Geceleri en çok hangi pozisyonda uyuduğunuzu biliyor musunuz? Eğer bir türlü rahat uykuya dalamıyor, geceleri sık sık uyanıyor, sabah uyandığınızda ise kendinizi kaskatı, tutulmuş ve hiç dinlenememiş halde buluyorsanız uyku pozisyonunuzun bu işte bir parmağı olabilir. Beden anatomisinin devreye girdiği uyku pozisyonları gastrointestinal sorunlarımızı alevlendirmekten, kardiyovasküler sağlığımızı negatif yönde etkilemeye, horlama şikayetimizi arttırmaktan, bedensel ağrılarımızı tetiklemeye kadar bütünsel sağlığımızı birçok açıdan etkileyebiliyor. Peki hangi uyku pozisyonu, ne zaman sağlık sorunlarına yol açabiliyor ve ne zaman kaliteli uyku sağlayabiliyor? Bilim, hangi tarafa yatmak daha sağlıklı diyor? Sırtüstü mü, yüzüstü mü yoksa sağ veya sol tarafa doğru mu? Uyku pozisyonlarımızın bütünsel sağlığımız üzerindeki etkilerini sizin için araştırdık!
Her iki yanımıza doğru yatmak bedenimizi nasıl etkiliyor?
Danimarka’da yapılan bir araştırmaya göre uykuda geçen süremizin yarısından fazlasını yanımıza doğru, yüzde 38’ini sırtüstü, yüzde 7’sini ise yüzüstü yatarak geçiriyoruz. Yaşımız arttıkça yan taraflarımıza yatarak geçirdiğimiz süre de artıyor. Kısacası ömrümüzün büyük bir kısmını uykuda ya sağımıza ya da solumuza ağırlığımızı vererek geçiriyoruz. Elbette bunun bedenimiz üzerinde bazı etkileri oluyor.
Anatomik olarak vücudumuzun sağ tarafında gastrointestinal sistemin bir kısmı, sol tarafında ise kalp bulunuyor. Sağ tarafımıza yattığımız zaman ağırlığımız daha çok midemiz üzerine, sol tarafımıza yattığımızda ise kalbimiz üzerine biniyor. Bu durum da ideal uyku pozisyonu konusunda uzmanları ikiye bölüyor: Kimisi özellikle mide problemleri yaşayan kişilerin sol tarafa doğru yatmasını söylerken kimisi de sol tarafa yatmanın kardiyovasküler sağlığı kötüleştirebileceğini savunuyor.
Sol tarafımıza yatmanın faydaları neler?
Araştırmalara göre sağ tarafa doğru yatmak reflü ataklarının sıklaşmasına neden olabiliyor çünkü anatomik olarak sağ tarafa yatınca mide özofagus borusunun son kısmının üzerine biniyor. Bu da mide ile yemek borusu arasındaki kapakçığın doğru çalışamamasına; mide öz suyunun yukarı çıkmasına neden oluyor. Bu nedenle birçok gastrointestinal sistem uzmanına göre sol tarafa doğru yatmak özellikle mide problemleri çeken kişilerin sindirim sağlığının desteklenmesi ve uykunun ağrı veya acı ile bölünmemesi için önem taşıyor. Ek olarak uzmanlar mide problemleri çeken kişilerin başlarını bedenlerinden daha yüksek bir yere koymalarını, örneğin iki yastık ile uyumalarını öneriyor.
Hamilelikte ise sol tarafa doğru yatmak hem anne hem de bebek için daha sağlıklı bir kan dolaşımı sağlıyor.
Sağ tarafımıza yatmanın faydaları neler?
Peki ya halihazırda bir kardiyovasküler rahatsızlığımız bulunuyorsa ne yapmalı? Uzmanlar, bu durumda sağ tarafımıza doğru yatmamızı öneriyor. Yapılan bir araştırmaya göre ciddi kalp sorunları geçirmiş kişilerin sol taraflarına doğru uyumaları önemli ölçüde hayati risk taşıyabiliyor. Sol tarafa yatıldığında doğal olarak kalbin etrafında lokalize bir baskı artışı oluyor. Bu baskı genel sağlık durumu yerinde olan kişilerde herhangi bir etki yaratmazken kalp sorunları olan, özellikle kalp yetmezliği yaşayan kişilerin kalbine ek bir zorluk oluşturabiliyor. Hem daha rahat uyumak hem de kalbin işleyişini engellememek için bu kişilerin sağ taraflarına doğru yatması öneriliyor.
Sırtüstü veya yüzüstü uyumak bedenimizi nasıl etkiliyor?
Sırtüstü yatmak, yer çekimi ile dilin ve boğazdaki yumuşak dokuların geriye yani soluk borusuna doğru düşmesine neden olduğu için horlama, rahat nefes alamama sorunlarını kötüleştirebiliyor. Hatta sürekli sırtüstü yatmak, bedenin nefes alamayarak kendi kendini uyandırması nedeniyle ciddi bir rahatsızlık olan uyku apnesinin gelişimine neden olabiliyor. Öte yandan eğer sırt, kol, bel veya kalça ağrıları çekiyorsak sırtüstü yatmak ağrıların hafiflemesi için en ideal pozisyon olarak kabul ediliyor.
Yüzüstü yatmak ise sindirim sürecini negatif etkileyebiliyor. Mide problemleri olan kişilerde yüzüstü yatmak reflü ve gastritin tetiklenmesine neden olabiliyor. Uykuya yakın yenen yemeklerin mide ve bağırsaklar tarafından etkili şekilde parçalanmasını yavaşlatabiliyor. Yüzüstü yatmak aynı zamanda gece boyu omurganın birbirinin üzerine binmesine neden olarak boyun, bel, sırt, omuz ağrılarına davetiye çıkarabiliyor.
Sonuç: Hangi tarafa yatmak daha sağlıklı?
Çoğu sağlık konusunda olduğu gibi bu konuda da doğru cevap kendi bedenimizin ihtiyaçları ile belirleniyor. Eğer reflü, gastrit, gaz veya şişkinlik gibi mide problemlerinden muzdaripsek sol tarafımıza yatmak uyku esnasında daha büyük bir konfor sağlıyor. Eğer bir kalp problemine sahipsek veya kardiyovasküler hastalıklar açısından yüksek riskte isek sağ tarafımıza yatmak sağlığımızı korumamıza yardımcı oluyor. Öte yandan ne midemizden ne de kalbimizden şikayetçiysek hangi pozisyonda uyuduğumuzun pek de bir önemi bulunmuyor! Buna rağmen araştırmalar, en sağlıklı kişilerin bile sırtüstü veya yüzüstü yatmak yerine yanlarına doğru yatmasının daha iyi bir sindirim, nefes alış verişi, kardiyovasküler sistem ve daha az bedensel ağrı için faydalı olabileceğini söylüyor.
