Dünyanın En İyisi Değil, Dünya için En İyisi: B Corp

Ekonomideki kıt kaynaklar sorunsalı gün geçtikçe somut bir hal alıyor. Lineer ekonominin gereklerinden biri olan “üret-tüket-at” döngüsü, gezegendeki kıt kaynakların korunmasında hükümetlerin yetersiz kaldığını, iş dünyasının da sürdürülebilir bir ekonomi modeline geçmesi gerektiğini gözler önüne seriyor. Küresel gelirlerin %80’i ve istihdamın yaklaşık %70’ten fazlasını elinde bulunduran kurumsal dünya, sürdürülebilir ekonomi modeline geçişin önemli bir organı olarak öne çıkıyor. Hükümetler her yıl açıkladıkları kalkınma raporlarında, bazı şirketler ise yeniden gözden geçirme toplantılarında artık daha çok ekolojik dengeye, adil ticarete, sürdürülebilirliğe yer veriyor. Her yıl sorumlu iş modelleri ortaya koyan şirket sayısı artıyor. İş dünyasındaki bu dönüşüm ise ekonomi kurallarını yeniden yazmamız gerektiğini ortaya koyuyor. Bugün içinde bulunduğu gezegene karşı kendini sorumlu hisseden, yatırım ve hedeflerini bu doğrultuda oluşturan şirketleri ortak paydada buluşturan bir topluluk var: B Corp!

Nedir B Corp?

B Corp’lar, kâr amacı güden ancak tek amacı kârlılık olmayan, yerel ekonomi ve adil ticarete değer veren, topluluğun ve çevrenin yararına fayda ortaya koymayı hedefleyen şirketleri bir araya getiren bir topluluktur. Global bir hareket olan Benefit Corporations ya da B Corp’lar, dünyanın en iyisi olmayı değil, dünya için en iyiyi istiyor.

Şirketler, her yıl ayrılan reklam bütçeleri ve sosyal medyanın gücü sayesinde insanları etkileme konusunda önemli bir yere sahip. İş dünyasındaki dönüşüme öncülük eden B Corp’lar, hissedarlar yerine paydaşlara hizmet eden yeni bir ekonomi modeline geçmeyi hedefliyor. 

Bu topluluk sayesinde;

• Ortak paydada bir araya gelen şirketler rekabet yerine iş birliğine girişiyor. 
• Bilinçli tüketiciler sayesinde marka değerlerini artırıyorlar.
• Sorumlu iş modelleri ortaya koyarak farkındalığın artırılmasına öncülük ediyorlar.
• Adil çalışma şartlarının oluşmasına katkı sağlıyorlar.
• Gezegen için fayda kültürünün yaratılmasına olanak sağlıyorlar.
• İş dünyasında sürdürülebilir ekonomi modeli oluşturulmasının teşvik edilmesini sağlıyorlar.
• Gelecek nesiller için sorumluluk hissediyorlar.
• Küresel ekonomiyi iyi olan için kullanıyorlar.
• Bilinçli tüketimin artırılması, sorumlu ve şeffaf kurum kültürünün teşvik edilmesi konusunda öncülük ediyorlar.

B Corp Sertifikası nasıl alınıyor? – B Lab

Farklı bir ekonomi modeline duyulan ihtiyaç ile 2006 yılında, etki odaklı şirketlerin güvenilir değerlendirme araçları aracılığı ile sertifikalandırılması amacı B Lab’ı ortaya çıkardı. Bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan B Lab, topluluğa katılmak isteyen şirketler için bazı kriterler öne sürüyor. Sosyal ve Çevresel Performans, Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik gibi alanlarda belirlenen standartları karşılayabilen şirketler B Corp Sertifikası almaya hak kazanıyor.

B Corp olmak için başvuran şirketler temel alanlarda değerlendirmeye tabi oluyorlar: Kurumsal Yönetim, Çalışanlar, Toplum, Çevre ve Müşteriler. B Etki Değerlendirmesi (BIA) olarak bilinen bu değerlendirmede, 200 puan üzerinden 80’in üzerinde puan alan şirketler bu onur nişanını hak etmiş oluyor. Topluluğun çıkış noktalarından biri de sürdürülebilirlik olduğu için şirketler her 3 yılda bir performans değerlendirmesinden geçiyor. Bu anlamda B Corps Sertifikası, işlerinizi etik kurallara uygun olarak yürüttüğünüzün uluslararası bir kanıtı oluyor. Bugün 86 ülkede 158 farklı sektörde 5.996 şirket B Corp olmanın haklı gururunu yaşıyor. 

