Ayurveda, zihinsel, fiziksel ve ruhsal sağlığımızın dengede olması için bize, Dosha’mıza (beden tipi) uygun yaşam ve beslenme döngüsünü önerir. Ayurveda’ya göre varlık; fiziksel beden, zihin ve 5 duyuya bağlı ruhtan oluşur. Yapılan epigenetik araştırmalar, hücrelerimizin hafızası olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle genler ve DNA yapısı; yaşam tarzı, Dosha bazlı beslenme ile değişebilir ve diyabet hastalığı gibi genetik bazlı problemler çözümlenebilir.
Dünya nüfusunun neredeyse yüzde 50’si kalp ve diyabet hastası
100 kadından 24’ü diyabetten hayatını kaybediyor. Çevresel ve genetik faktörlerle ortaya çıkan diyabet konusu, holistik bakış açısı ile ele alınarak Panchamahabbutha (atom düzeyi), Dosha Prakruthi (fiziki beden yapısı) ve Guna (psikolojik) alanlarında incelenmelidir. Diyabet tedavisinde genel yaklaşımların yanı sıra bireye özel Ayurvedik tedavilere de özen gösterilmelidir.
Vata Prakruthi diyabet ile yakın temas halinde olmasa da Pitta Prakruthisi olanlar bağışıklık hastalıklarına ve diyabete eğilimlidir. Kapha Prakruthi de Tip 2 diyabete ve obeziteye yatkındır. Özellikle Kaphaların pizza, hamburger gibi hızlı yiyecek zincirlerinden, gazlı ve şekerli içecek grubundan uzak kalması gerekir. Bağışıklık bu beslenme tarzı ile zayıflar ve Tip 2 Diyabet bu yüksek kalorili ve besin değeri olmayan yiyecekler ile bağ kurar.
1-25 yaş arası Kapha dönemidir. Örnek verilecek olursa, beden tipi Kapha olan diyabetli annelerin çocukları iri doğar ve diyabet hastası olma ihtimalleri vardır. Hamile kadınlarda, Dosha bazlı beslenme ve bitkisel destekler ile bebekte olabilecek diyabet veya bağışıklık hastalıkları gibi problemler yok edilebilir.
İlginizi çekebilir: Ayurveda Beden Tipi Özelliklerine Göre Ayurvedik Beslenme
Diyabet tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler
Tip 1 diyabette insülin salgısı çok azdır hatta hiç yoktur. Bu nedenle insülin takviyesi şarttır. Diyet ile şeker kontrol altında tutulmalı ve oranı takip edilmelidir.
Türkiye’de nüfusun yüzde 13,7’sinde ise daha yaygın görünen Tip 2 Diyabet vardır. Tip 2 Diyabet hastaları, pankreasları normal düzeyde şeker salgılamasına rağmen bu hastalığa yakalanırlar çünkü vücutlarında insülin direnci gelişmiştir. Çeşitli ilaçlarla şeker seviyesi normalize edilebilir ancak Tip 2 diyabette organ iflası yüzde 24 oranındadır. Şeker 120 civarında normal sayılırken, 12 yıl içinde böbrek yetmezliği ve göz problemleri oluşmaya başlar.
İlginizi çekebilir: Ayurveda ile Günlük Rutininizi İyileştirin
Diyabet tedavisinde Ayurvedik terapi önemlidir. Obezite var ise mutlaka egzersiz ve düzenli diyet önerilir. Tip 2 diyabette ilk aşama, kalori azaltmaktır. Gerçek kalori dengeleme yönetimi akşam 18:00’den itibaren bir şey yememek ve ertesi sabah 07:00’de kahvaltı ederek güne başlamaktır.
Ayurvedik olarak yoğurt, süt ürünleri ve proteinin akşam yenmesi tavsiye edilmez. Protein enzimi amino asittir ve süt ürünlerinde bulunan yağda da bol miktarda yağ asidi bulunur. Protein ve yağ gece alındığında Pitta ve Kapha dengesi bozulur.
Pitta Prakruthi Tip 1 Diyabet’e yatkındır; protein dikkatli kullanmalı, soya, yer fıstığı, fındık ve mantar tüketmemelidir. Kapha Prakruthi, Tip 2 Diabete yatkındır; karbonhidrat tüketmemelidir.
İki diyabet tipi için de zeytinyağı, üzüm yağı, kabak çekirdeği yağı tüketmek faydalıdır. Çok oturmak ve çok uyumak diyabeti tetikler, günde 6-8 saat uyunmalı, öğle uykusundan kaçınılmalı ve her gün egzersiz yapılmalıdır.
Dengeyi koruyabilmek için akşamları unsuz çorba ve salata tüketilmeli, lifli gıdalar tercih edilmelidir. Batı diyetleri kalori bazlı çalışırken Ayurvedik diyetler fonksiyonel çalışmaktadır.
Diyabet çayı tarifi
- 33 gram kuru zencefil tozu
- 33 gram ısırgan otu tozu
- 33 gram demir dikeni
Üç malzeme bir kavanozda karıştırılır ve her gün bu karışımın 6 gramı çay gibi demlenerek gün boyu içilir. Bu formül şekeri dengeler, romatizma ağrılarına iyi gelir ve bağışıklığı kuvvetlendirir. Obezitesi olanlar bu çayı sabah aç karına tüketmelidir.
Ayrıca her gün 1 adet defne yaprağı çayı da diyabet için tavsiye edilir.
İlginizi çekebilir: Ayurveda Mutfağında Kullanılan Baharatlar ve Faydaları
