Farkında olmadan çevrenize karşı narsisistik davranışlar sergiliyor olabilir misiniz? Size göre doğru olduğunu düşündüğünüz, “Bu benim karakterim.” dedirten bazı düşünce ve hareketleriniz belki de narsisizm belirtileri taşıyor. Narsist ne demek ve bu kişilik bozukluğunun temelinde hangi eğilimlerin yatıyor, sizler için araştırdık!
Narsist ne demek?
Narsisistik kişilik bozukluğu; empati yeteneği zayıf, yeni fikirleri kabul etmekte zorlanan, agresif ve benmerkezci tutumlar sergileme eğilimidir. Bu özelliklere sahip olan insanlar narsist olarak adlandırılır.
Narsist insanlar son derece dikkat çekici, eğlenceli, cazibeli, ortamın enerjisini yükselten özgüvenli insanlar olarak görünürler. Ancak narsist bir insanla duygusal bağ kurmak karşı taraf için yıpratıcıdır. İkili ilişkiler, aile ilişkileri, arkadaşlık, iş bağlantıları gibi birçok alanda narsist insanlar sergiledikleri benmerkezci tavırlarla uyumsuzluk yaratabilirler.
Her insan belirli ölçülerde narsisistik özellikler gösterebilir. Çünkü her birimizin içinde beğenilme, kabul görme, onaylanma arzusu vardır. Bu isteğin boyutları karşımızdaki insanlara zarar verecek noktaya geldiğindeyse durum kişilik bozukluğuna dönüşerek birçok sosyal probleme sebep olabilir.
Bir insanın narsist olduğunu kabul etmesi kolay değildir çünkü narsisizm belirtileri arasında negatif durumları kabul etmeme, reddetme dürtüsü de yer alır. Yine de ileri seviye narsisistik kişilik bozukluğu belirtileri göstermeyen kişiler, kendilerini eleştirme konusunda daha dürüst bir tavır sergileyebilir. Peki narsisizmi hangi karakter özelliklerinden fark edebiliriz?
Narsist insanlar karşılarındaki insanları dinlemeyi sevmezler
Narsist kişiler karşılarındaki insanları uzun süre dinleyemezler ve konuşmayı severler. Kendi düşüncelerini anlatma, kendi doğrularına göre hareket etme dürtüleri karşı tarafı anlama beklentisinin önüne geçer. Onlar için karşı tarafın fikirleri önemsizdir.
Narsisizmin en ayırt edici göstergelerinden biri de narsist insanların karşı taraftan gelen yorum ve fikirlere “ama” bağlacıyla başlayarak cevap vermeleridir.
İlgi odağının daima kendileri olmasından hoşlanırlar
Göz önünde olmayı sevdikleri gibi konuşulan konuların da onlarla ilgili olmasından keyif alırlar. Hatta konu başka yerlere doğru yönelirse kendilerinden bir örnek vererek sohbeti yine kendi üzerilerine çevirmeyi severler.
En ilgi çekici konuyu kendilerinin anlattığını, en çok bilgiyi onların bildiğini, ortamdaki en güzel/yakışıklı kişinin kendileri olduğunu düşünürler. Bunu çevrelerine yansıtmaktan, tavırlarıyla veya kurdukları cümlelerle belli etmekten çekinmezler.
İlginizi çekebilir: Arkadaşınız Narsist Olabilir Mi?
Kurallara uymaktan hoşlanmaz, üstünlük tavrını kabul edemezler
Narsist insanlar etrafındaki çoğu insanı “normal” kategorisine koyarak onlarla aynı kategoride yer almak istemezler. Onların uyduğu genel kurallara uymayı kabul etmez, kendileri için bir ayrıcalık yapılmasını beklerler. Kimseyle eşit olmaktan hoşlanmazlar. Bir hiyerarşi olacaksa onların olmak istediği yer mutlaka “kural koyan” taraftır.
Eleştiri kaldıramazlar
Narsist insanların bir diğer özelliği de başkalarının düşünce ve yorumlarına önem vermemelerine rağmen eleştiri kaldıramamalarıdır. Kendileri hakkında negatif bir şey duymaktan hiç hoşlanmaz ve hemen savunmaya geçerler. Kendilerini özel ve üstün görmelerine rağmen olumsuz yorumlardan etkilenirler. Karşı tarafa kendilerine değer biçme hakkı tanımaktan kesinlikle rahatsızlık duyarlar.
Yeni fikirlere açık değillerdir, daima haklı olduklarını düşünürler
Narsisizm her konuda en iyi olma ilüzyonunu kullanır. Bu nedenle narsist bireyler hatalı olabileceklerini kabullenmezler çünkü davranışları, söyledikleri, düşündükleri olabilecek ihtimallerin en iyisidir. Bir tartışma olduğunda karşı tarafla empati yapmak yerine tartışmaya sebep olduklarını düşünerek karşılarındakini suçlarlar. Geri adım atmak, özür dilemek, başkalarının da haklı olabileceğini düşünmek onların düşünce dünyasında yoktur.
İlginizi çekebilir: Manipülasyon Nedir? Manipülatif İnsanların 7 Özelliği
Kolay sinirlenip bu durumdan karşı tarafı sorumlu tutarlar
Narsisizm belirtileri arasında agresif ve dominant karakter özellikleri ön plandadır. Buna göre narsist kişiler, istemedikleri durumlar karşısında çok kolay sinirlenip çevrelerindeki insanları kolaylıkla kıracak sözler sarf edebilirler. Hoşlarına gitmeyen bir durum olduğunda anında tepki gösterirler, ilişkileri daima inişli çıkışlıdır. Onların çıkarlarına paralellik gösteren durumlarda da manipülatif davranışlar sergileyerek karşılarındakileri etki altında tutmaktan ve onları domine etmekten hoşlanırlar.
Kaynak: Psychology Today, Psycom, Goalcast