Türkiye’de B Corp hareketi, B Lab tarafından sertifikalandırılmış bir danışmanlık şirketi olan S360 ve Mikado Consulting tarafından gerçekleştiriliyor. S360 ve Mikado Consulting, iyinin peşinde koşan yerel şirketleri küresel B Corp hareketi ile tanıştırmayı ve şirketlere B Corp Sertifikası alma yolunda destek olmayı hedefliyor. 

B Corp’ların hikayeleri

Reflect Studio, BIA: 98,5

• 2019 yılından bu yana B Corp sertifikalı olan İstanbul merkezli Reflect Studio, tekstil sektöründe şeffaf ve izlenebilir politikalar ile sürdürülebilir bir marka yaratmayı hedefliyor. Tedarik zincirinde çalıştığı tüm paydaşlarının BSCI sertifikalı olmasına dikkat eden Reflect Studio, adil çalışma şartlarını önemsiyor. Seri üretim ve aşırı tüketimin önüne geçmeyi hedefleyen markanın tüm ürünleri sıkı denetimlere tabi tutularak alınan GOTS ve GRS sertifikalı. Organik koton kullanımına geçiş ile birlikte karbon ayak izini %51 azaltan marka, sıfır azot oksit kullanımı ile her 1 tonluk pamuk üretiminde 340 kg CO₂’ye eş değer sera gazını azaltarak toplam emisyonu yarıya indirebilmeyi sağladı.

Ben & Jerry’s, BIA: 110

• Pozitif bir etki yaratan bir diğer B Corp, Amerikan menşeili dondurma, dondurulmuş yoğurt ve sorbe üretimi yapan Ben & Jerry’s. 2012 yılında B Corp Sertifikası alan Ben & Jerry’s, GDO’lu yem tüketmeyen ve ineklerde daha sonra çeşitli hastalıklara sebep olan sentetik büyüme hormonu olarak bilinen rBGH’yi kullanmayan çiftliklerden alımlarını yapıyor. Üretimde doğal kaynaklara yer veren marka, şeffaflığı  ve hesap verebilir olmayı çok önemsiyor.

The Body Shop, BIA: 82,6

• İyi, adil ve güzel olan adına savaşmak için kurulan The Body Shop, 2019 ylında B Corp olarak misyonuna kaldığı yerden devam ediyor. The Body Shop kurucusu Dame Anita Roddick şirketlerin toplumu hayal edebilecekleri her şekilde değiştirme kapasitesine sahip olduğuna inanıyor. Marka, güzellik endüstrisinin senelerdir oluşturmaya çalıştığı güzellik kalıplarını yeniden tanımlama yolunda oldukça dikkat çekici hamleler yapıyor. Güzelliği; pozitif enerji, öz saygı ve iç güzellik olarak gören marka, insanların gerçeği yansıtmayan “yaşlanma karşıtı” gibi sloganların peşine takılmamasını ve herkesi bedenini sevmeye, kendini olduğu gibi kabul etmeye davet ediyor. 
• Küresel plastik krizi ve sürdürülebilir ambalaj konusunda da oldukça etkili iş modelleri üreten marka, 2019’dan bu yana yeniden doldurulabilir paketleme stratejisi ile birlikte yaklaşık 21 ton plastiğin Noel hediyelerinden kaldırılmasını sağladı.

TONY’S Chocolonely, BIA: 125

• Amsterdam’ın sevilen çikolata markası TONY’S Chocolonely, kakao endüstrisindeki sömürüye dikkat çekmek için savaşıyor. Kakao endüstrisini değiştirme fikri ile 2005 yılında sektöre giriş yapan marka, 2013 yılında B Corp Sertifikası almaya hak kazandı. Marka, kakao çekirdeklerinin çoğunlukla toplandığı Batı Afrika’da yaygın olan yasa dışı çocuk işçi ve köle düzenine karşı “Kölesiz Çikolata” sloganı ile çıkış yapıyor. Sektördeki adaletsiz dağılımı vurgulamak için eşit bölünemeyen çikolata barlarını, sektördeki endişe verici durumu simgeleyen kırmızı parlak ambalajlarda sergiliyorlar.   

Daha pek çok hikayeler barındıran B Corp hareketi, topluma, çevreye fayda sağlayarak da şirketlerin kârlılık amaçlarını yerine getirebildiklerinin en güzel örneklerinden. Daha detaylı bilgiye ve şirketlerin yarattığı pozitif etkilere link üzerinden ulaşabilirsiniz.