FOTOĞRAF: STANDARD DOSE
En az akne kadar sinir bozucu bir cilt problemi varsa o da aknenin arkasında bıraktığı izler ve lekelerdir! Kimi zaman aknenin kendisinden çok daha uzun bir süre kalan kızıl-kahve renkli, bazen cildin altında göçük bazen de üzerinde tümsek gibi kalan dokulara akne izi denir. Ne kadar sonsuza dek sizinle kalacaklarmış gibi görünseler de akne izi ve lekelerini yüzde yüze yakın bir başarı ile geçirmeye, yeni oluşumları ise önlemeye yarayacak birçok etken madde ve dermatolojik çözüm var. Sizin için akne izi tiplerini, neden oluştuklarını ve her birinin nasıl tedavi edilebileceğini araştırdık!
Akne neden iz bırakır?
Aknenin çoğu zaman kaçınılamaz bir parçası olan izler, cildin kendini iyileştirme sürecinin bir parçası olarak ortaya çıkar. Akne tipi; kistik, komedon, papül fark etmeksizin artan enflamasyona veya akneyi sıkmak (!) gibi alınan dış travmaya bağlı olarak cilt hem hasarlı doku geliştirir hem de bu dokuyu iyileştirmek için kendini onarmaya başlar. Bu süreçte de cildi oluşturan proteinler, örneğin kolajen, daha çok sentezlenmeye başlar. Normal şartlarda bu süreç cilt kendini tamamen onarabilene kadar devam eder. Fakat bazen cilt, hasarı iyileştirecek kadar kolajen üretemez veya iyileşmeden sonra bile kolajen üretmeye devam edebilir. Bu iki durumda da akne, iyileşme süreci sekteye uğradığı için arkasında iz bırakır.
Kolajenin hatalı üretimi dışında akne izleri yetersiz pigment nedeniyle de yaşanabilir. Bu pigment düşüşünün nedeni de aknenin kendisi yüzündendir.
5 tip akne izi
Akne, şiddetli bir travma veya enflamasyonun yaşanmadığı sürece genellikle yüzeysel bir iz bırakır. Bu tip izleri iyileştirmesi çok daha kolay ve hızlıdır. Doğru bakım ürünleri kullanılarak herhangi bir müdahale gerektirmeden evde geçirilebilir. Öte yandan icepick, boxcar, rolling ve hipertrofik gibi derin akne izleri cildin alt tabakalarına kadar inen niteklikleri nedeniyle daha büyük bir özen ve emek gerektirebilir.
- Yüzeysel akne izi: Deride sadece en dış tabakanın akne oluşumundan etkilendiği iz tipidir. Kızıl kahve görünümlü, çok az içe çökük bir yapıdadırlar.
- Icepick akne izi: İngilizcede “buz kıracağı” anlamı taşıyan bu tip akne izi, cildin en alt tabakalarına hatta yağ dokusuna kadar uzanan 2 mm’den dar bir çapa sahip çöküklerdir.
- Boxcar akne izi: Sığ ve keskin hatlara sahip çöküklüklerdir. Icepick kadar derin olmasa da köşeli bir yapıya sahip olduğu için daha büyük dururlar.
- Rolling (dalgalı) akne izi: Cildin daha dokulu durmasına neden olan rolling akne izi ismini aldığı şekilde dalgalı bir düzende görülür. Çökükler yuvarlak, pürüzsüz hatlıdır. Cildin altında oluşan fibröz doku bantlarının cildin üst tabakalarını çekmesi nedeniyle oluşur. Diğer akne izlerine oranla daha az belirginlerdir. Cilt kolajen kaybettikçe, yaş ilerledikçe daha görünür hale gelirler.
- Hipertrofik akne izi: Diğer akne izlerinin askine çökük değil yükselmeye neden olan hipertrofik izler fibröz dokunun aşırı büyümesi nedeniyle yaşanır. En sık rastlanan türü keloiddir. Derinin iyileşme sürecinin kontrolsüzce devam etmesi, doku birikmesine sebep olur.
Akne izi nasıl önlenir?
Aknenin iz bırakmaması için alınması gereken ilk önlem oluşmasını engellemektir. Özünde akne fazla yağ ve ölü deri nedeniyle tıkanmış gözeneklerin bakteri enfeksiyonu geliştirmesi, bedenin de kendini korumak için enflamasyonu arttırması sonucu yaşanır. Bu sürece fazla sebum üretimi, hormonal dengesizlikler, yanlış beslenme ve öz bakım alışkanlıkları gibi birçok faktör katkıda bulunur. Nitekim bu faktörlerin bütüncül bir tedavi yaklaşımı ile ortadan kaldırılması, gerekiyorsa bir uzman desteği alınması aknenin oluşumunu engelleyebilir.
