Elektrolitler çözünmüş halde bulunan elektrik yüklü mineraller olarak tanımlanır. Vücut fonksiyonlarının doğru ve sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için oldukça önemlidirler. Özellikle terlemenin arttığı yaz aylarında vücudun su kaybetmesi ile elektrolit eksikliği yaşama olasılığımız artar. Vücuttaki elektrolit dengesizliğinin detaylarını ve elektrolit seviyesini dengelemeye yarayan içecek önerilerini sizin için araştırdık.
Elektrolit nedir?
Elektrolitler, elektrik yükü olan ve kanda, dokularda, organlarda, vücut sıvılarında bulunan minerallerdir. Sodyum, kalsiyum, potasyum, klorür, fosfat ve magnezyum olmak üzere toplamda altı tane elektrolit bulunur. Vücutta bulunan su miktarını dengelemenin yanında pH seviyelerini dengede tutmaya, hücreler arası iletişime, kasların ve organların düzgün çalışmasına yardımcı olurlar.
Vücutta bulunan elektrolitlerin sağlık aralığı oldukça dardır. Dolayısıyla, elektrolit seviyelerindeki radikal artış ya da düşüş ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir. Gün boyunca terleme ya da tuvalete çıkma gibi doğal yollarla vücudumuzdan elektrolit atılımı gerçekleşir. Bütünsel sağlığı korumak ve elektrolit miktarını dengede tutmak için mineraller bakımından zengin bir beslenme düzenine sahip olmak oldukça önemlidir. Uzun vadede doğru bir beslenme planı ile vücudunuzdaki elektrolit seviyesini sağlıklı bir düzeyde tutmak mümkündür.
Aşırı su tüketimi, ishal ya da kusma gibi semptomları olan rahatsızlıklar geçirmek, yoğun bir egzersiz yapmak ya da uzun süre güneşe maruz kalmak gibi durumlarda ani elektrolit düşüşlerini önlemek ve dengeyi sağlamak için mineraller bakımından zengin birkaç içecekten faydalanılabilir. Elektrolit eksikliği kadar fazlalığının da dengeyi bozacağını unutmamakta fayda vardır. Dolayısıyla, bu içeceklerin tüketiminde aşırıya kaçmamak ve yeterli miktarda su içmek oldukça önemlidir.
Elektrolit seviyesini dengelemeye yarayan içecekler neler?
Mineraller bakımından zengin olup, elektrolit seviyesini dengelemeye yarayan içeçekleri tüketirken dikkat edilmesi gereken birkaç nokta bulunur. Zaman zaman mineralli içeceklerde yüksek miktarda şeker, tatlandırıcı ya da renklendirici gibi sağlığı olumsuz etkileyebilecek içerikler bulunabiliyor. Dolayısıyla elektrolit bakımından zengin bir içecek tüketeceğiniz zaman bazı özelliklere dikkat etmek faydalıdır.
- İçeceğinizin zengin mineral kaynağı olmasına dikkat edin. İçerikler kısmında sodyum, potasyum, magnezyum, kalsiyum gibi çeşitli elektrolitleri arayabilirsiniz.
- Yapay şeker içermeyen içecekler tercih edin.
- Seçiminizi kimyasal renklendiriciler barındırmayan, saf ve doğal içerikli içeceklerden yana kullanın.
Bu birkaç önemli noktaya dikkat ettikten sonra, elektrolit bakımından zengin içeceğinize kişisel tercihlerinizi de göz önünde bulundurarak karar verebilirsiniz.
Hindistan cevizi suyu
Hindistan cevizi suyu doğal bir elektrolittir, içerisinde yüksek miktarda sodyum, potasyum, kalsiyum ve magnezyum bulunur. Mineraller bakımından zengin olan bu alternatif yapay şeker içermediğinden oldukça sağlıklıdır.
Süt
İçerisinde bulunan yüksek oranda kalsiyum, sodyum ve potasyum sayesinde hayvansal sütler de iyi bir elektrolit kaynağı olarak kabul edilir. Süt, kas yapısını desteklemesi ve iyileşmeyi hızlandırması yönüyle egzersiz sonrası elektrolit alımı için iyi bir alternatiftir. Bitki bazlı beslenmeyi tercih ediyorsanız hayvansal süt yerine soya sütü tercih edebilirsiniz. İnek sütü ile tam olarak aynı özelliklere sahip olmasa da, soya sütünde bulunan proteinin inek sütüne benzer şekilde rol oynayarak kas yapısını desteklediği bilinmektedir.
Karpuz suyu
Su oranı yüksek meyvelerden elde edilen meyve suları dehidrasyonu ve elektrolit eksikliğini önlemenin etkili yöntemlerinden biridir. Özellikle karpuz suyu, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve fosfor içerdiğinden güçlü bir elektrolit kaynağı olarak kabul edilir. Elektrolit seviyesini dengelemenin yanında oksijen transferini hızlandıran ve performansı artıran karpuz suyu, sıkça egzersiz yapanların tercih edebileceği bir içecektir.
Enerji içecekleri
Özellikle egzersiz yapan kişiler için tasarlanan enerji ve spor içecekleri en popüler elektrolit içeceklerinden biri olarak kabul ediliyor. Bu içecekler, atletik bir etkinlik veya antrenman seansı boyunca vücudun su ve elektrolit seviyesini ideal düzeyde tutmak için kullanışlı ve kolay erişilebilir bir alternatiftir. Fakat bu içeceklerin birçoğu pazarlama amacıyla renklendirilmiş ya da tatlandırılmış bir formda satışa sunuluyor. Dolayısıyla, hazır satılan bu içeceklere alternatif olarak doğal ve ev yapımı elektrolit kaynaklarını tercih edebilirsiniz.
Mineralli su
Elektrolitli su ya da akali su olarak da bilinen bu alternatif, sodyum, potasyum, kalsiyum ve magnezyum mineralleri açısından zengindir. Elektrolitli su, yalnızca en faydalı elektrolitlere optimal seviyelerde sahip olup, hidrasyonu ve diğer vücut fonksiyonlarını iyileştirmek için iyi bir seçenektir. Özellikle aromasız, renksiz ve sade sular tercih etmek şeker ya da tatlandırıcı gibi yapay içeriklerin zararlı etkilerinden korunmayı da sağlar.
Elektrolit tabletleri
Elektrolit takviyesinin bir diğer alternatifi ise çözünebilir tabletler ve tozlardır. Bu tabletlerin ya da tozların birçoğu şeker ve karbonhidrat gibi içeriklerden arındırıldığı için çeşitli beslenme modellerine kolayca uyarlanabiliyorlar. Elektrolit tabletler sodyum, potasyum, magnezyum ve kalsiyum bakımından zengindir. Ek olarak bazıları kafein ve vitamin de içeriyor olabilir, dolayısıyla takviyenizi seçerken içeriklerini kontrol etmeniz yararlı olacaktır.
