Sinirbilimi “Birbirlerini ateşleyen nöronlar birbirleriyle bağ kurarlar.” der. Yani beynimizdeki nöron döngüsü ne kadar çok çalışırsa o kadar güçlü bir bağ döngüsü meydana geliyor demektir. Pratik ettikçe bir müzik aletini daha iyi çalar hale geliyor, yeni bir dil öğreniyor ya da daha rahat bisiklet sürebiliyor olmamızın nedeni birbirini ateşleyen nöronlara imkan sunulmasıdır.
Ama öğrenme yeteneği, sadece nöronlar arasında bağ kurmak ve bu bağları güçlendirmekle sınırlı değil.
Bilinçaltı temizliği ve beyindeki silme tuşu
Yıllardır beynin yeni şeyleri öğrenmesiyle ilgili birçok araştırma yapılmakta. Ortaya çıkan sonuçlara göre, öğrenme yeteneği nöronlar arası güçlenen bağlardan ziyade eski bağların yok edilmesiyle ilişkilendiriliyor ve bu durum “sinaptik budama” olarak adlandırılıyor.
Sinaptik budama nedir?
“The Net and The Butterfly: The Art and Practice of Breakthrough Thinking” isimli kitabın yazarları Olivia Fox Cabane ve Judah Pollack sinaptik budamayı şu şekilde açıklıyor: “Beyninizi bir bahçe olarak hayal edin. Büyüyen çiçekler, dallar, meyve ve sebzeler sizin nöronlarınızdır. Glia hücreleri adı verilen sinir hücreleri, bahçenizdeki ürünlere yani beyninizdeki nöronlara destek olur. Merkezi sinir sisteminde savunma görevinde olan glia hücrelerine mikroglia adı verilir. Bahçedeki ölü yaprakları temizlemek, çürümüş meyveleri toplamak ve yeni tohumların büyümesine yol açmak mikroglianın görevidir. Yani beyinde “sinaptik budama” işlevini üstlenen mikrogliadır.”
Buna göre; bahçıvan mikroglialar, bilinçaltı temizliği için beyindeki budanması gereken nöronları tespit ederek onları yok ediyor. Bu sayede yeni bağlar için beyin içerisinde fiziksel olarak boş bir alan yaratılmış oluyor.
Dikkat edilen konulara dikkat
Beyin, budama işlemi yaparken her bilgiyi budamıyor. Önemsediğimiz, üzerinde düşündüğümüz veya araştırma yaptığımız konuları sabit bırakıyor. Bu nedenle üzerinde vakit harcadığımız konulara dikkat etmemiz önemli. Beyinde olumsuz, gereksiz ve tekrarlanan düşüncelere yer vermek, yeni oluşumların önünü kapatmaya neden oluyor.
Uykunun hafıza için önemi
Yeni bir iş, yeni bir proje veya karşınıza çıkan bazı problemler nedeniyle beynimiz düşüncelerle dolu olabilir. Hatta şöyle de diyebiliriz; beynimizde yeni bağlar için hiç boş yer kalmamış durumda! Bu noktada yeni bağlara yer açmak ve kaliteli bir bilinçaltı temizliği yapabilmek için “sinaptik budama” işleminin gerçekleştirilmesi gerekiyor. Bu budama işlemi de uzmanlara göre en iyi şekilde uyku evresinde gerçekleşiyor.
Uyku esnasında beyin kendini tazeeleyip yüzde 60 oranında yeni bilgiler için taze alanlar oluşturur. Sabahları uyandığımızda çok hızlı düşünebilmemizin veya verimli çalışabilmenizin başlıca sebebi budur. Gün içerisinde kısa şekerlemeler yapmanın da faydalı olduğu söylenir. Kısa şekerlemelerin doktorlar tarafından tavsiye edilmesinin sebebi, bu şekerlemeler esnasında beynin yenilenmesidir.
20 dakikalık bir şekerleme ile bahçıvan mikroglialar beynimizde silme işlevi gerçekleştirerek yeni gelecekler için yer açabilirler.
Kaynak: Fast Company
İlginizi çekebilir!
- Leaky Brain Sendromu: Beyin Geçirgenliğinin Bozulması
- Beyin Sisi (“Brain Fog”): Bilinç Bulanıklığı Hali
- Meditasyon Jenerasyonu: Meditasyonun Faydaları ve Beyin Dalgalarına Etkisi
Kaynak: Fast Company, Elephant Journal
