Seks herkes için göz korkutucu olabilir. Özellikle toplum tarafından baskılandığı, tabulaştırıldığı, felaket senaryoları ve bilgi kirliği ile çevrelendiği zaman. En az heteroseksüel kişilerin cinsel hayatında önem taşıdığı kadar LGBTQ+ toplumunun sağlığını da ilgilendiren, toplumda çok yaygın görülmesine rağmen neredeyse hiç bilinmeyen HPV güvenli seksin önündeki en büyük engellerden birisi. Bizler de her cinsel kimlik ve yönelimin doğrusunu bilmesi gereken HPV mitlerini ve güvenli seksin temellerini sizin için araştırdık!
HPV nedir?
HPV, diğer ismi ile human papillomavirus, genital bölgede tenden tene veya ağız tene temas ile bulaşan, 100’den fazla türü bulunan büyük bir virüs grubunu temsil eder. Hem kadınlar hem de erkeklerde görülebilir. Cinsel kimlik veya yönelim ile hiç bir ilgisi yoktur. HPV virüs tiplerinden büyük çoğunluğu herhangi bir probleme neden olmasa da bazı türleri genital siğillere hatta kansere neden olabilir. Servikal yani rahim kanserlerin yüzde 99.7’si HPV virüsleri nedeniyle olur.
HPV belirtileri nelerdir?
Genellikle HPV’nin belirgin hiç bir semptomu veya etkisi yoktur. Bu nedenle kendimizde veya başka bir kişide olup olmadığını çıplak gözle anlamak neredeyse imkansızdır. Nadiren düşük riskli HPV virüsleri genital ve anüs bölgesinde siğillere yol açar.
Tespiti HPV testleri veya Pap Smear testi ile yapılır. Kuluçka süresi; ilk kontak ile hastalığa dönüşme arasındaki süre 20 yıl kadar uzun olabilir. Bu nedenle düzenli olarak doktor kontrolüne; jinekoloji ve üroloji muayenesine gitmek çok önemlidir.
HPV mitleri
Oldukça yaygın ve sık görülen bir virüs grubu olmasına rağmen HPV hakkında çok ciddi bir bilgi kirliliği bulunuyor. Çevreden duyulan temelsiz inançları aşmanın yolu da HPV hakkında doğru bilgiye sahip olmaktan geçiyor.
“HPV çok nadirdir.”
HPV oldukça sık görülen, yaygın bir virüstür. Her 5 kişinden 4’ü hayatının bir evresinde HPV virüsüne sahip olur.
“HPV çok korkulması gereken bir hastalıktır.”
100’den fazla türü bulunan HPV virüsü çoğunlukla bedenin kendi bağışıklık sistemi tarafından yenilebilen ve bedenden doğal olarak atılabilen bir virüstür. Bu kişinin haberi olmadan bile gerçekleşebilir.
Bununla beraber en az 13 tanesi yüksek riskli HPV virüsüdür. Genital siğil veya kanser bu tipler nedeniyle görülebilir. Yüksek riskli HPV kapmış sağlıklı bir kişinin bedeni de bu virüs ile savaşmaya tek başına yeterli gelmelidir. Fakat bazı durumlarda, enfeksiyon anormalliklere yol açabilir. Eğer oluşan enfeksiyon uzman kontrolüne alınmaz ve kontrol edilmezse anormalliklerin yaşandığı hücrelerde servikal kanser gelişebilir. Tam da bu nedenle düzenli olarak Smear testi yaptırmak çok önemlidir.
“HPV sadece cinsel yaşamı çok aktif kişilerde görülür.“
Hayatında ilk defa cinsel ilişkiye giren veya tek partnerli bir kişi de HPV kapabilir. Cinsel ilişki sıklığı ile HPV’ye yakalanma riski doğru orantılı değildir. Kişinin cinsel ilişkide bulunduğu herhangi bir partnerinde HPV bulunması, bulaş için yeterlidir.
HPV’nin kuluçka süresi 20 seneye kadar çıkabildiği için uzun süreli tek eşli ilişkilerde partnerlerden birinde görülmesi sadakatsizliği işaret etmeyebilir!
“Cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak yeterli koruma sağlar.”
