düşüncelerle harekete geçmemiz gibi nedenlerle eylemlerimizde istemediğimiz neticelerle karşılaşmamıza neden olabilir. Normalde yapacağımız hareketlerin dışında davranışlar sergileyebilir, kırıcı ve anlamsız sözler sarf edebilir, karşımızdaki kişileri ve kendimizi kırabiliriz.
3. Özgüvensizlik hissi
Varsayımlarımız her zaman negatif olana odaklanacak diye bir gerçek de yok. Bazen karşımızdaki bir fırsatı düşünürken o fırsatın bize geleceğini varsayabilir ve hiçbir şey yapmadan kendi çıkarımlarımızla istediğimiz şeyin gerçekleşmesini bekleyebiliriz. Bu dileğimiz gerçekleşmediğindeyse özgüvensizlik hissi ortaya çıkabilir. Varsayımlarımızın doğru çıkmaması bizleri hayal kırıklığına uğratabileceği gibi birtakım ego problemleriyle de yüzleştirebilir.
İlginizi çekebilir: Psikolog Açıklıyor: Özgüven Eksikliğini Aşmanın Yolları
4. Yanlış anlaşılmalarla zarara uğrayan ilişkiler
Varsayımda bulunmanın zararları arasında en yaygın olanlarından biri de ortaya yanlış anlaşılmalar çıkarmasıdır. Varsayımlarımızın birçoğu, karşımızdaki insanın fikirlerini dinlemediğimiz müddetçe yanlıştır. Bu yanlışlara bel bağlayarak tüm durum ve olayları değerlendirdiğimizde çevremizdeki insanları yanlış anlayabilir, onlara karşı tepkisel bir tavır sergilemeye başlayabiliriz. Kimi zaman bu durum karşımızdaki kişilerce anlamlandırılamayabilir ve açık iletişim sağlanmadıkça bu kişilerle ilişkilerimiz ciddi ölçüde zarara uğramakla birlikte kopma noktasına kadar gelebilir.
Varsayım yapmak yerine:
- İnançlarınızı tartın: Aklınızdan geçen bu düşüncenin temeli ne? Gerçekten doğruyu yansıtıyor mu? Karşınızdaki insana haksızlık yapıyor olabilir misiniz?
- Soru sorun: Soru sormak varsaymanın antitezidir. Bir konu hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığınızı hissediyor ve bunun sizi rahatsız ettiğini fark ediyorsanız tahminde bulunmak yerine eksik hissettiğiniz kısımları karşı tarafa sorun.
- Farklı perspektifleri kabul edin: Sadece tek bir doğru olmadığını kabul ederek karşı tarafın bakış açısına saygı gösterin ve bu bakış açısını sorgulayarak farklı varsayımlara yönelmeyi bir kenara bırakmayı deneyin. Farklı düşüncelerin altında yeni anlamlar aramaktan uzaklaşın ve bunun gerçeği reddetmek olduğunu kendinize hatırlatın.
İlginizi çekebilir: Stresi Azaltmak İçin Başvurabileceğiniz 3 Etkili Yöntem
