Her ay düzenli olarak kullandığımız ped ve tamponların artık yeni bir rakibi var; menstrüal kap. Huni şekline benzer, medikal silikondan yapılmış bu kaplar, aslında uzun bir süredir dünyada kullanılmakta fakat ülkemizde henüz görmeye başladık. Ülkemizde satılan menstrüal kap marka çeşitleri çok olmasa da aralarında vegan olanı bile var. Bu yüzden yurtdışından farklı markaları sipariş edip denemenize de gerek yok!
Hijyenik ped
Ped kullanımını sızıntı olacak korkusuyla sürekli değiştirmem gerektiği, tahriş ettiği ve yürürken bile hışır hışır ses çıkarttığı için uzun bir süredir tercih etmiyorum. Adet döneminde de eğer ki ped kullanıyorsam vajina bölgemi havalandırmam mümkün olmuyor. Ama en çok rahatsızlık veren ve benim için en önemli faktör her ay düzenli bir ped masrafımın olmasıydı; gece için ayrı, gündüz için ayrı..Bu yüzden ped yerine tampon kullanmaya başlamıştım, en azından daha uzun süre kullanabiliyordum ve sızıntı olacak korkum kalmamıştı.
Menstrüal kap
Pedle rahat edip tampon kullanmayı sevmeyenler muhtemelen menstrüal kapları denemeyi tercih etmeyecek. Çünkü tampon ve menstrüal kapları yerleştirmek çoğu insana göre rahatsız edici bir durum olabilir. Tampon kullanımında rahat edenlerin ise kararlarını değiştireceği çok fazla artısı mevcut:
- Uzun ömürlü kullanım: Malzeme olarak medikal silikon, kauçuk ya da lateksten yapıldıkları için menstrüal kapları bir kere alıp yaklaşık 10 yıl boyunca kullanabiliyorsunuz (markadan markaya kullanım süresi değişebilir).
- Çevre dostu : 10 yıl boyunca kullanacağınız tek bir kapın oluşturacağı zarar, pedlerin bu sürede oluşturduğu plastik atıkların yüzde 0.4’ünü, tampon kullanımıyla oluşan atığın ise yüzde 6’sını oluşturuyor.
- Sızıntıyı engellemesi: Tampon ve pedlerle karşılaştırdığınızda kabı oldukça uzun bir süre kullanabilir, maksimum 12 saatte bir değiştirebilirsiniz. Bu şekilde uykunuzdan uyanıp tuvalete koşmanız ya da iş yerinde sürekli tuvaleti ziyaret etmeniz gerekmiyor. Küçücük bir kap 8-12 saat boyunca kullanılıp da nasıl sızdırma yapmaz diye düşünmeniz oldukça normal. Fakat kullanınca göreceksiniz ki o kadar uzun süre geçmesine rağmen kabın içinde biriken sıvı miktarı oldukça az.
Diğer ürünler gibi, kaplarda da sızdırma sorunu yaşayabilirsiniz. Fakat bu kabı doğru yerleştirmemenizden, doğru boyutu kullanmamanızdan ya da çok uzun süre kullanmanızdan kaynaklanıyor olabilir. Özellikle regl kanamanızın yoğun olduğu günlerde değiştirme süresini 8 saate indirebilirsiniz. Kullanım kısmında kabın yerleştirilmesinden bahsedeceğim, çünkü birçok sorun kap boyunun yanlış seçilmesinden ve doğru yerleştirilmemesinden kaynaklanıyor.
Kullanım
Menstrüal kap kullanmaya karar verirseniz, tercih etmeniz gereken kap boyu ya da kullanıp kullanmamanızla ilgili jinekoloğunuza danışabilirsiniz. Bazı vajinal rahatsızlıklarda kullanılması kesinlikle tavsiye edilmiyor.
Kap boyuna gelirsek; markalar genellikle normal/vajinal doğum yapan ve 30 yaş üstü olan kadınlarda büyük boy, 30 yaş altı için ise küçük boyu öneriliyor. Boyu doğru seçmeniz rahat etmeniz açısından çok önemli, çünkü sızıntı sorunu ya da enfeksiyon oluşabilir. Genel olarak küçük kapların çapı 35-43 mm, büyüklerinki ise 43-48 mm’dir. Farklı markalarda ikiden fazla boy da görebilirsiniz, almadan önce mutlaka sitelerini ziyaret edip boylarını incelemelisiniz.
Diğer önemli bir husus da alerjik reaksiyonlar. Özellikle latekse alerjisi olan birçok insan var, bu durumda malzeme olarak medikal silikondan üretilenleri tercih etmelisiniz.
