Vücudumuz bizim için gerekli olan yağ türlerinden birçoğunu aldığımız besinler sayesinde kendi sentezleyebilse de, balık yağının yapısını oluşturan Omega-3 yağı moleküllerini üretemez. Vücudumuzun üretemediği ve dışarıdan almamızın zorunlu olduğu bu tip yağlara esansiyel yağ asitleri adı verilir. Balık yağı bu yüzden esansiyel bir yağ olup düzenli bir şekilde de tüketilmesi gerekir.
Balık yağı nedir ve nerelerde bulunmaktadır?
Balık yağı, yağlı balıkların dokusundan elde edilen zengin bir yağ türüdür. Balık yağının en iyi kaynağı soğuk sularda yaşayan büyük ve yağlı balıklardır. Balık yağı yönünden en zengin balıklar ise somon, hamsi, uskumru ve orkinos (ton balığı) olarak sıralanabilir. Ancak balık yemek dışında kapsül veya şişelenmiş formda balık yağını dışarıdan almak da mümkündür.
Balık yağının 7 faydası
1. Zihinsel gerilemeyi önler
Yaşın ilerlemesiyle birlikte Alzheimer gibi zihinsel gerilemeye bağlı hastalıklar baş gösterebilir. Yapılan araştırmalara göre (*), daha çok balık tüketen bireylerde beynin fonksiyonları daha uzun süre sağlıklı seviyede devam eder. Ancak balık yağının alımı hayat boyu devam etmiş ise bu durum böyle olup ileriki yaşta başlayan balık tüketiminin bu konuda etkili olmadığı görülmektedir.
2. Kemik sağlığını iyileştirir
Kemik sağlığı denince üzerinde en çok durulan şey genelde D Vitamini olsa da, Omega-3 yağlarının da kemik için oldukça önemli olduğu araştırmalarla kanıtlanmış durumdadır. Osteoporoz gibi rahatsızlıklar, kemik yoğunluğunun kaybı ile ortaya çıkar.
Araştırmalara göre (**) ise, doğal yollardan Omega-3 alımı yüksek olan insanlarda kemik yoğunluğunun daha fazla olduğu görülmektedir. Bu da aslında balık yağının, dolaylı olarak kemik yoğunluğunun kaybı şeklinde ortaya çıkan kemik erimesinin yavaşlatılması için bir destek olabileceğini gösterir.
3. Anksiyete gibi rahatsızlıkları azaltabilir
Balık yağı alımı, içerdiği Omega-3 yağ asitleri sayesinde bazı ruhsal hastalıkların semptomlarını azaltabilir. Beynimizin yaklaşık yüzde 60’ı yağdan oluşur ve bu yağ dokusunun büyük bir kısmı da Omega-3 yağ asitlerini içerir.
Bu sebeple de, beynin normal fonksiyonlarını sürdürebilmesi için Omega-3’e ihtiyacı vardır. Yapılan araştırmalara göre (***) anksiyete, depresyon, bipolar ve şizofreni gibi ruhsal hastalıklara sahip kişilerin kanlarındaki Omega-3 seviyelerinin daha düşük olduğu görülmektedir. Aynı şekilde bazı araştırmalar (****) da, balık yağı alımının bu semptomların başlamadan önlenebilmesine ve halihazırda olan semptomların ortadan kaldırılmasına yardımcı olduğunu göstermektedir.
4. Cilt sağlığını iyileştirir
Cildimiz yapısı gereği Omega-3 yağ asitleri içerir ve sağlığını sürdürebilmesi için bu yağa ihtiyaç duyar. Güneş gibi çevresel faktörler zamanla cildimize zarar verebilir ve yaşla beraber cilt sağlığı olumsuz etkilenebilir. Ancak bu gibi faktörler ve cilt hastalıklarının cildimiz üzerindeki etkileri balık yağı ile azaltılabilir. Balık yağının iyi geldiğinin gözlendiği rahatsızlıkların arasında dermatit ve sedef hastalığı da bulunur.
5. Diyabetin etkilerini azaltır
Brain Research tarafından yapılan bir araştırmada, diyabetli kişilerde balık yağı alımının diyabetten kaynaklanan beyin işlevlerindeki gerileme riskini azalttığı görüldü. 55 ve 80 yaşları arasında 3,600 kişiyle yapılan ve 5 yıl süren bir çalışmada ise günde ortalama 500 mg balık yağı tüketen bireylerin diyabetten kaynaklanan göz hastalığını, tüketmeyenlere göre yüzde 48 oranında daha az yaşadıkları görüldü. Kısacası diyabet hastalığından ötürü görülebilecek zararlara karşı diyabet hastalarının balık yağını öğünlerine dahil etmeleri tavsiye edilmektedir.
6. Kilo kontrolüne yardımcı olabilir
Fazla kilonun sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinin artık hepimiz farkındayız. Özellikle de obezite kalp hastalıkları ve tip 2 diyabet riskini büyük ölçüde arttırır. Yapılan bazı araştırmalarda(*****), beslenme ve egzersiz ile desteklendiğinde balık yağı tüketiminin kilo vermeye yardımcı olduğu görülmektedir .
Bazı çalışmalar ise bunun kayda değer bir etkisi olmadığını öne sürerek balık yağının kilo kaybına doğrudan yardımcı olmadığını ancak bel çevresinin incelmesine yardımcı olduğunu öne sürmektedir. Yani toplam kiloda bir değişiklik olmasa da, bel çevresinde incelme gözlemlemenin mümkün olduğunu vurgulamaktalar.
7. Göz sağlığını destekler
Tıpkı beynimiz gibi gözlerimiz de fonksiyonunu sürdürebilmek için Omega-3’e ihtiyaç duyar. Yapılan incelemelere göre, yeterince balık yağı tüketmeyen bireylerin göz hastalıkları riskinin diğerlerine göre çok daha fazla olduğu ortaya konuldu.
AMD adı verilen yaşa bağlı sarı nokta hastalığına sahip olan hastalarla yapılan 19 haftalık bir çalışmada, yüksek dozda balık yapı alımının görmede iyileşmeyi sağladığı tespit edildi. Ancak diğer yandan belirtmekte fayda var, bazı çalışmalar balık yağının göz sağlığını kayda değer ölçüde desteklediği sonucuna varırken bazıları ise aralarında bir bağlantı olmadığını ileri sürmekte.
Anlattığımız sağlık etkileri doğal yoldan alınan balık yağındaki Omega-3 üzerinden incelenmiş ve elde edilmiş çalışmalar sonucu ortaya konulan etkilerdir. Yani, kapsül gibi hazır takviye gıda şeklinde alınan balık yağı, doğrudan balık tüketimi ile alınan yağ ile aynı etkiyi göstermeyebilir. Bu konuda araştırmalar hala devam etse de bizce Omega-3’ün yararlarını görebilmek için en güvenilir yol beslenme düzeninize balığı dahil etmek. Seçim tabi ki, size kalmış.
İlginizi çekebilir!
- Son Zamanların Popüler Tedavi Yöntemi Kenevir Yağı Nedir?
- Sağlıklı Yağlar: Dilediğimiz Kadar Yiyebilir miyiz?
- Hindistancevizi Yağı ile Yapılabilecek 10 Şey
Kaynakça:
(*) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16216930
(**) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20830525
(***) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8888126
(****) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20124114
(*****) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17490962