Cinseli ilişkide kondom kullanmak birçok cinsel yolla bulaşan hastalıklara ve istenmeyen gebeliklere karşı çok etkili bir koruma sağlar. Bununla beraber kondom HPV’ye karşı tam bir koruma vermez sadece yakalanma riskini düşürür. Genital bölgenin kondom ile tamamen kapatılamıyor oluşu tenden tene veya ağıza temasla bulaşın sürmesine neden olur.
“HPV aşıları HPV’ye karşı tamamen korur.”
HPV aşıları yüksek riskli HPV virüslerine karşı çok yüksek, yaklaşık yüzde 70 oranında bir koruma sağlarken, yakalanma riskini tamamen ortadan kaldırmaz. HPV aşısı olsun veya olmasın düzenli Smear testi yaptırmak HPV virüsünün servikal kansere evrilmesinde en etkili önlemdir.
HPV hakkında bilinen yanlışlar LGBTQ+ toplumuna nasıl zarar veriyor?
Yapılan araştırmalar LGBTQ+ üyesi kadınların çok nadiren servikal testleri yaptırdığını çünkü cinsel yönelimleri nedeniyle gerek olmadığını düşündüklerini gösteriyor.
HPV herhangi bir cinsel ilişki esnasında bulaşabilir. Genel kanının aksine penis-vajina teması ile sınırlı değildir. Bu nedenle LGBTQ+ topluluğunu da eşit derecede ilgilendirir. Aynı önlem ve kontrollerin her birey tarafından disiplinli şekilde alınması gerekir.
Herkes için güvenli bir seksin temel kuralları
Güvenli seks katılan her partinin cinsel ilişki öncesi ve sırasında cinsel yolla bulaşan hastalıklara, enfeksiyonlara karşı önlemler alması ile sağlanır. Doğum kontrol hapları ile istenmeyen gebeliklerin önlenmesi güvenli seksin bir parçası olup tek başına bir cinsel ilişkinin güvenli olmasını sağlayamaz. Çünkü hastalık ve enfeksiyon geçişini doğum kontrol hapları engellemeyez.
Çoğu cinsel yolla bulaşan hastalık bedensel sıvılar aracılığıyla gerçekleştir. Güvenli seksin amacı da taraflar arasındaki bedensel sıvı transferini engellemektir. Bununla beraber HPV, uçuk ve frengi tenden tene de bulaştığı için ekstra dikkat ve önlem gerektirir.
HPV aşısı
HPV aşısı hem kadın hem de erkeklere çocuk yaştan itibaren uygulanabilen, serviks kanseri, vajinal kanser ve vulva kanserine karşı elimizde bulunan en etkili koruyucu tıp yöntemlerinin başında gelir. Büyük oranda HPV virüsleri nedeniyle ortaya çıkan bu kanser türleri, beden virüsle karşılaşmadan HPV aşısı yapıldığında büyük ölçüde önlenebilir. Bu nedenle 11-12 yaşlarında olan tüm çocuklara yapılması şiddetle önerilir. 15 yaşından itibaren yapılan aşılarda koruyuculuğun azalması nedeniyle doz 3’e çıkarılır.
Kondom kullanmak
Bedensel sıvı aracılığıyla aktarılan her tür cinsel hastalıktan korunmanın en kolay yolu partnerlerden birinin veya her ikisinin de kondom kullanmasıdır.
Fiziksel temas gerektirmeyen, penetrasyonun bulunmadığı cinsel aktivitelerde bulunmak
Cinsellik sadece seks ile sınırlı değildir. Fiziksel temasın gerekmediği; telefon seksi, sexting, karşılıklı mastürbasyon gibi deneyimler hem bedensel sıvı hem de tenden tene aktarılan hastalıklardan korunma sağlarken penetrasyonun bulunmadığı diğer cinsel deneyimler dikkat ile gerçekleştirilirse bedensel sıvı ile bulaşan hastalıklardan koruyabilir.
Cinsel partner farkındalığı
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar iki yönlü işler. Bu nedenle her tür cinsel sağlık konuşmasına ilişkiye dahil olmuş tüm partilerin katılması, aynı ilgi ve özeni göstermesi gerekir. Bu ideal durumu sağlamak için partner sayısını sınırlamak, sağlıklı iletişimin kopmayacağı partnerler ile cinsel ilişkiye girmek, her tür cinsel deneyim öncesi tarafların birbirine karşı dürüst ve transparan olması yardımcı olabilir.