Bununla beraber akne çok normal ve yaygın bir cilt problemidir ve herkesin, her yaşta başına gelebilir! Bir gün cildinizde akne ile uyanırsanız böylesi doğal bir şey için endişeye kapılmadan aklınıza sadece şunu getirin: “Ellerinizi mümkün olduğunca yüzünüze götürmeyin ve aknenizi hiçbir durumda sıkmayın!” Böylelikle akne izine neden olan ikinci neden olan travmaları önlemiş olursunuz.
Akne izi ve lekeleri nasıl iyileştirilebilir?
Akne izi tedavisi izin tipine göre değişim göstermekle beraber günümüzde güzellik sektörünün eriştiği başarı sayesinde yüzde yüze yakın bir oranda iyileşme sağlar. Yüzeysel izler kozmetik çözümler ile geçirilebilirken derin izler uzman kontrolünde uygulanan dermatolojik ve estetik uygulamalar ile tamamen iyileştirilebilir.
- Yüzeysel izler: Yüzeysel izlerin tedavisinde doğru bir bakım rutini edinmek çok etkili sonuçlar verecektir. İzlenmesi gereken yol cildi her tür yağ, kir ve ölü deriden arındırmak ve lekeleri aydınlatacak, cilt onarımını hızlandıracak etken maddeleri eklemek, nemlendirmek ve güneşten korumaktır. Akne tedavisi ve önlenmesinde klinik olarak etkinliği kanıtlanmış retinol ya da bitki bazlı alternatifi bakuchiol cilt yenilenmesini hızlandırdığı için iz ve leke tedavisinde de çok başarılıdır. Hiper pigmentasyon için de antioksidan C vitamini serumları oldukça etkilidir. Bununla beraber haftanın bazı günleri cilde AHA+BHA asitleri ile kimyasal peeling sunmak, ölü cilt dokusunun atılmasını, lekelerin açılmasını, izlerinse yavaş yavaş düzleşmesini sağlar. Bu süreçte cildi her daim nemli tutmak ve güneşin zararlı ışınlarına karşı yüksek korumalı bir güneş koruyucu uygulamak en az etken maddeler kadar önemli faktörlerdir.
Derin izler için yukarıdaki rutini tek başına izlemek yeterli gelmeyebilir. Bu nedenle doğru bir bakım rutininin üzerine kişiye özgü, uzman kontrolünde verilecek aşağıdaki dermatolojik ve estetik müdahalelere başvurmak gerekebilir.
- Icepick akne izi: Derinliği yağ tabakasına kadar uzanabilen icepick akne izlerini geçirmenin en başarılı yollarından birisi dolgudur. Çukurların hyalüronik asit bazlı dolgular, örneğin Juvederm ile doldurulması, cilt dokusunun düzleştirilmesini sağlar. Aynı zamanda cildin doğal kolajen sentezi desteklenir.
- Boxcar akne izi: Çok daha sığ çöküklere neden olan boxcar izleri cildin üst tabakasını yenileyen, doğal iyileşme sürecini hızlandıran ve kolajen üretimini tetikleyen mikroiğneleme uygulamarından fayda görür.
- Rolling (dalgalı) akne izi: Cildin daha büyük bir bölümüne yayılmış rolling akne izleri için seçilmesi gereken prosedürde daha bütüncül ve derinlemesine bir yenilenme sunulması önemlidir. Lazer tedavileri cilt genelinde bir yenilenme sunduğu için bu tip akne izlerinde etkilidir. Örneğin Mikrolaser Peel cildin üst tabakasını yakmadan soyarak alttan daha genç, sağlıklı ve pürüzsüz görünen bir cildin çıkmasını sağlar. Aynı zamanda doğal kolajen sentezini de tetikler.
- Hipertrofik akne izi: İzin derinin altında değil, üzerinde kaldığı bu tümsek tipin tedavisinde de en iyi yol bir dermatoloğa danışmaktır. Çoğu zaman bir tür hormon olan steroidlerin bölgeye enjekte edilmesi ile tedavi edilir. Amaç aşırı birikmiş fibröz dokuyu parçalamaktır.