İlk kullanımdan önce
Kabı, adeta biberon temizler gibi içme suyunda 3-5 dakika kaynatarak sterilize etmeniz gerekiyor. Musluk suyunu kesinlikle tercih etmeyin, çünkü sonuçta bu malzeme enfeksiyona çok açık olan bir yerde kullanılacak. Bu işlemi her regl sonrası tekrarlayıp, kapla birlikte gelen saklama kutularında bir sonraki kullanıma kadar muhafaza edin.
Kap normal oda sıcaklığına geldikten sonra, ellerinizi de kokusuz, yağsız bir sabunla iyice yıkayın. Böylece kabı takarken vajinada oluşacak enfeksiyonların önüne geçersiniz. Bu işlemi her değiştirmede yapmanız gerekiyor.
Yerleştirmeden önce kabın yuvarlak ağız kısmını hafifçe ıslatabilir ya da çok az kayganlaştırıcı kullanabilirsiniz.
Yerleştirmek için birden fazla katlama pozisyonu var ama ben kendi yaptığım C şekli katlamayı anlatacağım. Kabı ortasından bastırıyorsunuz ve böylece düz bir çizgi halini alıyor, sonrasında da o çizgiyi de ikiye katlıyorsunuz ve C gibi görünüyor.
Kabı vajinaya yerleştirmek ilk başta oldukça zahmetli görünüyor. Tek ayağınızı kaldırarak, squat pozisyonunda eğilerek, ya da tuvalette otururken yapabilirsiniz. Kullandıkça en rahat ettiğiniz pozisyonu zaten bulacaksınız. Baş ve işaret parmağınızla tuttuğunuz C şeklini alan kabı vajinaya dikkatlice yerleştiriyorsunuz. İçeri yerleştirdiğinizde kap açılacak ve vajinal duvarı kapatacak. Yerleştirdiğinizde kontrol etmek ya da tam oturması için alt kısmından döndürebilirsiniz.
Menstrüal kap değiştirirken
Ellerimizi güzelce yıkayarak dezenfekte ediyoruz. Temizlik işlemi, demin de belirttiğim gibi bu kap kullanımında çok önemli. Kabı dikkatlice alt tarafındaki saptan tutup çekiyoruz. Eğer direk saptan çekerseniz elleriniz epey kirlenebilir. Kabın alt kısmına eriştiğimizde yavaşça tutup çıkartıyor ve biriken sıvıyı tuvalete ya da lavaboya döküyoruz. (Bu sap kısmı, ürüne alıştıktan sonra rahatsızlık veriyorsa makasla kesilebilir.)
İlk kullanımda eğer kabı çıkartamayacak gibi çekinceniz olursa, klasik bir ıkınma hareketiyle ittirip çıkartabilirsiniz.
Yeniden kullanım
Kabı kokusuz, yağsız bir sabun ile iyice yıkıyor ve temiz bir bezle kuruluyoruz. (Kap markalarının ürün için satışa sunduğu sabun ve kurulama mendillerinden de temin edebilirsiniz. Özellikle dışarıdayken bu ürünler oldukça işinize yarayabilir.)
Potansiyel riskler
Tüm bu güzelliklerinin yanında, kap kullanımının riskleri için de testler yapılıyor.
Mantar ve enfeksiyonlar
Ped ve tamponlarla karşılaştırıldığında bu ürünlerin doğrudan enfeksiyona sebep olduğuna dair yeterli bir kanıt henüz yok. Kap kullanımında ortaya çıkan enfeksiyonların genellikle el hijyeni ve kap dezenfektasyonuna dikkat edilmediğinde, yanlış kap seçimi yapıldığında ve yanlış yerleştirildiğinde oluştuğu söyleniyor.
Alerjik reaksiyonlar
Kapların malzemeleri markalara göre değiştiği için lateks, kauçuk, medikal silikon kullananlar arasından bir seçim yapmanız gerekiyor. Eğer ürün alerjiye sebep olursa hemen kullanmayı bırakmalısınız.
Toksik Şok Sendromu : Genellikle tampon kullanımıyla ilişkilendirilen toksik şok sendromu nadir rastlanılan bir bakteriyel enfeksiyondur ve ölüme sebep olabilir. Şu ana kadar karşılaşılan 5 vaka olmasına rağmen, bunlar doğrudan kap kullanımıyla ilişkilendirilebilmiş değil. Vajinada çok uzun süre kalan kaplar ya da tamponların buna sebep olabileceği düşünülüyor. Bu yüzden kap değişimini maksimum 12 saatte bir, hatta daha kısa aralıklarla yaparak önleminizi alabilirsiniz.
